काठमाडौं । नेपालमा पछिल्लो समय नयाँ एचआईभी संक्रमितको संख्या घट्दै गएको राष्ट्रिय एड्स तथा यौन रोग नियन्त्रण केन्द्रले सार्वजनिक गरेको तथ्यांकले देखाएको छ ।  

केन्द्रले सार्वजनिक गरेको तथ्यांकअनुसार नेपालमा अहिले ३१ हजार २० जना एचआइभी संक्रमित छन् । सन् २०१० को तुलनामा सन् २०१७ को अन्तिमसम्ममा नयाँ संक्रमणको दर ६१ प्रतिशतले घटेको पाइएको छ ।

अझै पनि कूल संक्रमितको ५३ प्रतिशत अर्थात् १६ हजार ४ सय २८ जना मात्र एन्टी रेक्ट्रो भाइरस (एआरभी) सेवाको पहुँचमा रहेका छन् । ४७ प्रतिशत अर्थात १४ हजार ५ सय ९२ जना चाहिँ एआरभी सेवाको पहुँचभन्दा बाहिर रहेको पाइएको छ । नेपालमा १९ हजार २० जना पुरुष र १२ हजार महिला एचआइभी संक्रमित रहेको तथ्यांकले देखाएको छ । 

राष्ट्रिय एड्स तथा यौन रोग नियन्त्रण केन्द्रका निर्देशक डा.तारानाथ पोख्रेलले ७६ प्रतिशत एचआईभी असुरक्षित यौन सम्पर्क र सुईद्वारा लागुपदार्थ प्रयोगकर्ताको माध्यमबाट सरेको बताइएको छ । “सरकारी स्तरबाट नै एचआइभी विरुद्ध विभिन्न चेतनामुलक कार्यक्रमका साथै निःशुल्क औषधी वितरण भईरहेको छ । तर समाजको डर र संकोचका कारण संक्रमितहरु एआरभी सेवा लिन आउँदैनन्, उनीहरुमा चेतना नहुँदा पहुँचमा पु¥याउन समस्या भईरहेको छ,” उनले भने ।

नेपालमा एचआइभीको उच्च जोखिममा सुईद्वारा लागु पदार्थ प्रयोग गर्नेहरू, यौनकर्मी र पुरुष समलिंगी तथा तेस्रोलिंगीहरू रहेका छन् । बैदशिक रोजगारीमा गएका र जेलमा रहेका कैदीहरू एचआईभीको जोखिममा रहेको केन्द्रको तथ्यांकले देखाएको छ ।

नयाँ संक्रमणको दर घट्दै

राष्ट्रिय एड्स तथा यौन रोग नियन्त्रण केन्द्रको तथ्यांकका अनुसार सन् २०१० देखि २०१७ सम्ममा एचआईभीबाट मृत्युको दर २३ प्रतिशतले घटेको पाइएको छ  । ६१ प्रतिशतले नयाँ एचआईभी संक्रमितको संख्या घट्दै गएको केन्द्रको तथ्यांकले देखाएको छ । बालबालिकामा हुने एचआईभी संक्रमणदर ६३प्रतिशतले घटेको पाइन्छ ।

विश्वमा नयाँ एचआइभीको संक्रमण दर ८ वर्षमा १६ प्रतिशतले घटेको विश्व स्वास्थ्य संगठनको तथ्यांकले देखाएको छ । विश्वका बालबालिकामा संक्रमणको दर ३५ प्रतिशतले घटेको छ । 

नेपालमा एचआइभी एड्सको महामारीलाई अन्त्य गर्न सन् २०२० सम्ममा ९० प्रतिशत एचआईभी संक्रमितहरूले आफ्नो संक्रमणको अवस्थाबारे थाहा पाउने, तीमध्ये ९० प्रतिशतलाई नै औषधि उपचारमा पहुँचमा पुयाउने लक्ष्य सरकारको रहेको बताइएको छ ।

औषधीको प्रयोगगरी रहेका एचआइभी संक्रमितहरुमा ९० प्रतिशतमा शरीरमा भाइरसको भार न्यून बनाउने लक्ष्य राखिएको छ भने सन् २०३० सम्ममा नेपालबाट एचआइभी एड्सको अन्त्य गर्ने दिगो विकास लक्ष्य रहेको छ ।