विराटनगर । सुन्दरी राजवंशीले गत वैशाखमै छोरीको विवाह गर्ने तयारी गरेकी थिइन् । विवाहअघि सरसामान खरिदारी गर्ने योजना बन्दै थियो । परिवारले सरसल्लाह गरे ‘त्यो सहकारीमा राखेको पैसा पनि झिक्नुपर्छ’ ।

आफूले सहकारीमा तीन लाख रुपैयाँ बचत गरेको श्रीमान्‌लाई सुनाइन् । यो रकमले त विवाहको खर्च टार्न ठूलो मद्दत मिल्ने परिवारको विश्वास थियो । केही दिनपछि सुन्दरी विराटनगर–७ स्थित माछापुच्छ्रे सहकारीमा पुगिन् ।

कर्मचारीलाई हिसाब हेर्न भनिन् । केही ब्याजसमेत जोडिएको रहेछ । कर्मचारीले ‘एक दुई दिनपछि रकम लिन आउन’ भने । संस्थामा पासबुक देखाएर सुन्दरी फर्किइन् ।

मोरङको बुढीगंगा गाउँपालिका–३ की सुन्दरी सहकारीले भनेकै दिन फेरि कार्यालय पुगिन् । तर, कर्मचारीले त्यो दिनपनि रकम दिएनन् । “फेरि भोलि आउनु भने,” उनले भनिन्, “बचत फिर्ता दिन आनाकानी गर्न थाले । मैले यो कुरा श्रीमान्‌लाई सुनाए । हामी फेरि भोलिपल्ट गयौं । पैसा दिएनन् ।”

सुन्दरीका अनुसार हस्ताक्षर गर्ने अध्यक्षसहितका पदाधिकारी नभएकोले पैसा ननिस्कने भनियो । ऋण गरेर जसोतसो छोरीको विवाह गराए तर सहकारीमा जम्मा गरेको बचत अहिलेसम्म फिर्ता पाएको छैनन् । अहिले पनि सहकारी धाइरहेका छन् ।

वैशाखयता पाँच महिना बितिसक्यो । सुन्दरी जस्ता बचतकर्ता सहकारी धाइरहेका छन् । रकम फिर्ता आउनु त कता हो कता सहकारीका सञ्चालक कार्यालयमा ताला झुन्ड्याएर गायब भएका छन् । दुई महिनादेखि यो सहकारीको कार्यालयमा ताला लागेको छ ।

बुढीगंगाकै दिपेश राजवंशीले सात लाख रुपैयाँ फिर्ता पाउनुपर्ने छ । मुद्दतीमा धेरै ब्याज पाइने आशाले बचत गरेका उनले भने, “नाफा खाने चुत्को साँवा पनि फुत्कियो भने जस्तै भएको छ । आफ्नै पैसा लिन बारम्बार धाउँदा पनि पाइएको छैन ।”

उनले आफूहरू जस्ता सयौँ बचतकर्ताको करोडौँ रकम जोखिममा परेको सुनाए ।

अनिलकुमार ठाकुरलाई तीन लाख ५० हजारको चेक सहकारीले दियो । भजाउन बैंक पुगे तर रकम निस्किएन । बैंकले ‘ब्यालेन्स नभएको’ भन्दै फिर्ता पठाई दियो । “पैसा फिर्ता नपाएर हाम्रो ज्यान नै आधा भइसक्यो अब के गर्ने नगर्ने भन्ने चिन्ता भएको छ,” उनले सुनाए ।

मोरङको कटहरी गाउँपालिका–२ का बमकुमार शर्माको एक लाख ३० हजार २०० रुपैयाँ सहकारीमा फसेको छ । श्रम गरेर कमाएको पैसा उनले बचत गरेका थिए तर सहकारीले अझै फिर्ता गरेको छैन । भन्छन्, “हामी जस्तो समान्य मानिसले बनिबुतो गरेर जम्मा गरेको रकम खाएर सञ्चालक खुलमखुला हिँडेका छन् । उनीहरूलाई केही कारबाही भएको छैन ।”

यो सहकारी संकटमा परेसँगै अध्यक्ष कमलेश कर्णसहितका पदाधिकारी फरार भएका छन् । बचतकर्ताको उजुरीपछि जिल्ला सहकारी संघ, राष्ट्रिय सहकारी बैंकका प्रतिनिधिसहितको छानबिन समितिले अध्ययन गरी प्रतिवेदन तयार गरेको छ । यसमा बचतकर्ताको रकम सञ्चालककै लापरवाही र जथाभावी खर्च गरेका कारण जोखिम भएको उल्लेख छ । बचतकर्ताले सहकारीले गरेको ठगीविरुद्ध विराटनगर महानगरपालिका–७ को कार्यालयमा उजुरीसमेत दर्ता गराएका छन् ।

बचतकर्ताको रकम फिर्ता गर्न सात दिनको समय दिएर प्रदेश सहकारी रजिस्टार तथा प्रशिक्षण कार्यालयले माछापुच्छ«े सहकारीका सञ्चालकलाई निर्देशन दिएको थियो । तर निर्देशन पालना गराउनुको साटो सञ्चालकहरू फरार भएका छन् । बचतकर्ता दिपेश राजवंशीले कतिपय सञ्चालक विराटनगरमै लुकेर बस्ने गरेको आफूहरूले सूचना पाएको सुनाए ।