आकस्मिक उपचारका लागि ल्याइएकी सिकिस्त बिरामी बालिकालाई उपचार गर्नुभन्दा प्रशासनिक औपचारिकता पूरा गर्न प्राथमिकता दिँदा कान्ति बाल अस्पतालमा सोमवार एक अबोध बालिकाको अकाल मृत्यु भयो । बालिकाको मृत्युपछि भने अस्पताल प्रशासनले आन्तरिक छानबिन समिति गठन गरेको छ ।

सही उपचार पाउन नसकेर वा गलत उपचारका कारण अस्पतालमा बिरामी मर्ने घटना नेपालका लागि खासै नौला होइनन् । उपचारका क्रममा चिकित्सकबाट हेलचेक्याइँ हुँदा बिरामीको मृत्यु  भएको आरोप लगाएर बेलाबखत अस्पतालमा तोडफोड वा चिकित्सकमाथि हातपातका घटनासमेत सामान्य बनिसकेका छन् ।

परन्तु, कान्तिको घटना भने सामान्य प्रकृतिको मात्र देखिँदैन । अभिभावकले अस्पताल पुर््याए पनि सिकिस्त बालिकाको उपचार सुरु नै भएन । सिकिस्त बिरामीको उपचार सुरु गर्नुभन्दा पहिले औपचारिकतामा दिइएको जोडले कान्ति बाल अस्पतालको कार्यशैलीमा गम्भीर प्रशासनिक र मानवीय त्रुटि देखियो ।   

यसबाट अस्पतालहरू विशेषगरी सरकारी अस्पतालको कामकाज बढी यान्त्रिक र औपचारिक भएको देखियो । सिकिस्त बिरामी बालिका मर्न लाग्दासम्म पनि उपचार सुरु गर्न पालो पर्खिन लगाउने अमानवीय पद्धति बसाउनेहरू नै यथार्थमा हस्पतालभित्र पनि उपचारबिना मृत्यु वरण गर्ने बालिकाका हत्यारा हुन् ।

पक्कै पनि आवश्यकताका तुलनामा कान्ति बाल अस्पतालमा भौतिक सुविधा र जनशक्तिको अभाव छ । राज्यले समग्र स्वास्थ्यमा र त्यसमा पनि बाल स्वास्थ्यका क्षेत्रमा अपेक्षाकृत कम लगानी गरेको छ । कारिन्दे कार्य संस्कृतिका कारणले पनि योग्य चिकित्सकहरू सरकारी अस्पतालहरूमा काम गर्न रचाउँदैनन् ।

यस्ता कमजोरी हुँदाहुँदै पनि मानवीय दृष्टि भएका चिकित्सक र प्रशासकहरूले सरकारी अस्पतालमा सराहनीय सेवा गरेका उदाहरण पनि नेपालमै पर्याप्त भेटिन्छ । यसैले कान्ति बाल अस्पतालको घटनालाई समग्र र अस्पताल विशेषको कमजोरीका रूपमा हेरेर उपयुक्त समाधान निकालिनु जरुरी देखिन्छ ।

कान्ति अस्पतालको जस्तो घटना त्यहाँ र अन्यत्र पनि दोहोरिन नदिन स्वास्थ्य मन्त्रालय स्तरबाटै विशेष प्रबन्ध मिलाउनुपर्छ । सेवामा चर्को चाप कायम रहे कान्तिकै जस्तो संवेदनहीन अमानवीय व्यवहार नभए पनि बालबालिकाले उपचार नपाएर अकाल मृत्युवरण गर्नुपर्ने अवस्था कायमै रहनेछ । 

यसैले  बालबालिकाका लागि विशिष्टीकृत स्वास्थ्य सेवामा जनसाधारणको पहुँच पुर्‍याउन राज्यले निजी र सामुदायिक स्वास्थ्य सेवा प्रदायकसँग सहकार्य गर्नुका साथै तिनलाई प्रोत्साहित गर्नु उचित हुनेछ । राज्यले मात्र सबै काम गर्न सायद सम्भव र सहज पनि हुँदैन ।  

 कान्ति अस्पतालमा त्यति बेला अस्पतालमा चिकित्सकै नभएको वा अरू कुनै कारणले भन्दा पनि बिरामीको गम्भीर अवस्थाप्रति बेवास्ता गरिएको कारण मृत्यु भएको देखिन्छ । सिकिस्त बिरामीको उपचारमा प्राथमिकता नदिने कान्ति अप्पताल प्रशासन पनि सजायको भागी हुनुपर्छ ।