डडेलधुरा । भारतले बंगाबगड क्षेत्रमा महाकालीको बहाव नेपालको दार्चुलातर्फ फर्काउने गरी तटबन्ध निर्माण गरिरहेको छ । नेपालमा क्षति हुनेगरी तटबन्ध निर्माण हुन थाले पनि स्थानीय प्रशासन र नेपाल सरकार मौन छ । 

तर, दार्चुलावासीले भने नदीको धार परिवर्तन हुनेगरी तटबन्ध निर्माण नगर्न पटकपटक आवाज उठाउँदै आएका छन् । आइतबार भारतको बलमिच्याइँविरुद्ध स्थानीय बासिन्दा विरोधमा उत्रिए । उनीहरूले भारतलाई तटबन्ध निर्माण रोक्न आग्रह गरे । 

महाकाली नदीको बीच भागमा ग्याबिन जाली लगाएर भारतले तटबन्ध निर्माण गरेको भन्दै विरोध गर्दा तनाव उत्पन्न भयो । सोही क्रममा दुवै देशका नागरिकबीच ढुंगा हानाहानसमेत भएको छ । ढुंगा लागेर दार्चुलाका प्रेमसिंह कुँवर र पुष्करसिंह घाइते भएका छन् । केही भारतीय नागरिक पनि घाइते भएका छन् । 

तटबन्ध निर्माण गरेर नदीको धार परिवर्तन भइरहेको भन्दै स्थानीयले आइतबार दिउँसो नेपाल–भारत जोड्ने झोलुंगे पुल अढाइ घण्टा बन्द गरेका थिए । सोमबार बिहान झन्डै दुई घण्टा भारतीय पक्षले पनि झोलुंगे पुल बन्द गरेपछि आवागमन नै बन्द भएको थियो । 

भारतले निर्माण गरिरहेको तटबन्धनले नेपालतर्फ ठूलो क्षति हुने स्थानीयको भनाइ छ । महाकाली नदीको धार नै नेपालतर्फ फर्किने र त्यसले बर्सातमा ठूलो क्षति हुने भन्दै उनीहरूले एकपक्षीय रूपमा भइरहेको तटबन्धन निर्माणको कार्य रोक्न माग गर्दै आएका छन् । 

दार्चुला प्रशासनले भने समन्वय गरेरै तटबन्धन निर्माण भइरहेको जनाएको छ । दार्चुलाका सहायक प्रमुख जिल्ला अधिकारी हेमन्ती साउँदले तटबन्ध निर्माण गर्दा समन्वय गर्न भारतीय पक्षलाई आग्रह गरेको बताउँदै भनिन्, “हाम्रो समन्वयमा नै तटबन्ध निर्माणको काम भइरहेको छ । आइतबार दिउँसो केही विवाद भएको थियो, अहिले साम्य भइसकेको छ ।” 

यस्तै, आइतबार दार्चुलाका प्रमुख जिल्ला अधिकारी दीर्घराज उपाध्याय नेतृत्वको टोलीले भारततर्फ निर्माण गरिरहेको तटबन्धको स्थलगत निरीक्षण गरेको छ । 

नेपालतिर क्षति पुग्नेगरी तटबन्ध निर्माणको कार्य नगर्न प्रमुख जिल्ला अधिकारी उपाध्याय नेतृत्वको टोलीले भारतीय पक्षलाई आग्रह गरेको छ । 

भारतीय कम्पनी अरुण कन्स्ट्रक्सनले सीमा नदी महाकालीमा गत वर्षबाटै तटबन्ध निर्माण गरिरहेको छ । एक किलोमिटर लम्बाइ र आठ मिटर चौडाइमा पक्की तटबन्ध निर्माण भइरहेको हो ।  

कहिले महाकालीमा तटबन्धन निर्माण त कहिले सडक निर्माणका कारण दार्चुलामा सीमा विवाद बढ्दै गएको छ । 

दार्चुलामा रहेको नेपाली भू–भाग लिपुलेक, कालापानी र लिम्पियाधुरा भएर तिब्बतमा रहेको धार्मिकस्थल मानसरोवरसम्म जाने बाटो निर्माणका क्रममा पनि पटकपटक विवाद हुँदै आएको छ । सोही सडक निर्माण गर्दा भारतमा विस्फोट गरिएको ढुंगा उछिट्टिएर दार्चुलाको ब्यास गाउँपालिका–२ तम्बाकुस्थित बाटोमा हिँडिरहेका ९ वर्षीय पवन महराको मृत्यु भएको थियो । 

०७७ वैशाख २६ गते तत्कालीन भारतीय गृहमन्त्री राजनाथ सिंहले उक्त सडकको ‘भर्चुअल’ उद्घाटन गरेका थिए ।