नेपाली संस्कृतिको इतिवृत्त— (भाग १ र २)
(संस्कृति: प्रा. प्रेमकुमार खत्री)
संस्कृति विषयका ज्ञाता प्राध्यापक प्रेमकुमार खत्रीको संस्कृतिका यावत् प्रसंग समेटेर तयार गरिएको पुस्तक ‘नेपाली संस्कृतिको इतिवृत्त’को भाग एक र दुई एकसाथ बजारमा ल्याइएको छ ।

यो पुस्तकको पहिलो भागमा सामाजिक, सांस्कृतिक विषयवस्तु प्रस्तुत गरिएको छ । दोस्रो भागमा सम्पदा र विकासका विषयवस्तुलाई कृतिमा प्रस्तुत गरिएको छ ।

संस्कृतिका विद्यार्थी तथा पाठकका निम्ति प्रा. खत्रीले अनेकानेक पुस्तक दिएका छन् । यो पुस्तकमा मोनोलगमा प्रा. खत्रीले उल्लेख गरेका छन्, “यो कृति मैले थोरबहुत तालिम पाएको, केही औपचारिक र धेरै अनौपचारिक ज्ञान हासिल गरी जीवन व्यतीत गरेको क्षेत्र संस्कृति मूल विषयमा केन्द्रित छ । संस्कृतिको परिभाषाबाट यो अघि बढ्दै समाज, शिक्षा, भाषा, कला, महिला, संस्कार, पर्व, चाड, धर्म, व्रत–उपासना, सम्पदा, विकास, बाह्य सम्बन्ध आदि विषयमा चर्चा गर्दै अघि बढेको छ ।”

नेपाली संस्कृतिको इतिवृत्त भाग एकमा नेपाली संस्कृतिको पहिचान र परिभाषादेखि समापनसम्म ११ अध्याय प्रस्तुत छ । भाग दुई सम्पदा र विकासमा संस्कृति, सम्पदा र विविधतादेखि उपसंहार समेत १० अध्यायमा विभिन्न विषय प्रस्तुत गरिएको छ ।

रत्न पुस्तक भण्डारद्वारा प्रकाशित ४३२ पृष्ठको पहिलो भागको मूल्य ८९५/– रुपैयाँ कायम छ । २७६ पृष्ठको दोस्रो भागको मूल्य ५९५/– रुपैयाँ राखिएको छ ।
०००

ज्ञानगुनका कुरा — पुष्कर लोहनी अंक – १
(आलेखसंग्रह: प्र.सं. शेषराज सिवाकोटी)
नेपाली साहित्यका सुपरिचित सर्जक हुन्, पुष्कर लोहनी । साहित्यका विभिन्न विधामा कलम चलाउँदै आएका साहित्यकार लोहनीमाथि लेखिएका आलेखहरू संग्रह गरिएको पत्रिका हो, ‘ज्ञानगुनका कुरा: पुष्कर लोहनी अंक – १’ ।

यो पत्रिकाभित्र इन्दिरा प्रसाईं, कपिल लोहनी, दिव्य गिरी, चन्द्रप्रसाद भट्टराई, कृष्ण प्रसाईं, व्याकुल पाठक, शिवप्रसाद ढकालका आलेखहरू समावेश गरिएको छ । यसैभित्र लोहनीका दुई आलेख पनि राखिएको छ ।

ज्ञानगुन प्रकाशनद्वारा प्रकाशित ७६ पृष्ठको यो अंकको मूल्य ७५/– रुपैयाँ राखिएको छ ।
०००

कृष्ण पाउरोटी र कृष्णबहादुर राजकर्णिकार
(इतिवृत्त: घनश्याम राजकर्णिकार)
नियात्रा विधामा विगत लामो समयदेखि कलम चलाउँदै आएका साहित्यकार घनश्याम राजकर्णिकारले आफ्ना पिताजीको कर्मशील व्यक्तित्व र योगदानलाई पुस्तकका रूपमा रूपान्तरित गरेका छन् ।

केही समयअघि प्रकाशित उनको पुस्तक हो, ‘कृष्ण पाउरोटी र कृष्णबहादुर राजकर्णिकार’ ।

आफ्नो भनाइमा राजकर्णिकारले लेखेका छन्, “इतिहास बोकेको कृष्ण पाउरोटी भण्डारको यथार्थ कथा नेपाली समाजलाई अत्यन्त उपयोगी सौगात हुने ठानी यसका प्रणेता पिताजी कृष्णबहादुर राजकर्णिकार र उहाँले प्रतिस्थापित गर्नुभएको कृष्ण पाउरोटी भण्डारको इतिहासलाई छोटकरीमा कोट्ट्याएर, सुम्सुम्याएर, खोतलखातल गरेर यो पुस्तक तयार पारेको हुँ ।”

सानो र पातलो आकारमा प्रकाशित भए पनि यसभित्र कृष्ण पाउरोटीको इतिहास समेटिएको छ । यसभित्र ४२ शीर्षकमा कृष्णबहादुरको जन्मदेखि पाउरोटी उद्योगको इतिहास प्रस्तुत छ ।

कृष्ण पाउरोटी भण्डारद्वारा प्रकाशित ५६ पृष्ठको यो पुस्तकको मूल्य ८०/– रुपैयाँ राखिएको छ ।
०००

बस्तीमा कुहिरो
(कथासंग्रह: रामचन्द्र नेपाल)
साहित्यकार रामचन्द्र न्यौपानेको उपन्यास हो, ‘बस्तीमा कुहिरो’ । केही समयअगाडि प्रकाशित यो कृति उनको दोस्रो कथासंग्रह हो । उनको यसअघि एक कथाकृति र दुई लघुकथाकृति प्रकाशित छ ।

कथाकार नेपालले आफ्नो भनाइमा लेखेका छन्, “गाउँबस्तीको मान्छे म । कुहिरो पनि बस्तमै बढी लागेको देखिन्छ । आज कुहिरो सबैतिर छ र एकमा होइन, सबै कथामा सबै ठाउँमा छ । त्यस्तै, म पनि कुहिरोमा छु ।...”

यो कथाकृतिभित्र नेपालले लेखेका १८ कथा समेटिएको छ ।

ओरिएन्टल पब्लिकेसनद्वारा प्रकाशित १७२ पृष्ठको यो पुस्तकको मूल्य ४००/– रुपैयाँ राखिएको छ ।
०००

मिसावट 
(लघुकथासंग्रह: रामप्रसाद पन्त)
नियात्रालगायत विभिन्न विधामा सिर्जना गर्छन्, रामप्रसाद पन्त । केही समयअघि बजारमा ल्याइएको उनको पुस्तक हो, ‘मिसावट’ । यसमा उनले आफ्ना ५१ विभिन्न भावका लघुकथा संग्रह गरेका छन् ।

आफ्नो भनाइमा सर्जक पन्तले लेखेका छन्, “म पनि आख्यानमा नै कलम चलाएर सर्वप्रथम साहित्य लेखनमा प्रवेश गरेको मानिस । मेरो प्रथम प्रकाशित रचना पनि कथा नै रह्यो र प्रकाशित कृति पनि उपन्यास नै भयो ।...।”

पन्तका थुप्रै कृति छन् । उनका दुई उपन्यास, दुई काव्य, २१ नियात्रा, पाँच कथाकृतिसहित अनेक पुस्तक प्रकाशित भइसकेको छ ।

यो पुस्तकमा डा. पुष्करराज भट्टले भूमिका लेखेका छन् ।

दायित्व वाङ्मय प्रतिष्ठानद्वारा प्रकाशित ११२ पृष्ठको यो लघुकथाकृतिको मूल्य १७५/– रुपैयाँ राखिएको छ ।

०००
किसुनजी
(व्यक्ति आलेखसग्रह: सं. हरि मञ्जुश्री)
नेपाली राजनीतिमा सन्तनेताका नामबाट परिचित पूर्वप्रधानमन्त्री कृष्णप्रसाद भट्टराईको स्मृतिमा कर्मयोगी बद्रीविक्रम थापा स्मृति सेवा गुठीले ‘किसुनजी’ (कृष्णप्रसाद भट्टराई स्मृतिग्रन्थ) नामक पुस्तक प्रकाशित गरेको छ । यो लेखरचनाको संग्रहलाई साहित्यकार हरि मञ्जुश्रीले सम्पादन गरेका छन् ।

यसको प्रकाशकीयमा किरण थापाले लेखेका छन्, “कर्मयोगी बद्रीविक्रम थापा स्मृति सेवा गुठीले नेपाली समाजका त्यस्ता व्यक्तित्वहरू, जसले आ–आफ्ना  विचार र कर्मका माध्यमबाट देशलाई योगदान दिँदै आउनुभएको थियो र छ, उहाँहरूका बारेमा समाजका प्रतिष्ठित विभिन्न व्यक्तित्वहरूका लेखरचना र स्मरणसहितको पुस्तक प्रकाशन गर्दै आएको छ ।...।”

यो पुस्तकमा किसुनजीमाथि विभिन्न लेखकले लेखेका नेपाली र अंग्रेजी गरेर १०४ लेखरचना समाहित छ ।

४२० पृष्ठको यो पुस्तकको मूल्य ६००/– रुपैयाँ राखिएको छ ।