काठमाडौं । आगामी मंसिर दोस्रो सातादेखि काठमाडौं र पोखरामा हुन लागेको १३ औं दक्षिण एसियाली खेलकुद (साग) को तयारीका लागि विभिन्न खेलका खेलाडीहरु यतिबेला प्रशिक्षणमा छन् । घरेलु मैदानमा दक्षिण एसियाली खेलकुदको महासंग्राम (साग) आयोजना हुने भएपछि खेलाडीहरुले आफ्नो करिअरको उचाइ बढाउने लक्ष्यसहित अभ्यासमा छन् भने कतिपयले अन्तर्राष्ट्रिय खेल जीवनबाट बाहिरिने लक्ष्य बनाएर अभ्यास गरिरहेका छन् । 

त्यसो त राष्ट्रिय टोलीमा स्थान बनाउन निकै मेहनत गरेका खेलाडी आफ्नो करियरको सुखद् अन्त्यको खोजिमा छन् । खेलाडीजस्तै संघहरु पनि अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगितामा राम्रो प्रदर्शन होस् भन्ने चाहन्छन् । 

यहि क्रममा नेपाल भलिबल संघले सागकै लागि जेठ दोस्रो साता २५ सदस्यीय प्रारम्भिक महिला टोलीको छनोट गर्यो । प्रारम्भिक टोलीमा कप्तान विनिता बुढाथोकि र उपकप्तान मञ्जु गुरुङ अटाएनन् । उनीहरु टोलीमा नपर्दा सबैले आश्चर्य व्यक्त गरे । तर, संघ नयाँलाई अवसर दिएको भन्दै रक्षात्मक बनिरहेको छ । 

प्रारम्भिक टोलीमा छनोट भएका २५ खेलाडीलाई यतिबेला मुख्य प्रशिक्षक जगदिश भट्टले प्रशिक्षण गराइरहेका छन् । उनीहरु जति हौशिएका छन्, त्यति नै आफ्ना टोलीका सिनियर खेलाडीहरु आफूहरुसँगै नहुँदा दुःखी पनि छन् ।

लामोसमय भलिबल ‘कोर्ट’ मा समय बिताएका खेलाडीहरुसँग छुट्टिएकी मञ्जुको भने मन दुखेको छ । उनलाई प्रारम्भिक छनोटमा परेर राष्ट्रिय टोलीमा नपर्दा अहिलेको जसरी मन भारी हुने थिएन । जसरी संघले प्रारम्भिक टोलीमै छनोट नगर्दा भइरहेको छ ।

मञ्जुका सहकर्मीहरु बिहानीपख अभ्यासका लागि लगनखेलस्थित आर्मीको भलिबल कोर्ट पुग्छन् । तर, भलिबल ‘स्टार’को पहिचान बनाएकी मन्जु भने पोखरामा छन् । उनी आफू त पोखरामा छन् तर, भलिबल काठमाडौंमा छ । उनका सहकर्मी काठमाडौंमा छन् । उनको मन पनि काठमाडौंमै  । तर, उनको भौतिक शरीर लुम्बीनी विकास बैंकमा ।

बैंकसम्म उनलाई भलिबलले नै पुर्याएको हो । नैरास्यताले पिल्सिएकी मन्जु कर्मथलोमा रमाउने हरसम्भव प्रयास गर्दैछिन् । तर, मनलाई सम्हाल्न निकै कठिन भइरहेको उनी बताउँछिन् । यो समय रहरले रोजेकी होइनन् । जसरी उनी भलिबलमा हुँदा रमाउन सक्थिन । अहिलेको समयलाई उनी निकै कठिन समयका रुपमा लिएको बताउँछिन् । किनकि यसको कारण हो, प्रारम्भिक छनोटका लागि योग्न नहुनु ।

संघले राष्ट्रिय टोलीका ६ जना सिनियर खेलाडीलाई टिम बाहिर राख्यो । जसमा उनीसँगै कप्तान बुढाथोकी, अनुभवी खेलाडी कोपिला उप्रेति, नेबिका चौधरी, मनिषा चौधरी र कृपा अधिकारी पनि छन् ।  बढ्दो उमेर र खस्किँदो प्रदर्शनको कारण देखाउँदै भलिबल संघले बनाएको छनोट समितिले ६ जनालाई योग्न ठानेन । तर टोलीमा पर्न असफल मन्जु बढ्दो उमेर र खस्किँदो प्रदर्शनलाई स्वीकार गर्दिनन् । 

“विदेशमा उमेरलाई कहिले पनि ‘इस्यु’ मानिँदैन । नेपालमा उमेरलाई कारण मान्दै टिमबाट हटाइयो । यो गतिलो कारण भएन । अर्को खस्किँदो प्रदर्शन पनि मान्न तयार छैन,” मञ्जु भन्छिन्, ‘‘किनकि बाहिर राखिएका खेलाडीले शतप्रतिशत दिएर खेलेका छन् । एउटा खेलाडीसँग आफनो क्षमताबारे जज गर्ने क्षमता पनि हुन्छ ।”

मन्जु उमेरले २९ औं वसन्तमा छन् । उनको तर्क उमेरले खेलाडीको प्रदर्शनलाई रोक्दैन । शारीरिक रुपमा केही कमजोर हुँदै गए पनि ‘मेन्टेन’ गरेपछि सबै ठिक हुने उनको विश्वास छ । “नेपालमा ४–५ वर्ष खेलेपछि अब यसका दिन सकिए भन्ने गलत सोचाइ छ । अहिले हामीलाई पनि यस्तै गरेको हो । के प्रतिभा मालीलाई पनि यस्तै गर्ने । उ निकै सानो उमेरदेखि टोलीमा छ । यस्तो गलत सोचाइ हटाउनुपर्छ,” मन्जुले भनिन् ।

टोलीमा नपरेको कारण जान्न मन्जुले भलिबल संघमा निवेदन दिएकी थिइन् । तर चित्तबुझ्दो जवाफ नआएपछि मन्जु अहिले भलिबलमा बिताएका दिनहरुले गिज्जाइरहेको बताउँछिन् । उनले भनिन्,“सानैदेखि जानेकै भलिबल हो । यसैमा आफनो ‘गोल्डेन लाइफ’ बिताएकी छु । अहिले उमेर नै कारण देखाइयो । यसले आफनो भलिबल जीवनलाई गिज्जाएको महसुस गर्दैछु ।”

टोलीमा नपर्नुभन्दा पनि प्रारम्भिक छनोटमा नै नपर्नुले मन्जुलाई निकै दुःख लागेको छ । उनले भनिन्, ‘‘राष्ट्रिय टोलीका लागि छनोट नहुनु आफनो ठाउँमा छ । तर प्रारम्भिक छनोटका लागि पनि योग्य भएनभन्दा निकै दुःख लागेको छ । राम्रो खेल्दाखेल्दै पनि खेलाडीमाथि अन्याय गरेको भन्ने भइरहेको छ ।”

त्यसो त खेलाडीलाई हरेक घरेलु प्रतियोगितामा सहभागी हुनुपूर्व राष्ट्रिय छनोटका लागि भन्ने गरिन्थ्यो । मन्जुले पनि त्यहीअनुसार तयारी गर्दै सहभागी भएको बताइन् । यसपटक प्रारम्भिक छनोटका लागि आठौं राष्ट्रिय खेलकुदलाई मानिएको थियो । मन्जुले पनि दुई खेलमा सहभागिता जनाएकी थिइन् । भलिबलकै लागि हङकङ जाँदा केही खेल छुटेका थिए । तर भलिबल संघले उनलाई जान स्वीकृत दिएको थियो । 

उनले भनिन्, “आठौंलाई मात्र कसरी छनोटको आधार मान्न सकिन्छ । त्योअघिको प्रदर्शन हेर्नुपर्दैन । मैले सोधेर गएकै त हो ।” 

जेठ १४ गते प्रारम्भिक छनोटमा परेका खेलाडीको नामावली सार्वजनिक गर्दा मन्जु काठमाडौंमा ए लेभल कोचिङ कोर्समा सहभागी थिइन् । त्यसदिनलाई सम्झिँदै उनले भनिन्,“प्रारम्भिक टोलीको नाम सार्वजनिक भएको दिन म काठमाडौं थिए, ए लेभल कोचिङ कोर्सको लागि । समाचार हेरेपछि थाहा पाएँ आपूm नपरेको । निकै छटपटी भयो । छनोट समितिमा रहेका सरहरुलाई फोन गरेँ । कसैले बिजी छु भन्नुभयो । कसैले फोन रेस्पोन्ससम्म गर्नुभएन । मनविर छन्ताल सरले उमेरका कारण समावेश गर्न सकिएन भन्दा छाँगाबाट खसेजस्तै भएँ ।”

त्यसो त मन्जुले १३ औं दक्षिण एसियाली खेलकुदपछि राष्ट्रिय टोलीबाट सन्यासको योजना बनाएकी थिइन् । प्रारम्भिक छनोटमा नपरेपछि सन्यास योजनासँगै आफ्नै मैदानमा साग खेल्ने उनको सपना समेत अधुरै रहने भएको छ । तर, भदौमा हुने भनिएको राखेप च्याम्पियनसिपमा राम्रो गर्नेलाई टोलीमा राख्छ भनेर सुनेकी मन्जुलाई झिनो आशााले केही दरिलो बनाएको छ । 

“राखेप च्याम्पियनसिपपछि केही खेलाडीलाई समावेश गर्ने भन्ने छ अरे । तर, हुने नहुने निश्चित छैन् । यदि भयो भने आपूmलाई अब्बल सावित गरेर टिममा छनोट हुने कोसिस गर्नेछु,” उनले थपिन्, “यदि भएन भने भलिबल खेल्नेबारे केही योजना बन्ने छैनन् । भलिबल करीअर यही समाप्त गर्नेछु”।