राजमार्गमा बनाइएका मोटर चल्ने पुलहरू एक्कासि भत्किन थालेका छन् । केही दिन यता पृथ्वी राजमार्गमा पर्ने धादिङको धार्के नजिकको गणेश खोलाको पुल दुईपटक भत्केर आवागमन रोकिएको थियो । 

गणेश खोलाको पुलकै जस्तो अवस्थामा सँगै बनेका अरू धेरै पुलहरू हुनसक्छन् । तिनको अवस्थाको अध्ययन गरी बेलैमा मर्मत सम्भारका उपाय अपनाएको भने देखिँदैन । यो नै चिन्ताको विषय हो । 

सडक विभागका अधिकारीले पृथ्वी राजमार्ग निर्माण हुँदा बनेका अरू पुल पनि जोखिममा रहेको बताएका छन् । तिनका अनुसार त्यतिबेला पुल निर्माणमा अपनाइएको विधि नै अहिलेभन्दा कमजोर रहेकाले पुल भत्केको हो ।

परन्तु, पृथ्वी राजमार्गको त्यही खण्डमा मात्र बढी यस्तो समस्या देखिएको छ । यसैले क्षमताभन्दा बढी भार थेग्न परेका कारण पुलहरू  बढी जोखिममा परेको अनुमान पनि सहजै गर्न सकिने देखिन्छ । 

यसैगरी पुलको नजिकै ढुंगाबालुवा झिक्ने र त्यसमा एक्स्काभेटर प्रयोग गर्ने गरिएको कारणले पनि पुलहरू जोखिममा परेका हुन् ।  पुलको नजिकै त्यसरी ढुंगाबालुवा खन्ने तथा खोस्रने गरिएको जताततै देखिन्छ । 

पृथ्वी राजमार्ग आधा शताब्दी पुरानो प्रविधिमा आधारित भए पनि निर्माणमा त्यसको गुणस्तरमा सम्झौता गरिएको थिएन । तर, नियमित हेरचाह हुन नसक्ता पनि अहिले पुलहरू जोखिममा परेको हुनुपर्छ ।  

सडक विस्तारका क्रममा पृथ्वी राजमार्ग पुलहरू पनि फराकिलो बन्दैछन् । तर, निर्माण कार्य भने निकै सुस्त देखिन्छ । यस्तै हालका अनुभव हेर्ने हो भने निर्माण कार्यको गुणस्तर कायम हुन्छ भनेर ढुक्क हुन पनि सकिँदैन ।

पृथ्वी राजमार्ग धेरै दिन बन्द भए काठमाडौंको जनजीवन कष्टकर त हुन्छ नै राजधानी र मोफसलको सम्पर्क पनि टुट्छ । यसैले बलिया पुलहरू नबन्दासम्म विधि र निषेधका उपाय अपनाएर पनि पुल र सडक जोगाउने प्रयत्न गर्नु बुद्धिमानी हुनेछ ।

तत्काल गर्नुपर्ने नियमनमा पहिलो सडकको भारवहन क्षमताभन्दा बढी तौलका सामान ढुवानी गर्न रोक लगाउनु हो । सडकमा काठमाडौंतर्फ आउने ट्रक हिँड्नेपट्टि सडक भासिएजस्तै भार पुलमा पनि त पर्छ होला नि !

यसैगरी पुलका अवस्थाको विस्तृत अध्ययन गरी बेलैमा मर्मत सम्भार र पुनःनिर्माण कार्य अगाडि बढाउनुपर्ने देखिन्छ । यस कार्यलाई नियमित ठेक्कापट्टाको चक्रभन्दा बाहिर ल्याएर भए पनि बेलैमा निर्माण सम्पन्न हुने र गुणस्तरको मापदण्ड कायम हुने सुनिश्चित गर्नुपर्छ ।

पुलका छेउछाउबाट ढुंगाबालुवा संकलन गर्न तत्काल कडा प्रतिबन्ध लगाउनु जोखिम कम गर्ने अर्को उपाय हो । स्थानीय प्रशासनले यतिमात्र गरिदिए पनि पुलहरू कम जोखिमपूर्ण हुनेछन् ।

थाहा नभएको जोखिमलाई भवितव्य भन्न सकिएला तर जानीजानी दुर्घटना हुन दिए त्यो कसुर हुन्छ । यसैले सडक विभागले जनताको जीवनकै सुरक्षासमेत जोडिएको विषयमा हेलचेक्य्राइँ नगरोस् । भयावह दुर्घटना भयो भने उतिबेलाको प्रविधिलाई दोष दिएर उम्कन पाइनेछैन ।