समभोक
(उपन्यास : शिव प्रकाश)
साहित्यकार शिव प्रकाशको पहिलो उपन्यास हो, ‘समभोक’ । यो उपन्यास केही महिनाअघि सार्वजनिक भएको हो । मोरङको सुन्दरहरैँचाका शिव प्रकाश लामो समयदेखि अमेरिका प्रवासमा छन् । बोस्टनमा बसोबास भए पनि हरेक वर्ष दुई÷चार महिना उनी नेपालमै भेटिन्छन् । नेपाली साहित्यिक कर्ममा उनी रमाउँछन् ।

शिव प्रकाश समसामयिक विषयमा चोटिला टिप्पणी पनि लेख्छन् । ‘जैमली’, ‘घागी’, ‘जय नेताजी’ र ‘गोलमाल’ उनका यसअघि नै प्रकाशित कृति हुन् ।

उपन्यासको प्रारम्भमै उनले एक हरफ लेखेका छन्, “संसारमा तीन कुरा अजम्बरी छन् — भोक, भोग र सम्भोग ।’

‘भोकको चित्रकुष्ट !’ मा लेखकको दृष्टिकोण यस्तो छ, “धेरै कुरा मान्छेका बुझाइभन्दा बाहिर छन् । तीमध्ये भोक, भोग र सम्भोग पनि हुन् । हरेक मान्छेभित्र भोकको आफ्नै ब्रह्माण्ड छ । भोकको चित्रकुष्टले कुँदिएको मान्छे उस्तै देखिन्छ, तर भोक फरक छ ।”

पछिल्लो पृष्ठमा प्रकाशकीय भनाइ छ, “...समभोकले आप्रवासी जीवनको अर्को पाटोको अथः र इति उतारेको छ । यसलाई आख्यानको आविष्कार पनि भन्न सकिन्छ । चिरनूतन विषय, प्रयोग, झरिलो भाषा र सूक्ष्म शैलीमा विरचित यो उपन्यास हातमा लिएपछि पाठकले बिसाउने मेसो पाउँदैनन् ।”

उपन्यासभित्र ‘भोकको साइनो’मा उपन्यासकार लेख्छन्, “कोही भोक धारण गरेर बसेका छन् । कोही भोक जन्माइरहेका छन्, कोही भित्रभित्रै र्याल काढेर भोक तुहाइरहेका छन् । कोही अरूका स्वास्नीतिर हेरेर घुटुक्क थुक निल्दै भोको आँत भिजाइरहेका छन् ।...।” (पृष्ठ — १६)

शिखा बुक्सद्वारा प्रकाशित २२०+४ पृष्ठको यस उपन्यासको मूल्य ४२५– रुपैयाँ राखिएको छ ।

०००

खोजी
(उपन्यास : डा. तुलसी उप्रेती)
डा. तुलसी उप्रेतीको नवीनतम कृति बजारमा आएको छ, ‘खोजी’ । ४५ भन्दा बढी पुस्तक लेखिसकेका डा. उप्रेतीको यो औपन्यासिक कृति हो ।

कृतिभित्र आफ्नो भनाइमा डा. उप्रेती लेख्छन्, “...वर्तमान अवस्थामा एकातिर आर्थिक विकास गर्न आवश्यक र जरुरी जनशक्तिको अभावमा देशको विकास गतिहीन बनेको छ । अर्कातिर युवाशक्ति जिउनका निम्ति खाने र बाँच्ने उपायहरू खोज्दै आफू जन्मेहुर्केको घरपरिवार, छरछिमेक, समाज, गाउँघर अनि देश नै छोड्न र त्याग्न समेत बाध्य बनेका छन् । कति नेपाली संसारका विभिन्न कुनामा गएर कामको खोजीमा यात्रा जारी राख्न बाध्य बनाइएका छन् । उपन्यास यिनै र यस्तै विषयका कथाहरूमा अगाडि बढेको छ ।”

पुस्तकको प्रकाशकीयले भन्छ, “...वर्तमान नेपाली युवाजगत् के सोच्दै छ र के गर्दै छ भन्ने तथ्यलाई उजागर गर्न उपन्यास सक्षम छ र आउँदो पिँढीले सोच्नुपर्ने वास्तविकतालाई यसले पर्गेल्ने प्रयास समेत गरेको छ ।”

उपन्यास ‘खोजी’को एउटा अंशले भन्छ, “सोनामीले हरबिन्दरको पसलमा काम गरेको तीन महिना भयो । ऊ स्टोरभित्र म्यानेज गर्ने क्यास रजिस्टरदेखि लिएर अरू गर्नुपर्ने सबै काममा सिपालु भइसकेकी छ । हरबिन्दर पनि उसको काममा खुसी भएर तीन महिनापछि तलब बढाइदिन्छु भन्ने वचन राख्दै घण्टाको साढे सात डलरबाट साढे नौ डलर बनाइदिन्छ ।...।” (पृष्ठ — ६८)

साझा प्रकाशनद्वारा प्रकाशित १४४+४ पृष्ठको यस उपन्यासको मूल्य ३००– रुपैयाँ राखिएको छ ।

०००

मेरो छोरा फर्किनै पर्छ 
(कथासंग्रह : रमेश रेग्मी)
समाजसेवी रमेश रेग्मी साहित्यिक कर्ममा पनि सक्रिय छन् । उनको पछिल्लो कृति हो, ‘मेरो छोरा फर्किनै पर्छ’ । यो उनका कथाहरूको सँगालो हो । ‘सपनाहरूको देश’ र ‘जीवनको सपना’ यसअघि प्रकाशित उनका दुई औपन्यासिक कृति हुन् । यसबाहेक उनका फुटकर रचनाहरू पनि प्रकाशित हुँदै आएका छन् ।

कथाकार रेग्मी आफ्नो भनाइमा लेख्छन्, “मेरो यो कथासंग्रह पनि हाम्रै वरिपरि छरिएर रहेका जीवन्त पात्रहरूकै कथात्मक वर्णन हो ।...।”

कृतिको भूमिकामा धु्रव मधिकर्मी लेख्छन्, “कथाकार रमेशका यी कथाहरू हिजोका हुन् । बितेको समयका घटनाहरू हुन् । अतीतको एउटा कालखण्डलाई विभिन्न घटना र सन्दर्भमा यहाँ कथाको रूपमा प्रस्तुत गरिएका छन् । कथामा भएका चरित्रहरू, घटना र परिवेशले पाठकलाई निश्चय पनि मुग्ध पार्छन् ।...।”

कृति सम्पादक सुमन वर्षा लेख्छिन्, “कथाकारको मुख्य लेखन रुचि समाज र समाजमा रहेका कुरीतिलाई चिरफार गर्नु रहेकोले मानिसहरूको जीवन, उनीहरूको आकांक्षा र भोगाइका अन्तरव्यथालाई कथामा सुव्यवस्थित रूपमा प्रस्तुत गर्न कथाकार रेग्मी सफल भएका छन् ।”

रमेश रेग्मीको यस कथाकृतिभित्र २८ विभिन्न भावभूमिका कथाहरू रहेका छन् ।

वासु शशी स्मृति परिषद्द्वारा प्रकाशित २००+४ पृष्ठको यस पुस्तकको मूल्य ३९९– रुपैयाँ राखिएको छ ।

०००

आहाना
(बालकविता : बसन्त चौधरी)
गीत, कविता तथा निबन्धमा निरन्तर कलम चलाइरहेका कवि बसन्त चौधरीको पछिल्लो काव्यकृति हो, ‘आहाना’ । यो उनको बालकविताहरूको संग्रह हो ।

केही समयअघि प्रकाशित यो कृतिमा कवि चौधरीका ५६ रचना समावेश छन् ।

‘वायुपंखी घोडा’मा उनले आफ्नो काव्यभाव यसरी प्रस्तुत गरेका छन्–
वायुपंखी घोडा आयो
आकाशमा उड्न पायो
हिनहिनाई बात मार्दै
टकटक गर्दै, टाप लगायो । (पृष्ठ—७४)

पुस्तकको प्रकाशकीयमा लेखिएको छ, “...नातिनीसँग रमाउँदा रमाउँदै उहाँ आफ्नै बाल्यकालको स्मृतिमा डुब्न पुग्नुभएको छ ।...।”

कृतिभित्र ‘आहनाका बारेमा’ कवि चौधरी लेख्छन्, “...गीत वा कविता लेखिरहँदा मैले बालकविता लेखौँला भन्ने कहिल्यै सोचेको थिइनँ । मेरी नातिनी आहानाले मलाई बालकविता लेख्न सिकाइन् । उनीसँग बस्दा, खेल्दा, मैले अनुभूत गरेका भावहरू हुन्— यी कविता ।...।”

यस कृतिभित्र कवितासँगै बालबालिकाले रुचाउने, तिनले मन पराउने चित्रहरू पनि कोरिएका छन् । जसलाई चित्रांकित गरेका छन् कलाकार भानु भट्टराईले ।

कोपिला किताबद्वारा हार्डकभरमा प्रकाशित १२०+४ पृष्ठको यस पुस्तकको मूल्य १०००– रुपैयाँ राखिएको छ । पुस्तकको बिक्रीबाट प्राप्त रकमको केही प्रतिशत बालबालिकाको पठन संस्कृतिको विकास गर्नमा सहयोग गरिने पुस्तकमा उल्लेख छ ।