काठमाडौं । तराई र उपत्यकामा मंगलबारदेखि पुनः हुस्सु र कुहिरो लाग्ने भएको छ । आइतबार र सोमबार केही कम भएको हुस्सु र कुहिरो मंगलबारबाट पुनः बढ्ने भएको हो । 

जाडो समयमा तराईका धेरै स्थानमा बाक्लो र कुहिरो लाग्दा जनजीवन प्रभावित हुने गरेको छ । बाक्लो हुस्सु र कुहिरो दिउँसो पनि लाग्दा चिसो बढेर जनजीवन प्रभावित हुन्छ । भिजिविलिटी कम हुँदा हवाई तथा सडक यातायात प्रभावित हुँदै आएको छ । 

विभिन्न कारणले हुस्सु र कुहिरो लाग्ने गरेको मौसमविद् गोविन्द झा बताउँछन् । 

“हुस्सु र कुहिरो लाग्न तापक्रम घट्नुपर्छ । नगन्य मात्रमा बादल लागेको अथवा खुला हुनुपर्छ । हावा कम लाग्यो भने हुस्सु र कुहिरो लाग्ने सम्भावना उच्च हुन्छ,” उनी प्रष्ट पार्छन्, “हावामा पानीको आद्रता (जलवास्प) उच्च भयो भने हुस्सु र कुहिरो लाग्छ ।” यी तीनवटा कारणले हुस्सु र कुहिरो लाग्नुका कारण हुन् । 

हावा धेरै चल्यो भने हुस्सु र कुहिरो तितरवितर हुने भएकाले यो लाग्दैन । बाक्लो बादल लाग्यो भने पनि हुस्सु र कुहिरो नलाग्ने उनी बताउँछन् । 

हुस्सु र कुहिरोमा पनि फरक छ । उस्तैउस्तै लागे पनि सापेक्षित आद्रता र देख्नसक्ने दुरीका कारण यी दुईमा फरक छ । एक किलोमिटरभन्दा कम भिजिविलिटी भयो भने त्यो कुहिरो हो । एक किलोमिटरभन्दा बढी र पाँच किलोमिटरभन्दा कम भिजिविलिटी भयो भने त्यो हुस्सु हुने मौसमविद् झा बताउँछन् । 

हुस्सुमा भन्दा कुहिरोमा पानीको मात्रा बढी हुन्छ । हुस्सुमा सापेक्षित आद्रता सयभन्दा कम तर ७० प्रतिशतभन्दा बढी हुने उनको भनाइ छ । 

हावामा जलवास्प आउने ठाउँ जस्तै नदी, ताल, पोखरीको छेउछाउमा बढी हुस्सु र कुहिरो लाग्छ । यसबाट अन्य ठाउँमा फैलिन्छ । 

“उपत्यकामा लाग्ने र अर्को नर्मल एयर मास हुन्छ । जुन उपत्यका बाहिर लाग्छ,” उनी भन्छन्, “हुस्सु र कुहिरो लाग्न हावा कम चलेको, आकाश खुला भएको हुनुपर्छ ।” 

हुस्सु र कुहिरो पनि एक प्रकारको बादल नै भएको मौसमविद् झा बताउँछन् । त्यसैले यसमा पानीको मात्रा हुनैपर्ने उनको भनाइ छ । 

यो वर्ष लगातार लामो समयसम्म हुस्सु र कुहिरो नलागेको उनले जानकारी दिए । एक/दुई दिन बढी लाग्ने फेरि कम हुने र पुनः बाक्लो हुस्सु र कुहिरो लाग्ने भइरहेको उनको भनाइ छ । 

“पाँच सात वर्ष पहिला जसरी हप्ता दश दिनसम्म निरन्तर कुहिरो लाग्थ्यो । अहिले त्यस्तो छैन,” उनी अगाडि थप्छन्, “केही दिन लाग्ने फेरि ब्रेक हुने भइरहेको छ । यसको कारण हावा चल्नु र बादल लाग्नु हो ।” 

पहिला पहिला तराईमा हप्तौँ दिनसम्म घाम नलाग्ने गरे पनि अहिले त्यस्तो अवस्था नरहेको उनी सुनाउँछन् । 

बाक्लो हुस्सु र कुहिरो लाग्दा भिजिविलिटी कम हुने र कच्ची सडकमा पानीको थोपा चुहिएर हिलो हुँदा सडक यातायात सेवा प्रभावित हुने गरेको छ । न्यून भिजिविलिटीका कारण विमान अवतरण र उडान हुन समस्या हुँदा सेवा प्रभावित हुँदै आएको छ ।