धनगढी । धनगढीलाई क्रिकेटको सहरका रुपमा स्थापित गराउन केही युवा सक्रिय भएको वर्षौं भइसकेको छ । धनगढी क्रिकेट एकेडेमी (डिसिए) का अध्यक्ष सुवाश शाहीले त्यो अभियानको नेतृत्व गरिरहेका छन् । 

विभिन्न नामबाट सुरु भएको क्रिकेट प्रतियोगिता अहिले आइपुग्दा धनगढी प्रिमियर लिग (डिपिएल) का नाममा स्थापित भइसकेको छ । फ्रेन्चाइज लिगको मोडलमा डिपिएल सुरु भएको तीन संस्करणमात्र बित्दै छ । तर, धनगढीमा क्रिकेटको संस्कृति विकासका लागि वर्षौंदेखि शाहीको नेतृत्वमा एउटा समूह सक्रिय भएर लागेको लाग्यै छ । 

खेल परम्परा रातारात बन्दैन । त्यसका लागि वर्षौं लाग्छ । सायद, त्यसको फलस्वरुप धनगढी अब विस्तारै क्रिकेटका कारण चिनिने क्रममा छ । क्रिकेट युवा पुस्तामा लोकप्रिय खेल त हो नै । नेपाली क्रिकेटले अन्तर्राष्ट्रिय क्षेत्रमा विस्तारै सफलता प्राप्त गर्दै गइरहेका कारण सबै पुस्तामा यसप्रतिको आकर्षण पनि बढ्दो छ । 

धनगढी यति बेला डिपिएलका कारण क्रिकेटमय छ । क्रिकेटको सहरका रुपमा स्थापित हुने प्रयासमा रहेको डिपिएलको आकर्षणका रुपमा पहिलेदेखि नै राष्ट्रिय खेलाडी त थिए नै । पछिल्लो दुई वर्षयता भने विदेशी खेलाडी पनि यसको अर्को आकर्षणको कारण बनेका छन् । डिसिएले क्रिकेट प्रतियोगितालाई मात्र होइन, प्रस्तावित अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट मैदान जसलाई ड्रिम फाप्ला भनिएको छ, त्यसको निर्माण अभियानलाई पनि सँगै अघि बढाइरहेको छ ।  

आफूलाई परिचित गर्न कुनै कसर बाँकी नराखेको धनगढी राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय खेलाडीको आगमनले गर्माएको छ । डिपिएल र फाप्लालाई जोडेर क्रिकेट अभियान अघि बढाउन डिपिएल यो वर्षबाट फाप्लामै सुरु भएको छ । यसअघि दुई संस्करण धनगढीको एसएसपी मैदानमा हुँदा दर्शकको उपस्थिति तुलनात्मक रुपमा बाक्लो हुने गरेको थियो । धनगढीको मुख्य बजारमा रहेको एसएसपी मैदान डिपिएल हुँदा दर्शकहरुलाई आवातजावतका लागि सहज थियो । फाप्ला भने सहरभन्दा केही बाहिर छ । 

तरपनि क्रिकेट रुचाउनेहरुका लागि नजिक वा टाढाले धेरै ठूलो अर्थ राख्दैन । आफ्नो सहरमा क्रिकेट भए पुग्छ । क्रिकेट हेर्नका लागि मैदान पुगिहाल्छन् । तीमध्येका एक हुन् राजबहादुर साउद । उमेरले ७० वर्ष नाघिसकेका साउद बिहानै मैदान पुग्छन् । उनलाई नेपाली भन्दा विदेशी खेलाडीको खेल हेर्न मनपर्छ । उनको नजरमा नेपाली खेलाडी रन जोड्न संघर्ष गरिरहेका छन् । 

रोजगारको सिलसिलामा वर्षौ भारतको बेङलोर बस्दा साउद क्रिकेटप्रति आकर्षित भएका थिए । त्यति बेलादेखि उनको क्रिकेट मोह अहिले डिपिएलले अझै जगाइदिएको छ ।

धनगढीको बोराडाडीबाट फाप्ला दूरीका हिसाबले केही टाढा भएपनि क्रिकेट हेर्नका लागि उनी त्यो दूरी खासै धेरै मान्दैनन् । घर नजिक क्रिकेट हेर्न पाउँदा उनको उत्साह नै बेग्लै छ । नेपाली खेलाडीमध्ये उनलाई राष्ट्रिय क्रिकेट टोलीका कप्तान पारस खड्का मनपर्छ । तर, व्यक्तिगत कारणले पारसले यसपालि डिपिएल खेलेनन् । पारसको खेल हेर्न यो पटक नपाएपनि युवा खेलाडीले राम्रो गर्लान् भन्ने आशाले उनलाई फाप्लासम्म डोर्याइरहेको छ । तर, साउदले आशा गरे जस्तो प्रदर्शन युवा खेलाडीबाट हुन सकेन । त्यसले भने उनलाई केहि निराश बनाएको छ । भन्छन्, “कहिलेकाहीँ त नआउँ की जस्तो नि लाग्छ । तैपनि मन मान्दैन, आइहाल्छु । छक्का, चौका हेर्न पाउँदा आनन्द आउँछ ।”

अध्ययनका सिलसिलामा धनगढीमा रहेका छोरछोरीसँग बस्दै आएका डोटीका चेत बहादुर शाही पनि डिपिएलका नियमित दर्शक हुन् । क्रिकेट भनेपछि हुरुक्क हुने शाही नेपाली खेलाडीले रन जोड्न नसकेकोप्रति भने निराश छन् । “विदेशी खेलाडी निर्धक्क भएर खेल्छन् । हाम्रा खेलाडीलाई रन जोड्न गाह्रो भइरहेको छ,” उनले भने । 

अहिले नेपाली राष्ट्रिय टोलीमा सुदूरपश्चिमलाई प्रतिनिधित्व गर्ने खेलाडीहरु दीपेन्द्रसिंह ऐरी, विनोद भण्डारी, प्रदीप ऐरी र भिम सार्की छन् । आफ्नो क्षेत्रका खेलाडीले देशको प्रतिनिधित्व गर्ने भएका कारण पनि शाही क्रिकेट फलो गरिरहेका हुन्छन् । सुदूरपश्चिमले खेलाडी उत्पादन गरेर राष्ट्रलाई खेलाडी दिन सकेकोमा उनलाई निकै गर्व लाग्छ । 

यो क्षेत्रका अभिभावक छोराछोरीलाई खेलमा लाग्नबाट रोक्दैनन् । अहिलेको समयमा आएको परिवर्तन मुख्यत यही हो । ५२ वर्षे शाहीले भने, “खेलाडी उत्पादनका लागि मैदानको पनि त्यत्तिकै आवश्यकता पर्छ । फाप्ला क्रिकेट मैदानको निर्माण पूरा गर्न सरकारले पनि सहयोग गर्यो भने राम्रो हो ।” 

धनगढी बोहराडाडीकै ५५ वर्षिय बलदेवराज अवस्थी पनि फाप्लामा डिपिएल आयोजना भएकोमा निकै खुसी छन् । उनी क्रिकेट खासै बुझ्दैनन् । तरपनि घर नजिक क्रिकेटको ठूलो प्रतियोगिता भइरहेकोले उनले आफूलाई रोक्न सकेनन् । “म खासै बुझ्दिनँ । तैपनि नेपाली खेलाडीलाई समर्थन गर्न पनि आउँछु,” उनले भने, “यति नजिक विदेशी खेलाडीका खेल हेर्न पाइन्छ । त्यसले यो मौका चुकाउन चाहन्नँ ।” 

महेन्द्रनगरका परमानन्द भट्ट पनि डिपिएलका नियमित दर्शक हुन् । ६० किलोमिटर यात्रा गर्दै हरेक दिन फाप्ला पुग्ने भट्ट कुनै बेलाका क्रिकेटर हुन् । २० वर्ष क्रिकेट खेलेको बताउने भट्ट भारतमा बस्दा क्रिकेटप्रति आकर्षित भएका थिए । राष्ट्रिय टोलीका प्रदिप ऐरी, विनोद भण्डारी लगायतका खेलाडीलाई क्रिकेट सिकाउन मद्दत गरेको बताउने उनले नेपालको प्रतिनिधित्व भने गर्न सकेनन् । तर, क्रिकेटसँग उनको नाता भने पुरानो छ  । 

“हामीले खेल्दा अहिलेको जस्तो पैसा हुँदैन थियो । दिनको ३ सय पाउँथ्यौं,” उनले भने, “अहिले समय बदलिएको छ । वर्षमा लाखौं कमाउने वातावरण बनेको छ । युवा खेलाडीले क्रिकेटमा प्रगति गरेको देख्दा खुसी लागेको छ।  यस्तो प्रगति देख्दा आनन्द लाग्छ । हिजो भन्दा आज नेपाली क्रिकेटले निकै प्रगति गरेको छ ।” 

घरेलु क्रिकेटको फ्रेन्चाइज लिगमध्येको एक डिपिएलले सुदूरपश्चिमको मात्र होइन, देशकै क्रिकेट विकासमा महत्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गरिरहेको छ । क्रिकेट भन्नेबित्तिकै कुनै समयमा आश्चर्यमा पर्ने सुदूरपश्चिमका जनतामा अब क्रिकेट हेर्ने नसा चढेजस्तो भएको छ । डिपिएलका कारण सुदूरपश्चिममा अब क्रिकेट एउटा परम्पराको रुपमा स्थापित हुने क्रममा छ भन्दा फरक पर्दैन ।