कैलाली । कैलालीको घोडाघोडी नगरपालिका–८ मा गम्बोरो रोगका कारण पाँच हजार बढी कुखुरा मरेका छन् । किसान पहल देउवाले पालेका पाँच हजार बढी लेयर्स कुखुरा मरेका हुन् ।

आफ्नो फार्ममा यसअघि गम्बोरो रोग कहिले नदेखिएको देउवाले बताए । “यो रोगका कारण यति धेरै कुखुरा मरेको पहिलोपटक हो । कुखुरा बिरामी भएको थाहा पाउनेबित्तिकै ल्याब परीक्षण गर्दा गम्बोरो रोग लागेको पहिचान भएको थियो । भ्याक्सिन, औषधि दिँदादिँदै पनि खोर नै रित्तिने गरी कुखुरा मरेपछि ३० लाख रुपैयाँ बढीको क्षति छ,” उनले भने ।

घोडाघोडी नगरपालिकाको पशु शाखाका प्राविधिक मनोज आचार्यले पनि गम्बोरो रोगका कारण पहिलोपटक पालिकामा क्षेत्रमा यति धेरै क्षति भएको बताए । उनले भने, “पाँच हजार ७०० कुखुराका चल्ला ल्याएकामा अब ६–७०० बचेका छन्, ती पनि मरिरहेका छन् । यति धेरै क्षति भएकामा हामी पनि चिन्तित छौँ ।”

चाडपर्व नजिकिँदै जाँदा भएको क्षतिले देउवा परिवार मर्माहत छ । “चाडपर्व पनि नजिकिँदै छ । ठूलो सपना बोकेर कुखुरा हुर्काइरहेका थियौँ, तर एकैपटक यो बज्रपात आइलाग्यो । सरकारले पशु बिमा कार्यक्रमअन्तर्गत कुखुराको पनि बिमा गर्ने सुविधा गरिदिएको भए हामीजस्ता किसानलाई केही राहत मिल्थ्यो । भैँसी, बाख्राको बिमा भए पनि कुखुरा, माछाको हुँदैन । इन्सुरेन्स पनि गरेको छैन । अब क्षतिपूर्ति गर्ने कुनै उपाय पनि छैन,” उनले भने ।

देउवाले केही समयअघि कुखुराको इन्स्योरेन्स गर्नका निम्ति नेपाल सरकारको स्वामित्वमा रहेको राष्ट्रिय बिमा संस्थानलाई प्रक्रिया पु¥याएर आवश्यक कागजात पनि बुझाएको सुनाए । पछि संस्थानको जिल्लास्थित कार्यालयले ‘माथिको आदेश’ भन्दै बिमा नगर्ने जानकारी गराएको उनको भनाइ छ ।

“जताबाट पनि किसान नै मारमा पर्ने गरेका छौँ । कोरोनाको समयमा पनि लाखौँको क्षति भयो । फेरि हाल खोर नै रित्तियो । अब त आफ्नै ठाउँमा केही गरौँ भन्ने इच्छा पनि मर्दै गएको छ,” देउवाले मनको बह पोखे । रासस