काठमाडौं । रुसले आणविक परीक्षण प्रतिबन्ध गर्ने सन्धिको अनुमोदन खारेज गर्ने घोषणा गरेको छ ।
रुसी तल्लो सदनका सभामुखले मंगलबार वैश्विक सुरक्षामा अमेरिकाको गैरजिम्मेवारीपनाका कारण यस्तो गर्नुपरेको बताएका छन् ।
रुसी सुरक्षा विज्ञ एवं सांसदले पश्चिमलाई चेतावनी दिन आणविक बम परीक्षण गर्न आग्रह गरेको बताइएको छ । तर, यस विषयमा केही दिनअघि पुटिनले कुनै प्रतिक्रिया दिएका थिएनन् ।
“हाम्रो देशको सुरक्षा सुनिश्चित गर्नका लागि हामी कम्परहेन्सिभ न्युक्लियर परीक्षण प्रतिबन्ध सन्धि (सीटीबीटी)को अनुमोदन फिर्ता लिइरहेका छौँ,” ड्यूमाका सभामुख व्याचेस्लाभ भोलोडिनले सन्धि खारेजीका लागि संसदीय मतदान हुनु अघि भनेका छन् ।
रुसले सन् २००३ मा अनुमोदन गरेपनि वासिंटनले वैश्विक सुरक्षा मुद्दामा गैरजिम्मेवारपूर्ण दृष्टिकोण राख्दै सन्धि अनुमोदन नगरेको उनको भनाइ छ ।
रुसले अनुमोदन खारेज गरे पनि यो सन्धिको हस्ताक्षरकर्ताका रूपमा रहनेछ । कुनै पनि आणविक परीक्षणबारे अलर्ट गराउने विश्वव्यापी निगरानी प्रणालीमा पनि यसको संलग्नता रहिरहनेछ ।
सोभियत संघपछि रुसले कहिल्यै आणविक परीक्षण गरेको छैन । सोभियत संघले अन्तिम पटक सन् १९९० मा र अमेरिकाले सन् १९९२ मा आणविक बमको परीक्षण गरेको थियो ।
सन् १९४५ देखि १९९६ सम्मको पाँच दशकमा दुई हजारभन्दा बढी आणविक परीक्षण गरिएको संयुक्त राष्ट्र संघको तथ्यांक छ । जसमध्ये अमेरिकाले एक हजार ३२ वटा र सोभियत संघले ७१५ वटा आणविक परीक्षण गरेको थियो ।
रूस, अमेरिका र चीनले आणविक परीक्षणको पुनः सुरु गरेमा ठूला शक्ति राष्ट्रबीच आणविक हतियारको नयाँ दौड सुरु हुने ठानिएको छ । सीटीबीटी सन्धियता १० वटा न्युक्लियर परीक्षण भएको राष्ट्र संघको तथ्यांक छ । जसमा भारत र पाकिस्तान प्रत्येकले दुई वटा र उत्तर कोरियाले ६ वटा आणविक परीक्षण गरेको छ ।
सन् १९९६ को सेप्टेम्बर २४ मा न्यूयोर्कमा यो सन्धिमा हस्ताक्षर गर्न सुरु भएको थियो । हालसम्म १८७ राज्यले हस्ताक्षर गरेको सन्धिलाई १७८ राज्यले अनुमोदन गरेका छन् । अमेरिकाले सन्धिमा हस्ताक्षर गरे पनि अनुमोदन भने गरेको छैन ।
