स्वपनकुमार आईसीपी (इन्टिग्रेटेड चेकपोस्ट), वीरगन्जको वातानुकूलित प्रतीक्षालयमा व्यग्रतापूर्वक आफ्नो बाल्यकालीन साथी परदेशीप्रसादको प्रतीक्षा गर्दै थियो । हरेक पाँच मिनेटमा स्वपनकुमार फोन ठोकिहाल्थ्यो, ‘कहाँ पुग्यौ ?’

उसको उत्ताउलोपन थामिनसक्नु भएको थियो । ‘जाबो दुई सय किमिको दूरी, खुवाजस्तै चिल्लो बाटो, त्यो पनि बाह्र लेनको । तीन घण्टाभन्दा बढी समय नलाग्नुपर्ने । चार घण्टा बितिसक्यो, मोरो अझै सुगौली पनि पुगेको छैन !’ यसरी बर्बराउँदै आफ्नो सदाबहार लट्ठीको सहयोग लिँदै उठ्यो ऊ । र, लखरलखर गर्दै कैफ्टेरियातिर बढ्यो ।

अचेल उसका पचास दशक पुराना घुँडा पहिलाजस्तै चुस्तदुरुस्त छैनन् । एकछिन बसिसकेपश्चात् उठ्दा अप्ठेरो मान्न थालेका छन् ।

उसले स्वीट्जरल्यान्डबाट आयातित स्प्रिङ वाटरको एक बोतल दुई सय रुपैयाँ तिरेर खरिद गर्‍यो । र, घाँटीमा गटट खन्यायो ।

कैफ्टेरिया विभिन्न मुलुकका पर्यटकहरूको भीडले घेरिएको थियो । नेपाल घुमघाम सकाएर उनीहरू वीरगन्ज नाका भएर भारततिर जाँदै थिए क्यार ! ती एकापसमा चाहिनेभन्दा अलि बढी नै तिखो स्वरमा गफ गर्दै थिए ।

स्वपनकुमार मुख बिगारेर उनीहरूतिर हेर्दै केही बेरसम्म टोलाइरह्यो, तर केही भनेन । केही बेरपछि ऊ युरिन ब्लडर खन्याउने ठाउँतिर लाग्यो ।

प्रोस्टेटको समस्या भएदेखि ब्लडर खन्याउने काम पनि सहज रहेन । यता बाथरुममा समेत विदेशीहरूकै हालीमुहाली । अनि, थेग्नै नसक्ने गरी चुरोटको तीव्र गन्ध पनि ।

‘खै कुन्नि, यी गोरे कहिले सुध्रिने हुन् ! नेपालजस्तो सभ्य र शान्त मुलुकमा हुँदा त आफ्नो चालामाला छोडेका छैनन् भने अरू ठाउँमा केके गर्दा होलान् !’ फेरि ऊ बर्बरायो र जेनतेन ब्लडर खन्याउने काम सकायो ।

परदेशीप्रसाद झन्डै तीस वर्षअगाडि उच्च शिक्षा ग्रहण गर्न अमेरिका गएको थियो । पढाइ सकिएपछि ऊ त्यहीँ घरजम गरेर बस्यो । त्यसपछि तीन दशकसम्मै ऊ सम्पर्कविहीन रह्यो ।

एक वर्षअघि मात्र ऊ म्यासेन्जरमार्फत पुनः सम्पर्कमा आएको थियो । त्यतिखेरै पुरानो सम्बन्धको नवीकरण भयो । केही दिनअगाडि उसले एक व्यावसायिक काम परेर आफू भारतको पटना आउने जानकारी गराउँदै ‘मलाई भेट्न पटना आइज’ भन्यो । खासमा परदेशीप्रसादले इमोसनल पारामा आग्रह गरेको थियो ।

‘यति नजिकसम्म आएर पनि आफ्नो पुरानो थातथलोमा नआउने ?’ स्वपनकुमारले पनि थप भावनात्मक क्षेप्यास्त्र हान्यो । क्षेप्यास्त्र ठिक ठाउँमा लाग्यो । उसले वीरगन्ज आउन स्वीकार गर्‍यो । त्यो पनि मात्र दुई दिनका लागि !

स्वपनकुमारको गन्ती नेपालको ठूलै पर्यटन व्यवसायीमा हुने गर्छ । एभरेस्ट आधारशिविरमा सञ्चालित विश्वविख्यात पाँचतारे होटेल —ड्रिमान्डु इन उसकै हो ।

पर्सा राष्ट्रिय निकुन्जको सम्पूर्ण व्यवस्थापन उसकै कम्पनी – ट्रिटवेल कम्पनीले हेर्दै छ । रारा तालको ठिक बीचमा बन्दै गरेको रिसोर्ट – ग्लोरी नेपाल पनि उसकै हो ।

नेपालभरि सञ्चालित ओला ट्याक्सी सर्भिसमा पनि उसको ठूलो लगानी छ । ऊ जति ठूलो मान्छे भए पनि मनमा घमण्ड भने एक पैसा राखेको छैन । एक महिनाअगाडि मात्रै तीन करोडमा एउटा ईभी गाडी खरिद गरेको थियो । एकपटक चार्ज गरेपछि पन्ध्र सय किमिसम्म मज्जाले चल्ने ।

ऊ बेलाबखत गइरहनुपर्ने भारतको कुनाकुनासम्म आवतजावत गर्न मिल्ने गरी आफ्नो गाडीको एकवर्षीय पास बनाइसकेको छ । त्यही गाडी उसले पदेशीप्रसादका लागि पटना पठाइदिएको थियो ।

अचेल भारतको कुसीनगर, वैशाली, सारनाथ, काशी र बोधगयातिर घुम्न आएका तेस्रो मुलुकका यात्रुहरू पनि नेपाल प्रवेश गर्न खोज्छन् । र, तिनले हवाई बाटोभन्दा सडक बाटो बढी रुचाउन थालेका छन् ।

त्यसका कारण हुन् – समयको बचत, कम झन्झट र वीरगन्ज अनि रक्सौलका अध्यागमन विभागको छिटोछरितो काम गराई र कुशल व्यवहार । साथै, अनअराइवल भिसाको चुस्तदुरुस्त व्यवस्था पनि ।

सार्वजनिक सवारीसाधनबाट आउने यात्रुहरूका लागि पनि रक्सौल बस स्ट्यान्ड र रेलवे स्टेसनमा सयौँ ओला ट्याक्सीहरू पालो कुरेर बसेका हुन्छन् । वीरगन्जलगायत हरेक नेपाली गन्तव्यको लागि भाडा निश्चित गरिएको छ । कुनै कचकचको कामै छैन ।

अनि, पर्यटक प्रहरीले पनि आफ्नो मिठो व्यवहार र दुरुस्त सेवाका कारण आउने पर्यटकहरूको मन जितेका छन् ।

यिनै चिन्तनमा ऊ मग्न थियो । त्यसैबखत परदेशीप्रसादको फोन आयो, ‘ओए, ड्रिमकुमार ! म आईसीपीभित्र छिरँे ।’

‘लु, एलियनप्रसाद ! त्यसो भए तिमी इमिग्रेसनको काम सकाएर बाहिर आउनू । म गोल्डेन कलरको लट्ठीसहित मेनगेटमै उभिएको हुन्छु,’ पुलकित हुँदै उसले जवाफ फर्कायो ।

अचेल कुनै पनि विदेशी पाहुनालाई नेपाल प्रवेशको अनुमति पाउन हदै समय लाग्यो भने पन्ध्र मिनेट हो । यात्रु आफ्नै गाडीमा आएका छन् भने पनि खासै टाउको दुखाइ हुँदैन । गाडीलाई कन्भेयर बेल्टसम्म पुर्‍याएर सम्पूर्ण कागजात त्यहाँ उपस्थित पर्यटन सहयोगीलाई जिम्मा लगाइदिए पुग्छ ।

गाडीभित्र राखिएका सबै मालसमानको जाँचपड्ताल स्क्यानर मेसिनबाट भयो । समान्यतया गाडी, ड्राइभर र मालसमानको जाँचमा पन्ध्र मिनेटभन्दा बढी लाग्दैन । कथंकदाचित समान्यभन्दा बढी समय लाग्ने भयो भने यात्रुहरू सुविधासम्पन्न कैफ्टेरियामा बसेर चियाकफी खाँदै बस्छन् ।

कैफ्टेरियासँगै लहरै पर्यटन बोर्ड, मुद्रा सटही, सिमकार्ड, ट्रेबेलिङ कार्ड, स्वास्थ्य बिमा कार्ड र टे«बेलिङ एजेन्टका काउन्टर पनि राखिएका छन् । साथै, नेपालमा उत्पादित सामग्रीहरूका बुटिक पसल पनि । नजिकै सानो डिस्पेन्सरी पनि राखिएको छ । यस्तो व्यवस्था दुवै देशको भन्सार परिसरमा गरिएको छ । जे होस्, समय बितेको पत्तो लाग्दैन ।

स्वपनकुमार अराइवल गेटनिर उभिएको थियो । उसको फोन पुनः गुनगुनायो । ‘इमिग्रेसनको काम पनि सक्कियो । म बाहिर पनि आएँ, तर तिमीलाई देखिनँ त !’

परदेशीप्रसादले यसरी भनिरहँदा उसले हतारिँदै चारैतिर मुन्टो घुमाउन थाल्यो । परदेशीप्रसाद उसको ठिक पछाडि पच्चिस पैसे मुस्कानका साथ उभिएको थियो ।

दुवैका आँखा जुधे । एकार्कालाई अंकमाल गरे । केही सेकेन्डमै उनीहरू औपचारिकताबाट यथार्थमा ओर्ले र ‘साले ! कुकुर ! पाजी !’ यस्ता अतिविशिष्ट श्रेणीका अलंकारका साथ एकार्कालाई सम्बोधन गर्न थाले !

परदेशीप्रसादको काँधमा एक ल्यापटप ब्याग र हातमा केही ब्रोसर थियो । ‘तिमीलाई पनि टुरिस्ट सम्झेर ब्रोसर भिडाइदिएजस्तो छ नि !,’ ब्रोसरतिर हेर्दै स्वपनकुमारले हाँस्दै भन्यो ।

‘अँ ! इमिग्रेसनको काम सकाएर अगाडि बढ्दै गर्दा एकजना महिला उफ्रिँदै आइपुगिन् । र, ब्रोसर भिडाउँदै अंग्रेजीमा एके सैँतालिस चलाउन थालिन्, ‘वेलकम टु हिस्टोरिकल गेटवे अफ नेपाल । यो ब्रोसरमा वीरगन्जको नाइट मार्केट, मसाज सेन्टर, फैन्टासी वर्ल्ड, वाटर वर्ल्ड, फुड स्ट्रीट, वीरगन्ज टावर, अन्य टुरिस्ट प्यालेसहरू, इमर्जेन्सी नम्बरहरू, टुरिस्ट पुलिसका नम्बर र यस्तैयस्तै कुराहरू छन्’ भनेर उनी अझै गफिन खोज्दै थिइन् । ‘अरे यार, म पनि वीरगन्जकै मान्छे हुँ !’ भनेर नेपालीमा बोलेपछि बल्ल उनी शान्त भइन् । जे होस्, अनुहार, ज्यान र पहिरनले जति आकर्षक थिइन्, वचनले त्योभन्दा पनि राम्री ।’

उनीहरू गफ गर्दै थिए, ड्राइभरको फोन आयोे, ‘सर, भन्सारको काम सकियो । म ६ नम्बर लेनमा छु, विकलांग सहायता कक्षको ठिक अगाडि ।’

दुवैै गाडी भएको ठाउँमा आइपुगे । बसिसकेपछि गाडी स्टार्ट गर्दै ड्राइभरले सोध्यो, ‘सर, घरतिरै हो नि !’

“हो, तर आउटर रिङरोडको बाटो समातेर जाने,’ मुस्कुराउँदै स्वपनकुमारले आदेश जारी गर्‍यो ।

‘हुन्छ’ भन्दै ड्राइभरले गाडी बढायो । केही बेरमै सडकवरिपरको विहंगम दृश्य देखेर परदेशीप्रसाद अचम्मित भयो, ‘बाफ रे ! यो हाम्रै वीरगन्ज हो कि भारतको बेंग्लुरु ? बाह्र लेनको सडक, तीनतले फ्लाइओभर, सँगसँगै मेट्रो पनि कुद्दै छन् त ! सडकमा गाडीको चाप पनि उत्तिकै । जता आँखा गयो, आकाश छुने भवन । मैले सुनेको भन्दा पनि खतरा रूपमा विकसित भइसकेको रहेछ !’

‘तीस वर्ष पुरानो वीरगन्ज सम्झेर हेप्न खोज्या थियौ कि क्या हो ? यो त क्यै पनि होइन, केही बेरपछि बाटोमा नयाँ औद्यौगिक क्षेत्र आउनेछ, त्यो हेर्नू । साँझ वीरगन्जको रात्रि बजार घुम्न जाने । भोलि ठोरीतिर जाने । पर्सि जनकपुरधामतिर । बल्ल थाहा पाउनेछौ, यो क्षेत्रको भव्यता ।’

परदेशीप्रसादको अनुहारमा अनौठो भंगिमा उत्पन्न भयो । अचम्म मानेझैँ मुहार । यता स्वपनकुमार बेलीविस्तार लगाइनै रह्यो, ‘मात्र हाम्रो मधेस प्रदेशमा सयभन्दा बढी मल्टीनेसनल कारखानाहरू छन् । सयभन्दा बढी आईटी कम्पनीहरू छन् । मेडिकल कलेज नै दशवटाभन्दा बढी छन् । संसारभरिका विद्यार्थी यहाँ पढ्न आउँछन् । अनि, राष्ट्रियस्तरका कलकारखाना त हजारभन्दा बढी नै होलान् । पन्ध्रवटाजति आयुर्वेदिक औषधिका कारखानाहरू छन् । प्रायः औषधि विदेशी बजारमा बिक्री हुन्छन् । यहाँ कलकारखानामा खट्ने कामदार सबै अफ्रिकन मुलुकबाट झिकाइएका छन् । क्यार्नु, नेपाली कामदार अचेल भेट्नै गाह्रो ! आधीजति विदेशमा छन् । बाँकी जे छन्, सबै कृषि क्षेत्रमा व्यस्त छन् । अचेल हाम्रो खेतमा धान, गहँु र मकैजस्ता सस्ता अन्नबालीको कामै छैन ।

हाम्रो खेतमा च्याउ, चेरी, स्ट्रबेरी, ड्रागन फ्रुट, स्याउ, सुन्तलाजस्ता खानेकुरा तथा औषधीय कच्चापदार्थहरू उब्जाउँछौँ । त्यसउप्रान्त रेफ्रिजेरेटेड कन्टेनरमा राखेर विभिन्न मुलुकमा निर्यात गर्ने गर्छौँ । नेपाली वाइनले त तिम्रै अमेरिकामा पनि रामै्र नाम कमाएको छ भनेको सुन्छु !’

स्वपनकुमार यिनै कुरामा व्यस्त थियो ।

“ए दाइ, एयरपोर्ट आइपुग्यौँ, उठ्नोस् !,” कसैको तिखो स्वर कानपुरमा बारम्बार ठोक्किन थालेपछि उसका नेत्रका ढोका उघ्रिए । ऊ त काठमाडांैको साँघुरो गल्लीदेखि हवाईअड्डासम्म कुद्ने आदिमकालीन मारुती ८०० मोडेलको एक ट्याक्सीभित्र लम्पसार थियो ।

उसले चस्मा मिलाउँदै चारैतिर आँखा घुमायो, परदेशीप्रसाद अथवा वीरगन्जको अत्तोपत्तो थिएन । सँगैको सिटमा ओछ्याइएको थोत्रो चकटी, मानौँ उसलाई गिज्याउन खोज्दै थियो ।

उसलाई याद भयो, ऊ हिजो मात्र नाइटबस चढेर वीरगन्जबाट काठमाडौं आएको थियो ।

‘हरे ! गज्जबको सपना चल्दै थियो, ट्याक्सी ड्राइभरले बर्बाद नै गर्‍यो !’ उसले मनमनै ड्राइभरलाई सराप्यो र आफूलाई तनक्क सोझ्यायो । चस्मा झिकेर आँखा सफा गर्‍यो । अनि, आफ्नो सदाबहार काठे लट्ठीको सहारा लिँदै गाडीबाहिर निस्कियो ।

उपल्लो पकेटमा गुजमुजिएका सय–सयका चार नोट झिक्दै उसले ड्राइभरको हातमा राखिदियो ।

“एक सय अझै दिनोस् न हो, साहुजी !,” ड्राइभर चिच्यायो ।

दोब्बर जोडले स्वपनकुमार चिच्यायो, ‘एक रुपैयाँ पनि दिँदिनँ !”

दुवैजनाबीच एकछिन बहस चल्यो । आखिर जित स्वपनकुमारकै भयो । मुरमुरिँदै ड्राइभर आफ्नो बाटो लाग्यो । उसले हतारहतार आफ्नो कपाल मिलाउँदै मनमनै गुन्यो– परदेशीको प्लेन ल्यान्ड गर्ने समय त भइसक्यो ।

काठे लौरोको सहारा लिँदै ऊ लखरलखर एयरपोर्टको आगमन कक्षतिर बढ्यो ।