काठमाडौं । प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले विश्वासको मत लिँदा सभामुख देवराज घिमिरेले वेलमा नाराबाजी गरिरहेका कांग्रेस सांसदहरुलाई मार्सलले घेराउँदै सदनको कामकारबाही फत्ते गरे ।
त्यसपछिको अर्को बैठकमा राष्ट्रपतिलाई धन्यवाद दिने प्रस्तावसहितका कार्यसूचीमा रहेका विषयलाई पनि त्यसैगरी नाराबाजीकै बीचबाट अघि बढाए ।
त्यसअघि गृहमन्त्री रवि लामिछानेलाई विपक्षमा रहेका कांग्रेसले बोल्न नदिएको भन्दै पटक पटक आग्रह गर्दै आएका सभामुखले गृहमन्त्री बोलिसकेपछि भने विपक्षमा रहेका सांसदहरुलाई बोल्न पनि समय दिएनन् ।
यी दुई दिनका दृष्यले सभामुख पूर्णतः सत्तारुढ दलको औजार भएको सन्देश प्रवाहित भयो ।
संसदीय व्यवस्थामा एकजना सांसदमात्रै उभिँदा या वेल घेराउ गर्दा पनि संसदीय प्रक्रिया अघि बढाउनु उचित ठानिदैन । तर सभामुखले जबर्जस्त अघि बढ्न खोजेको उनैको कृयाकलापले स्पष्ट पारेको छ । दुई दिनको अभ्यासपछि अब सभामुखले विपक्षमा रहेका सांसदलाई आफ्ना धारणा समेत राख्न नदिने अवस्थामा पुर्याए ।
शुक्रबारको प्रतिनिधिसभा बैठकमा सभामुख देवराज घिमिरे र नेपाली कांग्रेसका सांसदबीच ‘भनाभन’ नै भयो । कांग्रेसका प्रमुख सचेतक रमेश लेखकसहित महामन्त्री विश्वप्रकाश शर्माले कैयौँपटक बोल्न पाउनुपर्ने माग गरे । तर सभामुखले पेलेरै अघि बढाउने प्रयास गरे ।
कांग्रेस सांसद बोल्न चाहन्थे सभामुख रोक्न । शुक्रबारको बैठकमा ‘बोल्न पाउनुपर्ने’ विषयमा सभामुख घिमिरे र कांग्रेस सांसदबीच सवाल–जवाफ भएको हो ।
विपक्षी सांसदको माइक बन्द थियो भने सभामुखले चर्को स्वरमा माइकबाट विपक्षीमाथि खनिइरहे ।
सभामुखले बैठकको कारबाही सुरु भएको जानकारी गराउनासाथ विगतमा जस्तै आज पनि कांग्रेस सांसदहरु एकसाथ उठे । उनीहरुले बोल्न समय माग गरे । सभामुखले कार्यसूचीमा शून्य, विशेष र आकस्मिक समय नरहेको जानकारी गराउँदै विपक्षलाई पेल्ने योजना अघि बढाए ।
सभामुखले नियमित कारबाही अघि बढाउँदै सहकारीको बचत अपचलनबारे गठन गर्ने भनिएको छानबिन समितिको कार्यादेश तयार पार्न गठित कार्यदलमा छलफल जारी रहेको जानकारी पाएकाले सदन सुचारु गर्ने प्रस्ताव राखे ।
त्यसपछि कांग्रेसका सांसदहरुले बोल्न हात उठाइरहे । जसमा महामन्त्री शर्मा, प्रमुख सचेतक लेखकलगायत थिए । आफ्नो सिटमा उठेका उनीहरु हात उठाउँदै बोल्न पाउनुपर्ने माग गरिरहन्थे सभामुख एकोहोरो बोल्दै अघि बढ्थे ।
सभामुखले नियमावलीअनुसार कारबाही अघि बढाउन चाहेको सुनाइरहे । बोल्न दिन पाउनुपर्ने कांग्रेसको मागले सदनमा निकै बेर दोहोरी नै चल्यो । सभामुख घिमिरेले आफूले बोल्न नदिएको देखाएर प्रचार गरेको भन्दै कांग्रेसप्रति आक्रोश समेत पोखे ।
यसअघिको बैठकमा कांग्रेसका सांसदहरु नाराबाजीमा थिए । सभामुखले त्यसबेला नै तल नाराबाजी गरिरहेका सांसद रामहरि खतिवडा, राप्रपा सांसद दीपक सिंहलगायतको नाम लिँदै रोष्ट्रम प्रयोग गर्न भनेका थिए ।
त्यही विषयलाई आज पनि उनले दोहोर्याउँदै आफूले बोल्नका लागि रोष्ट्रम पनि उपलब्ध गराएको जिकिर लिए ।
यस्तो छ सभामुख र कांग्रेस सांसदको सवाल–जवाफ (सवाल जवाफमा सभामुख माइकमा बोल्थे भनेविपक्षीतर्फका सांसदको माइक अफ गरिएको थियो)
सभामुख– माननीय सदस्यहरु हामी नियमावली अन्तर्गत नै कार्यक्रमलाई अघि बढाउन गइरहेका छौं । त्यसले गर्दा हाम्रो कार्यव्यवस्था समितिमा पनि परिस्थितिलाई सहज बनाउनका लागि अगाडि लैजाने र यो बीचमा बसेरै छलफलहरु टुंग्याउनका लागि सहयोग पुर्याउने कुराहरु भएको पनि माननीय सदस्यहरुलाई जानकारी गराउन चाहन्छु ।
रमेश लेखक– सभामुख महोदय, बसेर छलफल गर्ने कुरा छँदैछ । हाउसमा त बोल्न पाउनुपर्यो नि प्रतिपक्षले ।
विश्वप्रकाश शर्मा– सभामुख महोदय, प्रतिपक्ष बोल्नु भनेको परिस्थितिलाई असहज बनाउने भन्ने कोणबाट बुझ्नुहुँदैन ।
सभामुख– माननीय सदस्यहरु आशन ग्रहण गरौं । म नियमित कारबाहीलाई अघि लानको लागि सहयोग गरिदिनुहुन माननीय सदस्यहरुलाई अनुरोध गर्दछु ।
सांसदहरु– बोल्न पाउनुपर्यो भन्दै होहल्ला ।
विश्वप्रकाश शर्मा– प्रतिपक्षले जनताको कुरा राख्न चाहँदा बोल्न नदिएर कस्तो नजिर बसाउन चाहँदै हुनुहुन्छ सभामुख महोदय ? हामी समय चाहन्छौं ।
सभामुख– विषयवस्तुलाई अगाडि लैजान सहयोग गरिदिनुस् ।
रमेश लेखक– प्रतिपक्षलाई सदनमा बोल्न नदिने यो लोकतान्त्रिक अभ्यास होइन सभामुख महोदय । मेरो आग्रह छ, सदनमा बोल्न पाएन भने प्रतिपक्षले बोल्ने कहाँ हो ?
सभामुख– (रुष्ट हुँदै) माननीय सदस्यहरु सभा नियमअन्तर्गत नै चलाउने हाम्रो कर्तव्य हो । माननीय सदस्यहरुको बोल्न पाउनपर्छ भन्ने मागलाई सभामुखले बोल्न दिएन भनेर प्रचार गर्ने कुरा होइन । बोल्ने वातावरण कसरी अगाडि लैजाने भन्ने कुरामा सत्तापक्ष पनि प्रतिपक्ष पनि त्यतिकै जवाफदेही छ । त्यतिकै जिम्मेवार छ । त्यो जिम्मेवारीका साथ लैजानका लागि म माननीयजीहरुलाई आशन ग्रहणका लागि अनुरोध गर्छु । आसन ग्रहण गरेर वातावरण बनाइदिनुस् । सभा विधिसंगत ढंगबाट बोल्ने छलफल गर्ने निष्कर्ष निकाल्ने हो भन्ने कुरा म माननीयजीहरुलाई अवगत गराउन चाहन्छु ।
रमेश लेखक– बोल्न पाएन भने बोल्न दिएन भन्नै पर्ला नि सभामुख महोदय । प्रतिपक्षले हामीले सदनमा बोल्नै पाएन भन्न नपाइने हो अब ?
सभामुख– माननीय सदस्यहरु हामीले यो भन्दा अगाडि यही सत्रमा पटक–पटक बोल्नका लागि आग्रह गरेको कुरालाई पनि म स्मरण गराउन चाहन्छु । तलबाट बोल्दाखेरी नपुग्दा माथि आएर बोल्नुस् भनेको कुरा पनि आग्रह गर्न चाहन्छु । कार्यसूची सम्भावित वितरण गरेको, त्यसपछि आज फाइनल कार्यसूची वितरणमा गरेकोमा आज नीति तथा कार्यक्रममाथि छलफल गर्नका लागि नाम टिपाउनका लागि आह्वान गरिएकोदेखि लिएर संशोधन हाल्नसम्मका लागि गरिएको छ ।
यी सबै कुरामा माननीयजीहरुको साथ सहयोगका साथ नै यो संसदलाई बहस गर्ने, छलफल गर्ने र निष्कर्षमा पुर्याउनका लागि नै नीति तथा कार्यक्रममा छलफल हुने भएकाले अहिले आशन ग्रहण गरेर माननीयजीहरुले समय सदूपयोग गर्ने काममा साथ गर्नुहुनेछ । आसन ग्रहण गरिदिनुहुन अनुरोध गर्दछु ।
रमेश लेखक– सम्माननीय सभाामुख महोदय विपक्षी दलले नबोल्दा अनि संसदीय अभ्यास ठीक तरिकाले अघि बढ्छ ? बढ्दैन । यसकारणले विपक्षीले सदनमा आफ्नो कुरा राख्न पाउनुपर्छ ।
सभामुख– माननीय सदस्यहरु यहाँहरुले सभा सञ्चालन गर्न सहयोग गर्नुहुनेछ । समस्या समाधानका लागि कार्यदललाई सहयोग पुर्याउनुहुने छ र हामीले अब पूरा गर्नुपर्ने खासगरी यो सत्रमा गर्नैैपर्ने महत्वपूर्ण जिम्मेवारीमा भूमिका निर्वाह गर्नुहुनेछ । भन्ने आशा राखेको छु । विधिसंगत ढंगबाट संसदलाई छलफलको केन्द्र बनाऔं ।
त्यसपछि पनि कांग्रेसका सांसदहरुले बोल्न माग गरिरहे ।
सभामुखले प्रतिपक्षीको सहयोग नरहेको भन्दै कार्यसूचीबाट कार्यक्रम हटाएर बैठक जेठ १३ गतेसम्मका लागि स्थगित गरे । सहकारी वचत अचलन प्रकरणमा गृहमन्त्री रवि लामिछानेमाथि छानबिन गनुपर्ने माग राख्दै केही समययता सदन अवरोध गर्दै आएको छ ।
सत्तापक्षले पेलेर दुई दिन सदनको कारबाही अघि बढाएको थियो ।