काठमाडौं । वक्फ संशोधन विधेयक संसदबाट पारित भएपछि दुई मुस्लिम सांसदले यसविरुद्ध सर्वोच्च अदालत (हाई कोर्ट)मा याचिका दायर गरेका छन् । वक्फ अरबी भाषाबाट आएको शब्द हो, जसको उत्पत्ति ‘वकुफा’ शब्दबाट भएको हो । 

वकुफा भनेको रोक्नु, रोक्नु वा प्रतिबन्ध लगाउनु हो । वक्फ यस शब्दबाट आएको हो, जसको अर्थ ‘सुरक्षा गर्नु’ हो। इस्लाममा, वक्फ भनेको संरक्षित सम्पत्ति हो, जुन सार्वजनिक कल्याणका लागि प्रयोग गरिन्छ ।

विधेयक संसदबाट पारित भएपछि कांग्रेसका किशनगन्ज सांसद मोहम्मद जावेद र एआईएमआईएम सांसद असदुद्दिन ओवैसीले सर्वोच्च अदालतमा याचिका दायर गरेका हुन् । 

वक्फ बोर्डको संरचना, सम्पत्तिको अधिकार र न्यायिक प्रक्रियासँग सम्बन्धित विधेयकमा धेरै महत्त्वपूर्ण परिवर्तन गरिएको छ । सरकारले यी वक्फ सम्पत्तिहरूमा पारदर्शिता र जवाफदेहिता ल्याउन आवश्यक कदमहरू भएको बताएको छ । उही समयमा विपक्षी दलहरूले यो विधेयक अल्पसंख्यकको धार्मिक स्वतन्त्रतामाथि आक्रमण भएको तर्क गरिरहेका छन् ।

सांसद मोहम्मद जावेदको तर्फबाट याचिका दायर गर्ने अधिवक्ता अनस तन्विरले भने, “वक्फ संशोधन विधेयकले आधारभूत रूपले मुस्लिमहरूको मौलिक अधिकारको हनन गर्दछ । यो संविधानको धारा १४, २५ (डी) र २६ को विरुद्ध हो, किनभने यसको कार्यान्वयनले मुस्लिमहरूको वक्फमा सरकारी हस्तक्षेप बढाउँछ ।”

मुस्लिम संगठनहरूले यस विधेयकका धेरै प्रावधानहरूमा गम्भीर आपत्ति जनाएका छन् । यसअघि संसद्देखि सडकसम्म विशेषगरी मुस्लिम संगठन र नेताहरूबाट विधेयकको विरोध भएको थियो।

सरकारले वक्फ बोर्ड र केन्द्रीय वक्फ काउन्सिलको संरचनामा परिवर्तन गरेको छ । अब यसमा गैरमुस्लिम सदस्य पनि परेका छन् । वक्फ सम्पत्ति सर्वेक्षण गर्ने अधिकार वक्फ आयुक्तबाट हटाई जिल्ला कलेक्टरलाई दिइएको छ । सरकारले कब्जा गरेको जग्गाको विवादमा कलेक्टरको आदेशलाई अन्तिम मानिनेछ ।

वक्फ न्यायाधिकरणको निर्णयलाई अब अन्तिम निर्णय मानिने छैन । यसका निर्णयलाई अब उच्च अदालतमा चुनौती दिन सकिन्छ । धार्मिक उद्देश्यका लागि प्रयोग भएको सम्पत्ति अब वक्फ मानिने छैन। नयाँ प्रावधानमा यसलाई हटाइएको छ ।

‘वक्फ’ को सिद्धान्तको अर्थ मस्जिद र कब्रिस्तान जस्ता धार्मिक वा परोपकारी उद्देश्यका लागि निरन्तर प्रयोगको कारणले वक्फ हुने सम्पत्ति हो । यसलाई औपचारिक रूपमा वक्फ घोषणा गरिएको छैन भने पनि।

अब वक्फ गर्नका लागि व्यक्तिले कम्तीमा पाँच वर्षदेखि इस्लाम धर्म मानेको हुनुपर्ने सर्त थपिएको छ ।बीबीसी