काठमाडौं । निजी क्षेत्रबाट सञ्चालित टाइम फर्मास्युटिकल्सले बुकबिल्डिङ विधिबाट साधारण सेयर (आईपीओ) निष्कासन गर्ने भएको छ । आईपीओ निष्कासन गर्न लागेको टाइम फर्मास्युटिकल्स दोस्रो औषधि उद्योग हो ।

यसअघि ओम मेगाश्री फर्मास्युटिकल्स लिमिटेडले आईपीओ जारी गरिसकेको छ । टाइमको सञ्चालक समिति बैठकले बुकबिल्डिङ विधिबाट आईपीओ निष्कासनको प्रस्ताव पारित गर्न विशेष साधारणसभा बोलाउने निर्णय गरेको छ । 

उद्योगले वैशाख ११ गते विशेष साधारणसभा बोलाएको छ । सभाले बुकबिल्डिङ विधिबाट आईपीओ निष्कासन गर्न सञ्चालक समितिलाई अख्तियारी दिने भएको छ ।

उद्योगको चुक्ता पुँजी बढाएर ४६ करोड रुपैयाँ पुर्याउने प्रस्ताव पारित हुने भएको छ । अहिले टाइमको पुँजी ४२ करोड ९१ लाख रुपैयाँ छ । 

उद्योगले जारी पुँजीको २०.६५ प्रतिशत आईपीओ निष्कासन गर्ने भएको छ । ७९.३४ प्रतिशत संस्थापक वर्गलाई वितरण गर्ने जानकारी उद्योगले दिएको छ ।

सेयर आईपीओको मूल्य कति प्रस्ताव गर्ने भन्ने उद्योगले खुलाएको छैन । बुकबिल्डिङ र प्रिमियम मूल्यमा सेयर निष्कासन अुनमति विवादित बनेपछि अहिले रोकिएको छ । 

नेटवर्थ ९० भन्दा कम रहेका कम्पनीलाई आईपीओ निष्कासनको स्वीकृति नदिन संसद्को सार्वजनिक लेखा समितिले निर्देशन दिएपछि अहिले रोकिएको छ । 

यद्यपि, बोर्डले धितोपत्र निष्कासन नियमावली परिमार्जन गरेर बुकबिल्डिङ र प्रिमियम मूल्यमा सेयर निष्कासन खुलाउने तयारी गरेको छ ।
  
प्रस्तावित आईपीओ योजनाहरूले कम्पनीलाई पूँजी कोष बढाउन, ऋण निर्भरता घटाउन र भविष्यको कोषको लागि पुँजी बजारमा पहुँच प्रदान गर्न मद्दत गर्ने सम्भावना छ । 

आन्तरिक पुँजी उत्पादनको पर्याप्त दर साथै प्रस्तावित आईपीओ योजनाले भविष्यको पुँजीकरण प्रोफाइललाई सहयोग गर्ने र भविष्यको स्केलेबिलिटी सम्भावनाहरूलाई समर्थन गर्न वित्तीय लचिलोपन बढाउने अपेक्षा गरिएको छ ।

सन् १९९४ मा स्थापना भएको टाइमले १९९७ देखि औषधि उत्पादन थालेको हो । उद्योगमा सबैभन्दा बढी स्वामित्व अल्फा क्यापिटल लिमिटेडको १३ प्रतिशत रहेको छ । यस्तै राजु कर्मचार्यको ९ प्रतिशत, झनकान्त भट्टको ९ र ८ प्रतिशत स्वामित्व नारायणबहादुर क्षेत्रीको छ ।
 
यस्तो छ उद्योगको व्यापार 
उद्योगले ६ महिनामा साढे ४२ करोड रुपैयाँको औषधि  व्यापार गरेको छ । गत वर्ष टाइमको औषधि व्यापार ९५ करोड ६० लाख रुपैयाँ थियो । 

२०२३ मा ८२ करोड २० लाख, २०२२ मा ९९ करोड, २०२१ मा ७९ करोड १० लाख र २०२० मा ६८ करोड ६० लाख रुपैयाँको औषधि कारोबार गरेको उद्योगले सार्वजनिक गरेको वित्तीय विवरणमा उल्लेख छ ।  

टाइमले विभिन्न खण्डहरूमा सामान्य र विशेष औषधिहरूको विस्तृत श्रृंखला उत्पादन गर्छ जसमा एन्टिकोल्ड एन्टिबायोटिक, सप्लिमेन्ट, एनाल्जेसिक र एन्टिडायबेटिक उत्पादनहरू समावेश छन् ।

उद्योगले ६० करोड ३२ लाख रुपैयाँ ऋणको रेटिङ गराएको छ । उद्योगको मुलुकभर दुई वितरक रहेका छन् । जसमध्ये १० वितरकको व्यापार हिस्सा २४ प्रतिशत रहेको उद्योगले जनाएको छ ।
 
मुलुकभर विभिन्न ५० भन्दा बढी सक्रिय औषधि उद्योगहरू छन् । उद्योगबीच तीव्र प्रतिस्पर्धा रहेको छ । हालैका वर्षमा उद्योगले नयाँ क्षमता सिर्जना गरेको देखिरहेको छ । जसले प्रतिस्पर्धालाई तीव्र बनाउने, मूल्य निर्धारणमा दबाब दिने र उद्योग मार्जिनलाई मध्यम बनाउने सम्भावना छ ।
 
९० अर्बको औषधि कारोबार 
आर्थिक वर्ष ०७९/०८० मा २९ अर्ब ३६ करोड रुपैयाँको औषधि कारोबार भएको छ । आर्थिक वर्ष २०७८/०७९ नेपालमा नेपाली उद्योगीहरूको झन्डै ३४ अर्ब रुपैयाँको औषधिको कारोबार भएको थियो । 

औषधि उद्योगीले चालु पुँजी कर्जा (वर्किङ क्यापिटल लोन) टर्न ओभरको ८० प्रतिशतसम्म पाउँथे । तर, नेपाल राष्ट्र बैंकले चालु पुँजी कर्जा नियमावली संशोधन गरेर ५० प्रतिशत मात्र दिने व्यवस्था गर्दा औषधि उद्योगलाई समस्यामा परेको छ । नेपाल औषधि उत्पादक संघ (एपोन)का अनुसार अहिले १० वटा औषधि उद्योग बन्द भएका छन् । भएका उद्योग पनि पूर्ण क्षमतामा सञ्चालन हुन सकैका छैनन् ।
 
अहिले नेपाली बजारमा ९० अर्ब रुपैयाँको औषधि कारोबार हुने गरेको छ । त्यसमध्ये ३४ अर्ब नेपाली औषधिको खपत हुने गरेको छ । औषधि व्यवस्था विभागमा नेपाली औषधि उद्योग ८६ वटा आधुनिक उद्योग, ५५ आयुर्वेदिक उद्योग दर्ता छन् ।