विराटनर । भारतबाट विराटनगरको बुधनगरस्थित ‘कस्टम यार्ड’मा कार्गो रेल आउने तय भएको छ । भारतबाट भोलि जुन १ तारेख बिहीबारका दिन कार्गोरेल नेपाल आइपुग्ने छ ।

प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डको भारत भ्रमणअघि यस विषयमा भन्सार र भारतीय रेल्वेका अधिकारीले विराटनगरका उद्योगी व्यवसायीसँग छलफल गरेका छन् । केही दिनअघि विराटनगर आएका भारतीय अधिकारीहरुले उद्योग संगठन मोरङमा छलफल गरेका थिए । छलफलमा नेपाली उद्योगी आफूहरुले विगत लामो समयदेखि कार्गो रेल आउने विषयमा पर्खिएको बताएका थिए ।

उद्योग संगठन मोरङका निवर्तमान अध्यक्ष सुयष प्याकुरेलले रेलमा औद्योगिक कच्चा पदार्थ, फलामका बिलेटलगायत सामग्री नेपाल आउने बताए । उनले भने, “हामीले विगत लामो समयदेखि माग गर्दै आएको विषयको सम्बोधन भएको छ । विराटनगरस्थित रेल्वे यार्डमा पहिलोपटक कार्गो रेल आउन लागेको हो ।”

प्याकुरेलले एक औपचारिक कार्यक्रमबीच कार्गोको स्वागतमा नेपाली उद्योगी÷व्यवसायी बुधनगरस्थित कस्टम यार्ड पुग्ने बताए ।

उद्योग संगठन मोरङका महानिर्देशक चुणामणि भट्टराईले प्रधानमन्त्रीको भारत भ्रमणको तयारी हुनुअगावै कार्गो ल्याउने विषयमा छलफल गर्न भारतीय अधिकारीहरु आएको जानकारी दिए । छलफलमा भारतीय रेल्वेका सिनियर डिभिजनल अफिसर अमित सिंह, भारतको जोगबनीस्थित रेल्वे ट्राफिकका संजय कुमार, गुड्स सुपरिटेन्डेन्ट अभय कुमारलगायत थिए ।

सुनसरी–मोरङ औधोगिक करिडोरका उद्योगीले विराटनगर भन्सार यार्डसम्म कार्गो ब्रोडगेज रेल्वे यार्ड सञ्चालन गर्न विगत लामो समयदेखि माग गर्दै आएका थिए । भारतले हस्तान्तरणको तयारी गरे पनि नेपाल पक्षले यसमा चासो दिएको थिएन । 

बुधनगरम्म ट्रयाक बिछ्याउनेदेखि, स्टेसन तथा यार्ड निर्माणको कार्य यसअघि नै सम्पन्न भइसकेको थियो । तर, नेपालतर्फको कटहरीमा जग्गा मुआब्जा विवादका कारण रेल्वेको यार्ड निर्माण हुन र ट्रयाक बिछ्याउन विलम्ब भइरहेको छ ।

रेल्वे यार्डसम्म कार्गो रेल नआउँदा औधोगिक कच्चा पदार्थ आयात र तयारी वस्तु निकासी गर्दा उद्योगीले महँगो मूल्य तिर्नुपर्ने बाध्यता छ । यार्डसम्म रेल्वेमा सामान आयात गर्ने व्यवस्था भए त्यसले ठूलो खर्च कटौती हुने मोरङ व्यापार संघका अध्यक्ष नवीन रिजाल बताउँछन् । “रेल्वेबाट औद्योगिक कच्चा पदार्थ आयात हुँदा अहिले हुँदै आएको खर्चमा  प्रतिशतसम्म ढुवानी खर्च घट्नेछ,” उनले भने ।

बथनाहादेखि विराटनगरसमम रेल्वेको काम सुरु भएको १२ वर्ष भयो । मोरङको कटहरीसम्मको १८ दशमलव ६ किलोमिटर लम्बाई ब्रोडगेज रेलमार्ग भारत सरकारको सहयोगमा निर्माणाधीन छ । करिब चार अर्ब भारतीय लगानीमा भारतको इरकोन कम्पनीले सन् २०११ मा रेलको ट्रयाक बिछ्याउनेलगायत काम सुरु गरेको थियो ।

सन् २०१७ मै रेल्वेको निर्माण कार्य सम्पन्न भइसक्नु पर्नेथियो । हालसम्म विराटनगर आईसीपीसम्मको आठ किलोमिटर क्षेत्रमा रेल चल्न सक्ने संरचना भने तयार भइसकेको छ ।

उद्योग संगठन मोरङका अध्यक्ष राकेश सुराना रेल्वे पूर्णरुपमा सञ्चालन भए यो क्षेत्रको औद्योगिक विकासमा थप टेवा पुग्ने बताउँछन् । सबै संरचना तयार गर्न नेपालले ११९ बिघा जमिन अधिग्रहण गरेर निर्माण कम्पनीलाई हस्तान्तरण गर्नुपर्ने सहमति थियो ।

तर, कटहरी गाउँपालिका वडा नं १ का २२ जना जग्गाधनीले ६ बिघा जमिन अधिग्रहण गर्न नदिने भन्दै सर्वोच्चमा मुद्दा हालेका छन् । मुआब्जासम्बन्धी मूल्य कम भएको भन्दै स्थानीय रुष्ट छन् ।