विजय चालिसे नेपाली कथा विधाका एक मुर्धन्य प्रतिभा हुन् । उनले वि.सं. २०३० मा ‘आँसुमा रुझेको जीवन’बाट कथा लेखन थालेको देखिन्छ । साहित्यिक पत्रकारिताका क्षेत्रबाट भाषासेवीका रूपमा उदाएका चालिसे पत्रकारसँगै एक स्थापित स्रष्टा हुन् । सयौँ कथाका सर्जक चालिसेका दर्जन बढी कृति प्रकाशित छन् ।
चालिसेका ‘विजय चालिसेका छानिएका कथा’ (२०८०) पछिल्लो कृति हो । कृतिमा ४३ कथा छन् । सामाजिक, सांस्कृतिक र धार्मिक विचलनले निम्त्याएको विद्रुप अवस्थालाई कथाका माध्यमबाट सचेत गराउँदै नैतिकताको पाठ पढाइएको छ । चालिसेका कथाले समाजमा देखापरेका विकृति, विसंगति, कुरीति, अन्धविश्वास, रूढिवादी आदिले निम्त्याएका विरूपताप्रति निर्मम प्रहार गरेको छ ।
बाहिर राष्ट्रवादी, भित्री रूपमा अवसरवादी सोच राख्ने दुराचारीहरूप्रति कथाकारले औँला उठाएका छन् । पञ्चायतकालदेखि गणतन्त्रात्मक राज्यव्यवस्थासम्म आइपुग्दाका मुख्य कथाहरू यस कृतिमा समावेश छ ।
चालिसेका उत्तरवर्ती चरणका कथाहरूमा शासकहरूको विद्रुप अवस्थाको चित्रण पाइन्छ ।
विजय चालिसेका कथा सरल, सरस र सहज छन् । सुगठित भाषाशैलीको प्रयोगले कथा रोचक र घोचक बन्न पुगेको छ । यद्यपि, पत्रकारी लेखनशैलीको पुट यदाकदा कथामा पाइनु चालिसेको विशेषता नै भन्नुपर्छ । विचारमा गाम्भीर्य, भावमा हृदयस्पर्शीता र अभिव्यक्तिमा स्पष्टता चालिसेका कथाको मेरुदण्ड हो ।
पञ्चायतकालदेखि संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपालसम्म आइपुग्दाका सयौँमध्ये प्रतिनिधिमूलक कथाका रूपमा यिनै त्रिचालिस कथालाई लिइएको देखिन्छ । वैचारिक धरातलमा स्पष्ट, यथार्थमा स्फटिक र प्रहारमा स्पात बनेर अभ्युदय भएका यी कथाले लेखकको जीवनदर्शनलाई छर्लंग पार्न सफल छ ।
(भिमाद नगरपालिका–१, तनहुँ)
