काठमाडौं । कोरोना कहरका कारण करिब तीन वर्ष थला परेको नेपालको पर्यटन क्षेत्र २०२२ मा सुधार उन्मुख देखिएको छ । विश्वभर महामारीको रुपमा फैलिएको कोरोनाका कारण सन् २०२० र २०२१ मा ठप्प बनेको पर्यटन उद्योग २०२२ बाट केही चलायमान हुन थालेको थियो । 

नेपाल पर्यटन बोर्डको तथ्यांकअनुसार ०२२ मा नेपालमा पर्यटन क्षेत्रमा सुधार आएको छ । २०२२ को नोभेम्बरसम्म पाँच लाखभन्दा बढी बाह्य पर्यटक नेपालमा आएका छन् । बोर्डको तथ्यांकमा जनवरीदेखि नोभेम्बरसम्म ५ लाख २६ हजार २१६ पर्यटक विभिन्न देशबाट नेपालमा आएका छन् । सबैभन्दा धेरै पर्यटक अक्टुबरमा ८८ हजार ५८२ आएका छन् । 

जनवरीमा १६ हजार ९७५ पर्यटक नेपाल आएकोमा फेब्रुअरीमा १९ हजार ७६६, मार्चमा ४२ हजार ६, अप्रिलमा ६१ हजार ५८९ पर्यटक आएको तथ्यांक छ । मेमा ५३ हजार ६०८, जुनमा ४६ हजार ९५७, जुलाईमा ४४ हजार ६६२, अगष्टमा ४१ हजार ३०४, सेप्टेम्बरमा ४१ हजार ३१४ र नोभेम्बरमा ७२ हजार ६५३ पर्यटक
नेपाल आएको बोर्डको तथ्यांकमा उल्लेख छ । 

डिसेम्बर महिनामा भने कतारमा जारी वर्ल्डकपका कारण अपेक्षा अनुसारको पर्यटन आउन नसकेको नेपाल पयर्टन बोडका निर्देशक मणिराम लामिछाने बताउँछन् । 

“यस वर्षको पछिल्लो तीन महिनामा पर्यटक आगमन राम्रो थियो । तर, डिसेम्बर पर्यटकका लागि उचित समय भए पनि कतारमा जारी वर्ल्डकपका कारण पर्यटक कम आएका छन्, ” निर्देशक लामिछानेले भने । 

वर्ल्डकपका कारण कतारले नेपालमा उडान कटौती गरेको छ । दैनिक चार उडान गर्दै आएको कतारले अहिले दुईवटा उडान कटौती गरेको छ ।

सबैभन्दा धेरै पर्यटक भारतबाट  
नेपालमा आउने बाह्य पर्यटकमध्ये सबैभन्दा धेरै पर्यटक भारतबाट आउने गरेका छन् । भौगोलिक दूरी, रहनसहन र अन्य सहजताका कारण भारतीय पर्यटक नेपालमा धेरै आउने गरेको निर्देशक लामिछाने बताउँछन् । 

कोभिडको सययमा कुल पर्यटकमध्ये ५३ प्रतिशतसम्म भारतीय पर्यटक रहेको लामिछानेले जानकारी दिए । सामान्य समयमा भारतीय पर्यटकको बजार १५ देखि २० प्रतिशत हो । 

“अहिले पनि ३० प्रतिशत पर्यटक भारतबाट नेपाल आइरहेका छन् । ७० प्रतिशत तेस्रो मुलुकबाट नेपाल आउने गरका छ,” लामिछानेले भने । उनका अनुसार पछिल्लो समय तेस्रो मुलुकबाट आउने पर्यटकको संख्या बृद्धि भएको छ ।  

साहसिक पर्यटनका लागि नेपाल परिचित छ । जसको कारण नेपालमा धरैजसो पर्यटक ट्रेकिङका लागि आउने गरेको निर्देशक लामिछाने बताउँछन् । ट्रेकिङमा रुचि राख्ने पर्यटकका लागि पहिलो रोजाई अन्नपूर्ण बेस क्याम्प रहेको छ । ट्रेकिङका हिसावले अन्नपूर्ण बेस क्याम्प तुलनात्मक रूपमा सहज मानिन्छ । 

मनोरञ्जनका लागि नेपाल आउने पर्यटकको रोजाइमा नगरकोट, चितवन, पोखरालगायत ठाउँ पर्छन् । धार्मिक पर्यटकहरूका लागि मुक्तिनाथ, जनकपुर र पोखरा पहिलो रोजाइमा पर्ने गरेका छन् । 

सरकारको तयारी के छ ? 
सरकारले पर्यटन पुनःउत्थानका लागि ‘७३ बुँदे कार्ययोजना’ बनाएर काम गरिरहेको निर्देशक लामिछानेले जानकारी दिए । यही कार्ययोजना अनुसार केही दिन अगाडि मात्रै बोर्डले काठमाडौं उपत्यकामा ‘अपअन हपअप’ बसको ट्रायल सुरु गरेको छ । यसमा उपत्यकाको सांस्कृतिक सम्पदा घुम्न आउने पर्यटकको सहजताका लागि सरकारले साझा बस संचालन गर्नेछ । जसमा आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटकले टिकट काट्न पर्ने हुन्छ । उक्त टिकट दिनभरका लागि लागु हुनेछ । टिकट लिएपछि दिनभर आफूले घुम्न चाहेको सम्पदा क्षेत्रमा ओर्लिन र चढ्न सकिनेछ । 

यस्तै सरकारले पर्यटन पुनःउत्थानका लागि भम्रण दशकको लागि तयारी गरिरहेको छ । पर्यटन वर्ष २०२०  कोभिडका कारण स्थगित भएपछि सरकारले भम्रण दशकको तयारी सुरु गरेको हो ।