काठमाडौं । मिस युनिभर्स–२०२३ नेपालका निम्ति विशेष रह्यो । उपलब्धिभन्दा पनि नेपालको प्रतिनिधित्व गरेकी दीपिका गारेटका विषयमा खास चर्चा गरियो ।

नेपालमा मात्र होइन, विश्वभर उनको चर्चा भयो । विदेशी सञ्चारमाध्यमले समेत उनका बारेमा समाचार लेखे । समाचारको कारण थियो, दीपिकाको ‘प्लस साइज’ ।

यसलाई सम्बन्धित क्षेत्रका व्यक्तिले कसरी हेरेका छन् ? पूर्वमिस नेपाल मलिना जोशी आफूले ताज जितेको समयभन्दा अहिले धेरै परिवर्तन आइसकेको बताउँछिन् ।

“दीपिकाको समाचार खासमा नकारात्मकभन्दा पनि सकारात्मक आएका मैले पाएको छु । समाजले हेर्ने दृष्टिकोण फेरिएको छ,” मलिना बाह्रखरीसँग भन्छिन्, “उनको उच्च आत्मविश्वासको प्रशंसा भएको थियो । समाज स्टोरियोटाइपबाट बाहिर आयो भनेर पनि उनको प्रशंसा भएको हुनुपर्छ ।”

ब्युटी प्याजेन्टमा सहभागी प्रतिस्पर्धी ‘जिरो फिगर’कै हुनुपर्छ भन्ने पुरातनवादी सोचाइमा परिवर्तन आइरहेको उनको बुझाइ छ । “म सन् २०११ मा मिस नेपाल हुँदा अलिकति मोटो भएँ भनेर धेरै आलोचना भएको थियो । तर, अहिले अवस्था त्यस्तो छैन, समाजमा धेरै परिवर्तन आइसकेको छ । दीपिकाको कन्फिडेन्सको अप्रिसिएसन भएको छ ।”

अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चारमाध्यमले ‘दीपिकाले सौन्दर्यको मापदण्ड नै तोडेको’ समाचार प्रकाशित गरेका थिए । छातीको हड्डी (ब्युटी बोर्न) देखिने जिरो फिगरका मोडललाई मात्र राम्रो अर्थात् सुन्दर महिला भन्ने मान्यता भत्काएको भन्दै उनको प्रशंसामा समाचार प्रकाशन गरियो ।

प्रतियोगितामा उत्कृष्ट २० मा पर्न सफल उनी त्यसभन्दा अगाडि पुग्न सकिनन् । तर, उनको आत्मविश्वासको तारिफ गर्दै फाइनलमा स्थान बनाउन सक्ने प्रतिस्पर्धीका रूपमा हेरिएको थियो । 

कोरियोग्राफर प्रशान्त ताम्राकार दीपिकाको प्रसिद्धि र चर्चा आफूले पहिल्यै आकलन गरेको बताउँछन् । “यो वास्तवमा हामीले पहिल्यै आकलन गरेका थियौँ । उसमा रहेको आत्मविश्वास र प्रस्तुतिले उनले यति गर्न सक्छिन् भन्ने पहिला नै हामीलाई लागेको थियो,” प्रशान्त भन्छन्, “उनी जसरी मिस युनिभर्सको मञ्चमा आत्मविश्वासका साथ प्रस्तुत भइन्, त्यो निकै लोभलाग्दो थियो । सँगै रहेका अरू प्रतिस्पर्धीको भन्दा उनमा आत्मविश्वासको लेवल निकै माथि देखिन्थ्यो ।”

दीपिकालाई प्रशान्तले ‘ट्रेन्ड’ गरेका थिए । मिस युनिभर्सको अवधि र त्यसबाहेक करिब दुई हप्ता उनले व्यक्तिगत रूपमा दीपिकालाई ट्रेन्ड गरे । दीपिकालाई पटक–पटक ‘प्लस साइज’ भन्दा आत्मविश्वास कमजोर हुने उनको भनाइ छ ।

“सधैँभरि प्लस साइज भनेर भनिरहँदा पनि उसको आत्मबल कमजोर हुनसक्छ । त्यसैले एउटै कुरा दोहोर्‍याइरहनु हुँदैन भन्ने लाग्छ,” उनी अगाडि थप्छन्, “सुन्दरता भन्ने कुरा शरीर मात्रै होइन, व्यक्तिले गरेको काम हो । आज दीपिकाले विश्वसामु आफ्नो आत्मविश्वास र प्रस्तुतिले नेपाललाई चिनाएकी छन् । यसले नेपालको टुरिजममा कति ठूलो हेल्प गर्छ भन्ने महत्त्वको कुरा हो । त्यति ठूलो मिस युनिभर्सको प्लेटफर्ममा गएर यो चर्चा पाउनु आफैँमा ठूलो उपलब्धि हो । हामी स्वयं दुई वर्षअगाडिसम्म यो उपलब्धिको कल्पना समेत गर्दैन थियौँ ।”

कसरी भयो चर्चा ?
परिचय, स्वीम सुटमा देखिएपछि दीपिकाको चर्चा चुलिएको थियो । उनले पछि सामाजिक सञ्जालमा लेखेकी थिइन्, ‘म संसारभर वास्तविक आकारको सुन्दरताको प्रतिनिधित्व गर्न पाउँदा र सौन्दर्य प्रतियोगिताको स्टेरियोटाइप (परम्परागत मापदण्ड) तोड्न पाउँदा गर्व गर्छु । मेरो जीवनको यो क्षणलाई कदर गर्दै नयाँ मिस युनिभर्समा मलाई धेरै गर्व गर्छु ।’

यो वर्षको मिस युनिभर्समा नयाँ ‘गाइडलाइन्स’ तोकिएको थियो । प्लस साइज, गर्भवती, तेस्रोलिंगी, एकल महिलालगायत व्यक्तिले पनि प्रतिस्पर्धामा सहभागी हुन पाउने व्यवस्था गरिएको हो ।

“यो नयाँ गाइडलाइन्सानुसार हामीले तयारी गरिरहेका थियौँ । त्यसैले हामीले प्लस साइज भनेर जानेरै दीपिकालाई पठाएका थियौँ,” प्रशान्त अगाडि थप्छन्, “हामीसँग ट्रान्सजेन्डर महिला पनि हुनुहुन्थ्यो, उचाइका हिसाबले ट्रान्सजेन्डर महिला पठाउने कि भन्ने पनि भएको थियो । त्यसैले यो उपलब्धि र चर्चा हाम्रा लागि अनपेक्षित होइन ।”

पछिल्लो समय समाजमा ब्युटी प्याजेन्टलाई हेर्ने दृष्टिकोणमा ठूलो परिवर्तन आइसकेको उनी बताउँछन् । “फ्यासन र ब्युटी प्याजेन्ट आफैँमा नराम्रो कहिल्यै हुँदैन । हिजो पनि नराम्रो थिएन, आज पनि छैन र भोलि पनि हुने छैन,” उनी भन्छन्, “मान्छेको सोचको कुरा हो । राम्रो सोच्नेका लागि हरेक कुरामा राम्रो हुन्छ, नराम्रो सोच्नेका लागि हरेक कुरा नराम्रो हुन्छ ।”

मञ्चमा देखिने कुरालाई मात्र ‘जज’ गर्न नहुनेमा उनको जोड छ । “आममान्छेले फ्यासन र ब्युटी प्याजेन्टलाई ग्ल्यामरका रूपमा मात्रै हेर्ने गरेको देखिन्छ । तर, यसमा संस्कृति एक्सचेन्जका कुरा हुन्छन्, वर्ल्डले के कुरामा एड्भोकेट गरिरहेको छ, त्यसबारे थाहा हुन्छ,” प्रशान्त भन्छन्, “युथको क्रेज केमा छ भन्ने यसबाट देखिन्छ । संसार कतातर्फ गइरहेको छ, युथ के चाहन्छ भन्ने कुरा यसबाट थाहा हुन्छ, यी कुरा कसैले देख्दैन । ग्ल्यामर मात्रै देखिँदा समस्या भएको हो ।”