काठमाडौं । नेपाल बिमा प्राधिकरणको कार्यकारी निर्देशकबाट जेठ १२ गते राजुरमण पौडेलको बिदाइ भयो । उनले प्राधिकरणमा ३० वर्षे सेवा अवधि पूरा गरेपछि अवकाश पाएका हुन् । उनको बिदाइसँगै अब प्राधिकरणको कार्यकारी निर्देशक को बन्ला भन्ने चासो बढ्न थालेको छ ।  

नेपाल बिमा प्राधिकरणको कर्मचारी विनियमावली, २०६८ अनुसार अहिले प्राधिकरणमा नै कार्यरत चार निर्देशकमध्ये एकजना कार्यकारी निर्देशक हुनेछन् । प्राधिकरणको कार्यकारी निर्देशकको अध्यक्षपछिको दोस्रो वरीयता हो । प्राधिकरणमा कार्यकारी प्रमुखको रूपमा अध्यक्ष हुन्छन् । त्यसपछि कार्यकारी निर्देशक हुन्छन् । कार्यकारी निर्देशकको मातहतमा चार जना निर्देशक हुन्छन् ।

हाल दिनेशकुमार लाल, कमलप्रसाद रेग्मी,  पुजन ढुङ्गेल अधिकारी र सुशील सुवेदी प्राधिकरणमा निर्देशक छन् । यीमध्ये लाल, रेग्मी र ढुङ्गेल कार्यकारीको लाइनमा छन् । सुवेदीको कार्यकारीका लागि योग्यता पुग्दैन ।

प्राधिकरणको कर्मचारी विनियमावली अनुसार कार्यकारीमा नियुक्त हुन कम्तीमा निर्देशक पदमा पाँच वर्ष काम गरिसकेको हुनुपर्छ । तर, महिला र समावेशीको हकमा चार वर्ष निर्देशक भएको व्यक्ति कार्यकारी निर्देशक नियुक्त हुन योग्य हुन्छ ।

सुवेदी निर्देशक भएको चार वर्ष पूरा भएको छ । रेग्मी निर्देशक बनेको आठ वर्ष पूरा भइसकेको छ भने ढुङ्गेल र लाल भने निर्देशक बनेको चार वर्ष पूरा भएको छ । ढुङ्गेल महिला र लाल मधेसी समुदायबाट प्रतिनिधि गर्ने भएकाले उनीहरू चार वर्ष निर्देशक भएकै आधारमा कार्यकारीका लागि योग्य छन् । तर, लालको सेवा अवधि ३० वर्ष यही महिनाभित्र सकिने भएकाले उनी कार्यकारी निर्देशक हुने सम्भावना कम छ । उनको कार्यकाल जेठ महिनामै सकिन्छ ।

“उहाँले असार १ गतेदेखि सेवा सुरु गर्न भएको हो । जेठ मसान्तसम्म मात्र उहाँको कार्यकाल हो,” स्रोतले भन्यो ।

सुवेदीको भने निर्देशक भएको अवधि पाँच वर्ष पुगेको छैन । आगामी साउनमा मात्र उनी निर्देशक बनेको पाँच वर्ष पूरा हुन्छ । सुवेदीलाई सञ्चालक समितिले कार्यकारी बनाउने इच्छा राख्यो भने कार्यकारी निर्देशक नियुक्ति प्रक्रिया साउनसम्म लम्ब्याउनुपर्ने हुन्छ । यसपटक उनले इच्छा देखाएनन् भने अर्को चार वर्ष कुर्नुपर्छ ।

कर्मचारी सेवा सर्त विनियमावली अनुसार वरिष्ठताका आधारमा कार्यकारी निर्देशक नियुक्त गर्ने प्रावधान भएकाले रेग्मी नै अबको कार्यकारी निर्देशक हुने सम्भावना बढी छ ।

तर, महिलाको हकमा निर्देशक भएको अवधि चार वर्ष पुगेको भए पनि उमेदवार हुने प्रावधानले ढुङ्गेल र रेग्मीको प्रतिस्पर्धा देखिएको छ ।

सुवेदी र लाल कार्यकारी निर्देशकको रेसबाट बाहिर हुने बित्तिकै ढुङ्गेल र रेग्मीमध्ये एक जना प्राधिकरणको कार्यकारी निर्देशक छनोट हुनेछन् । त्यसमा राजनीतिक समीकरणले पनि काम गर्छ ।

तर, राजनीतिक पहुँचले काम गरेर कायम मुकायमको जिम्मा रेग्मीलाई दिएर कार्यकारी निर्देशक नियुक्ति प्रक्रिया लम्ब्यायन सक्ने सम्भावना पनि छ । यसरी कायममुकायमको जिम्मेवारी ६ महिनासम्म दिन सकिने कर्मचारी विनियमावलीमा व्यस्था छ ।

बिमा प्राधिकरणमा अध्यक्षपछि कार्यकारी निर्देशक शक्तिशाली पद हो । बिमा प्राधिकरणमा प्रवेश गरेका कर्मचारीहरूका लागि कार्यकारी निर्देशक सपनाको पद हो । त्यही भएर पनि यो पद प्राप्त गर्नका लागि राजनीतिक सन्तुलन आवश्यक पर्छ ।