काठमाडौं । चिनियाँ उद्यमी एवं अर्बपति ज्याक मा मंगलबार काठमाडौं आएका छन् । विश्वको सबैभन्दा ठूला ईकर्मसमध्येको अलिबाबाका संस्थापकसमेत रहेका उनी १५ दिनको पर्यटक भिसामा नेपाल पुगेका हुन् ।
ज्याक मा पछिल्ला वर्षहरूमा सार्वजनिक स्थान एवं सञ्चार माध्यममा विरलै देखिने गरेका छन् ।
विश्वका अन्य अर्बपतिहरू भन्दा फरक मानिने ज्याक माले गुमनाम तरिकाले जीवन बिताइरहेको चर्चा थियो । उनी बढीजसो समय चीन र जापानमा बस्ने गरेको बताइन्छ ।
उनी सार्वजनिकरूपमा कम देखिन थालेको भने सन् २०२० को अन्त्यतिरबाट हो ।
आफ्नो अनलाइन भुक्तानी सेवा प्रदायक कम्पनी आन्ट ग्रुपले आईपीओ जारी गर्ने तयारी गरिरहेका बेला ज्याक माले सन् २०२० को अक्टोबर २४ मा एक सम्मेलनमा भाषण गरेका थिए । त्यसक्रममा उनले चिनियाँ वित्तीय प्रणालीले इनोभेसनलाई निरुत्साहित गरेको आशयको टिप्पणी गरेका थिए ।
त्यसपछि चिनियाँ नियामक निकायले आन्ट ग्रुपको आईपीओ जारी गर्ने प्रकिया रोकेको थियो । ज्याक मा एकाएक हराएका थिए ।
उनी करिब तीन महिनापछि सन् २०२१ को जनवरीमा मात्रै सार्वजनिक स्थानमा देखिएका थिए । त्यसयता ज्याक मा सामाजिक सञ्जाल, सञ्चारमाध्यमदेखि सार्वजनिक स्थानमा दुर्लभै देखिने गरेका छन् ।
ज्याक मालाई चिनियाँ सरकारी अधिकारीहरूले नियन्त्रणमा लिएको र उनको कम्पनीमाथि छानबिन गरेको चर्चा पनि चलेको थियो । तर, उनी आफैँले यसबारे कुनै धारणा राखेका छैनन् ।
पछिल्लो समय उनले चीनमा आवतजावत गरिरहेको र खासगरी जापानमा आफ्नो जीवनको बढी समय बिताइरहेको बताइन्छ । केही दिनअघि जुन १२ मा ५८ वर्षीय माले जापानको टोकियो विश्वविद्यालयमा ‘भिजिटिङ प्रोफेसर’का रूपमा पढाएका थिए ।
कति छ ज्याक मासँग सम्पत्ति ?
मंगलबार ब्लुमबर्गको अर्बपति सूचीको ३९औँ स्थानमा रहेका ज्याक माको सम्पत्ति ३३.६ अर्ब अमेरिकी डलर रहेको छ । सन् २०२० को अक्टोबर २७ मा ज्याक माको सम्पत्ति ६१.७ अर्ब अमेरिकी डलर पुगेको थियो । यो त्यहीँ समय थियो, जब चिनियाँ वित्तीय व्यवस्थामाथि उनले टिप्पणी गरेका थिए । त्यसयता उनको सम्पत्ति घट्दै गएको छ ।
अहिले अलिबाबाको प्रमुख स्वामित्व गुमाइसके पनि सन् २०२२ को फेब्रुअरीको विवरण अनुसार उनीसँग कम्पनीको ३.९ प्रतिशत सेयर छ ।
ज्याक माको धेरैजसो सम्पत्ति अलिबाबा ग्रुप होल्डिङ्स र आन्ट ग्रुपबाट छ । सन् २०२० को विवरण अनुसार मासँग आन्ट ग्रुपको ९.९ प्रतिशत सेयर थियो ।
प्रेरणादायी उद्यमी
सामान्य चिनियाँ परिवारमा जन्मेका ज्याक मा ठुलो मेहनतपछि सफल उद्यमी बनेका थिए । उनलाई उद्यम र अन्य क्षेत्रमा सफलताका लागि संघर्ष गर्नेहरूले प्रेरणादायी व्यक्ति मान्छन् ।
उनको जन्म सन् १९६४ को सेप्टेम्बरमा चीनको हाङ्जाउमा भएको थियो । ज्याक माले १२ वर्षको उमेरमा अमेरिकी पर्यटकको गाइड बनेर र अमेरिकी सार्वजनिक प्रसारणहरू सुनेर अंग्रेजी भाषा सिक्न सुरु गरेका थिए ।
हाङ्जो टिर्चस कलेजमा भर्ना हुनुअघि उनी दुईपटक प्रवेश परीक्षामा फेल भएका थिए । ग्रेजुएट भएपछि उनले रोजगारीका लागि निकै संघर्ष गरेको र अन्त्यमा अंग्रेजी शिक्षकको रूपमा काम पाएको बताएका थिए ।
अंग्रेजी भाषा राम्रो हुँदा उनले सन् १९९५ मा चिनियाँ र अमेरिकी व्यापारीको लागि दोभाषेको रूपमा काम पाएका थिए । सोहीबीच अमेरिकाको सिएटलमा एक साथीको घरको भ्रमणको क्रममा उनले पहिलोपटक कम्प्युटर र इन्टरनेट प्रयोग गर्न पाएका थिए ।
त्यसपछि उनले वेबसाइटका लागि पेज बनाउन सिकेका थिए । त्यसपछि सरकारी जागिर खाएका ज्याक माले याहूका सहसंस्थापक जेरी याङलाई भेटेका थिए ।
सन् १९९९ मा १८ सहसंस्थापकसहित ज्याक माले ६० हजार अमेरिकी डलरको लगानीमा बिजनेस टू बिजनेस (बीटूबी) मार्केटप्लेस अलिबाबा डट कम सुरु गरेका थिए ।
सन् २००२ मा १० लाख प्रयोगकर्ता पुगेको अलिबाबामा सन् २००५ मा याहुले एक अर्ब अमेरिकी डलर लगानी गरेको थियो ।
यसबीच ज्याक माले चिनियाँ रिटेल मार्केट प्लेस टाओबाओ डट कम, अनलाइन भुक्तानी कम्पनी अलिपे जस्ता कम्पनी खोल्दै आफ्नो व्यापार थप विस्तार गरेका थिए । सन् २००७ मा अलिबाबाले हङकङमा आईपीओ जारी गरेको थियो । यसरी विस्तार हुँदै गएको ज्याक माले आफ्नो व्यापार साम्राज्य विस्तार गरेका थिए ।
-1706524096.JPG)
