काठमाडौं । इजरायल हमास युद्धको एक वर्ष पुगेको छ । हमासले सन् २०२३ को अक्टोबर ७ मा इजरायलमा आक्रमण गरेपछि पछिल्लो युद्ध सुरु भएको थियो । हमासको आक्रमणमा १२ सय मानिसको मृत्यु भएको थियो । २५० लाई बन्दी बनाइएको थियो । जसमध्ये एक सयजना अझै हमासको कब्जामा छन् । हमासको कब्जामा रहेका एकजना नेपाली विपीन जोशीको अवस्था अझै अज्ञात छ ।

लामो सयमदेखि चलिरहेको इजरायल प्यालेस्टाइन द्वन्द्वको यो सबैभन्दा खराब चरण मानिन्छ । हमासको आक्रमणपछि इजरायले हमासको केन्द्र गाजामा निरन्तर हमला गरिरहेको छ । प्यालेस्टिनको स्वास्थ्य मन्त्रलयका अनुसार इजरायली हमलामा परेर गाजामा ४२ हजार मानिसको मृत्यु भएको छ ।

इजरायलका अनुसार उसले हमासका ४० हजारभन्दा बढी केन्द्रमा हमला गरिसकेको छ । इजरायलले हमासका ४ हजार ७०० टनल र १ हजारभन्दा बढी रकेट लन्च गर्ने क्षेत्रहरू ध्वस्त पारेको बताएको छ ।

७ अक्टोबर २०२३ यता ७२६ इजरायली सैनिक मारिएका छन् । चार हजार ५७६  इजरायली सैनिक घाइते भएका छन् ।

यो युद्ध सुरु भएयता इजरायलमा १३ हजार २०० रेकट गाजाबाट, १२ हजार ४०० रकेट लेबनानबाट प्रहार भएका छन् । ६० रकेट सिरियाबाट, १८० यमनबाट र ४०० इरानबाट प्रहार भएका छन् । पछिल्लो समय इजरायल गाजासँगै लेबनान, इरानसँग पनि युद्धको मोर्चामा छ ।

इजरायलका अनुसार उसले अहिलेसम्म लेबनानमा ८०० जना अतांकवादी मारेको छ । लेबनानमा ४ हजार ९०० वटा आतकंवादीका स्थान ध्वस्त पारेको इजरायली दाबी छ ।

यो युद्धबीच लाखौँ मानिस मध्यपूर्वमा सुरक्षित स्थानको खोजीमा छन् । इजरायली हमलामा मारिएका अधिकांश मानिस सर्वसाधारण रहेको प्यालेस्टिनी स्वास्थ मन्त्रालयले बताएको छ । इजरायलले आफूहरूको ‘जेनोसाइड’ गरिरहेको प्यालेस्टिनीको आरोप छ ।

इजरायली प्रधानमन्त्री बेन्जामिन नेतन्याहुले युद्ध अन्त्य गर्ने कुनै संकेत गरिरहेका छैनन् । बरु उनले लेबनानमा पनि आफ्ना सैनिक उतारेका छन् । हमास आक्रमणको पछिल्लो दिन नै इजरायलले तीन लाख सैनिक परिचालन गरेको थियो । त्यसयता इजरायलले हरेक दिन सैनिकको संख्या बढाइरहेको छ ।

सन् २००७ देखि नै नाकाबन्दी भोगिरहेको गाजाका प्यालेस्टिनी नागरिक इजरायली हमलापछि भोकमरीमा परेका छन् । इजरायलको आक्रमणमा गाजाका दुई लाखभन्दा बढी संरचना ध्वस्त हुँदा प्यालेस्टिनीहरूको बासस्थान खोसिएको छ । इजरायलको  हमलालाई मानव अधिकारवादीले मानवतामाथिको दाग भनेका छन् ।

समाचार संस्था अलजजिराका अनुसार युद्ध सुरु भएदेखि प्यालेस्टिनमा १७५ पत्रकार इजरायली हमलामा मारिएका छन् ।

करिब २.३ मिलियन मान्छे बसोबास गर्ने गाजा ३६५ वर्ग किलोमिटर क्षेत्रमा फैलिएको छ । यति सानो क्षेत्रमा फैलिएको गाजालाई इजरायली आक्रमणले ध्वस्त बनाएको छ । इजरायलले गाजाका विद्यालय, अस्पताल, मस्जिद, शरणार्थी शिविर सबै ध्वस्त पारेको छ ।

उत्तरी गाजाको ६९.३ प्रतिशत, गाजा सहरको ७३.९, देर अल बलहा सहरको ४९.१, खान युनिसको ५४.५ र रफाको ४६.३ प्रतिशत भूमिका संरचना इजरायली आक्रमणमा ध्वस्त भएको छ । २३० वर्ग किलोमिटर कृषियोग्य जमिन भएको गाजामा इजरायलले १३७ वर्ग किलोमिटर क्षेत्र ध्वस्त पारेको छ ।

गाजामा विद्युत्, पानी, खाना, ग्यास केही पनि बाँकी छैन । चारैतिर इजरायलले नियन्त्रण गर्ने सीमा भएको गाजालाई खुला जेल पनि भन्ने गरिन्छ ।

इजरायलले गाजामा ७५ हजार टन विस्फोटक पदार्थ प्रहार गरेको छ । यी विस्फोटक पदार्थले ध्वस्त पारेका संरचनाबाट ४ करोड टनभन्दा बढी भग्नावशेष सिर्जना भएको छ । इजरायली आक्रमणमा ध्वस्त भएका संरचनाको भग्नावशेष हटाउन मात्र १५ वर्ष लाग्ने बीबीसीले जनाएको छ । इजरायली आक्रमणका कारण १९ लाखभन्दा बढी प्यालेस्टिनीले आफ्नो घर छाडेका छन् ।

पछिल्लो समय इजरायलले लेबनानको अर्धसैनिक समूह हिजबुल्लाहसँग पनि युद्ध सुरु गरेपछि मध्यपूर्वको युद्ध रोकिने छाँट देखिएको छैन । हिजबुल्लाहमाथि इजरायली आक्रमणपछि इरानले पनि इजरायलमाथि जवाफी हमला गरेको छ । चौतर्फी युद्धको चपेटमा सबैभन्दा धेरै मार भने प्यालेस्टिनीले नै खेप्नेछन् ।बीबीसी, अलजजिरा र रोटर्सको सहयोगमा ।