काठमाडौं । एउटै मितिमा बक्स अफिसमा अपेक्षा गरिएका दुईवटा चलचित्र ‘पुजार सार्की’ र ‘फर्की फर्की’ रिलिज हुँदै छन् । ‘फर्की फर्की’मा अनमोल केसी मुख्य भूमिकामा छन् । ‘पुजार सार्की’ मल्टी स्टारर सिनेमा हो । यसमा प्रदीप खड्का, आर्यन सिक्देल र पल शाह छन् ।

‘फर्की फर्की’लाई सुयोग गुरुङ र ‘पुजार सार्की’लाई दिनेश राउतले निर्देशन गरेका छन् । यी दुवै चलचित्र जेठ १० गते रिलिज हुँदै छन् । धेरैले ‘फर्की फर्की’ र ‘पुजार सार्की’को भिडन्तलाई नेपाली बक्स अफिसमा अनमोल र प्रदीपको प्रतिस्पर्धाका रूपमा हेरेका छन् ।

अनमोल र प्रदीपलाई नेपाली सिनेमा उद्योगमा एकअर्काको प्रतिस्पर्धीका रूपमा हेरिन्छ । त्यसैले पनि उनीहरूका सिनेमा एकैदिन आउनुलाई धेरैले प्रतिस्पर्धा भन्ने गरेका छन् । तर, अनमोल र प्रदीप दुवैले सिनेमाको रिलिज डेटका विषयमा आफ्नो हात नहुने बताइसकेका छन् । 

व्यवहारिकरूपमा पनि रिलिज डेट तय हुनुमा कलाकारको भूमिका हुँदैन । यसमा निर्माता र वितरकको भूमिका हुन्छ । सेयरमा नबसेको हकमा निर्देशकको पनि प्रदर्शन मितिमा खासै भूमिका हुन्न । सामान्य सुझाव दिनुबाहेक निर्देशकले चाहँदैमा रिलिज डेट तय हुँदैन, निर्माताभन्दा निर्देशक नै हाबी भएको प्रोजेक्ट रहेको अवस्थामा भने बेग्लै कुरा हो ।

जेठ १० कै सन्दर्भमा पनि ‘पुजार सार्की’ यो मितिमा आउनुमा आफ्नो भूमिका नरहेको दिनेश राउतले यसअघि नै बाह्रखरीसँग बताइसकेका छन् ।

जे होस्, युवा पुस्ताका दर्शकमाझ राम्रो क्रेज रहेका भनिएका अनमोल र प्रदीपका सिनेमा एकैदिन रिलिज हुँदै छन् । एकैदिन दुई ठूला सिनेमा आउँदा यसको असर बक्स अफिसमा पर्छ कि पर्दैन भन्ने प्रश्नमा ‘फर्की फर्की’ निर्माता रोहित अधिकारीले यसअघि नै बाह्रखरीसँग भनेका थिए, "अरूलाई त असर नगर्ला, निर्मातालाई त केही न केही मात्रामा असर गर्छ ।"

दुई/तीनवटा सिनेमा एकैदिन रिलिज अनौठो नभए पनि व्यापारमा भने केही असर गर्ने उनले बताएका थिए । "दुई/तीनवटा सिनेमा एकैदिन रिलिज हुने अनौठो भएन । तर, सिनेमाको व्यापारमा त असर गर्छ," रोहितले भनेका थिए ।  

उनले सिनेमा एउटै मितिमा आएभन्दा पनि किन ल्याइयो भन्ने विषयले अर्थ राख्ने बताउँदै आएका छन् ।

नेपाली चलचित्र उद्योगमा एउटाको सिनेमा रिलिज गर्ने तय गरेको मितिमा अर्को ल्याएर जुधाउनु समस्या नै हो । सिनेमा त जुध्छ नै; पोस्टर, टिजर र ट्रेलरसमेत एकैदिन रिलिज गरिन्छ । यो कहीँ कतै संयोग भए पनि धेरैको हकमा भने ‘नियत’ नै हो । यसले नेपाली चलचित्र उद्योगमा एकता नरहेको पुष्टि गर्छ ।  

किन चलचित्र जुधाइन्छ ? त्यो मेकरअनुसार फरक–फकर कारण होला । तर, दुईवटा चलचित्र एकै दिन रिलिज हुँदा पनि अहिले निर्मातालाई त्यति धेरै ठूलो असर पर्दैन । कारण, अहिले मल्टिप्लेक्सको संख्या उच्च छ । मल्टिप्लेक्सको संख्या उच्च भएकाले दुईवटा ठूला सिनेमा रिलिज हुँदा पनि बक्स अफिस कलेक्सनमा त्यति धेरै असर गर्दैन । त्यसमा पनि सिनेमा रिलिज भएको हप्तादेखि नउत्रिँदासम्म प्रदर्शक (सिनेमा हल) र निर्माताले बराबरी अर्थात् ५०/५० प्रतिशत सेयर बाँडफाँट हुने भएकाले पहिलो हप्ता नचलेर त्यसपछिका हप्तामा चल्दा पनि निर्मातालाई असर गर्दैन ।

दोस्रो हप्तादेखि निर्माताको सेयर घट्दै जाने र प्रदर्शकको सेयर बढ्दा भने सिनेमा प्रदर्शनमा जुध्दा असर गर्थ्यो । निश्चल बस्नेतको निर्देशन रहेको चलचित्र ‘दिमाग खराब’देखि प्रदर्शक र वितरकले सिनेमा प्रर्दशन अवधिभर ५०/५० प्रतिशत सेयर बाँडफाँट गर्ने सहमति गरेका थिए । यो निर्णयसँगै निर्मातालाई ठूलो राहत मिलेको छ ।

चलचित्र विकास बोर्डका अनुसार अहिले प्रदर्शनरत सिनेमा ‘महाजात्रा’ १२८ वटा स्क्रिनमा एकैपटक चलेको बक्स अफिसमा रिपोर्ट आएको थियो । बक्स अफिसको तथ्यांकअनुसार ‘बोक्सीको घर’ ११३ वटा हलमा चलेको छ । यी सिनेमा सँगै अन्य चलचित्र पनि रिलिज भएकाले स्क्रिन संख्या अझै धेरै छ ।

बोर्डका अनुसार शो पाएर क्यान्सिल भएका र बक्सफिसको सर्भरमा नजोडिएका स्क्रिनको तथ्यांक पनि आउँदैन । यसबाहेक सिंगल थिएटरको संख्या र स्क्रिन अलग्गै छ । यो तथ्यांकले पनि कम्तीमा दुईटासम्म सिनेमा एकैदिन रिलिज हुँदा शो संख्या अपुग नहुने देखाउँछ । 

बोर्डको तथ्यांकअनुसार हाल नेपालमा १६६ वटा सिनेमा हल छन् । हालसम्म लाइसेन्स लिएका, सञ्चालनमा आएर बन्द भइसकेका र चलिरहेका गरी नेपालमा ४४७ वटा सिनेमा हलले लाइसेन्स लिएको तथ्यांक छ । तर, कति स्क्रिन छन् भन्ने यकिन तथ्यांक बोर्डसँग पनि छैन ।  

एकैदिन ठूला ब्यानरका दुईवटा नेपाली सिनेमा रिलिज हुँदा असर नगरे पनि सोही दिन बलिउड र हलिउडका सिनेमा आएमा भने प्रभाव पर्छ । बलिउड र हलिउडका ठूलो हाइप भएका सिनेमासँग नेपाली चलचित्रले प्रतिस्पर्धा गर्नुपरेमा भने शो पर्याप्त निस्किँदैन । जसको प्रभाव नेपाली निर्माताले भोग्नुपर्छ । 

तर, बलिउड र हलिउडका चलचित्रको रिलिज क्यालेन्डर हेरेर मात्रै नेपाली निर्माताले रिलिज डेट लिने गरेका छन् । पछिल्लो समय साउथ इन्डियन सिनेमाले समेत नेपाली चलचित्रको रिलिज डेट प्रभावित पार्ने गरेका छन् । 

०७९ फागुन १९ गते चलचित्र ‘छक्का पञ्जा–४’ र ‘छड्के–२’ एकैदिन रिलिज भएका थिए । ‘बक्स अफिस’मा यी दुवै चलचित्रले राम्रो व्यापार गर्ने अपेक्षा गर्दै धेरैले एकैदिन नआउन सुझाव दिएका थिए । तर, यी दुवै चलचित्र एकैदिन प्रदर्शनमा आए । धेरैले अनमोलले अथवा दीपकराज गिरीको समूहको स्टारडमले काम गर्छ भनेर हेरेका थिए । सामाजिक सञ्जालका प्रयोगकर्ता दीपक र अनमोलको पक्षमा गरी दुई खेमामा विभाजित भएका थिए । तर, हल र स्क्रिन संख्या उच्च भएकाले हलले दुवै चलचित्रलाई राम्रो शो उपलब्ध गराएका थिए ।

पहिलो दिनदेखि नै ‘छड्के–२’ले राम्रो व्यापार गरेन भने ‘छक्का पञ्जा–४’ले आकर्षक कमाइ गरेको थियो । शो दिँदा पनि दर्शक नआएर ‘छड्के–२’को शो क्यान्सिल गर्नुपरेको थियो । यस्तो अवस्थामा दुवै चलचित्रमा शो हाउसफुल भएर दर्शक सिट नपाएर फर्किनुपरेको अवस्थामा भने निर्माताले घाटा बेहोर्नुपर्छ । दोस्रो वा तेस्रो हप्तादेखि निर्माताको सेयर घट्दा पनि निर्मातालाई घाटा हुन्छ । तर, अहिले यी दुवै अवस्था छैन । 

दुई वा सोभन्दा बढी चलचित्र एकैदिन रिलिज हुनु आफैँमा अस्वाभाविक होइन । कुनै विधान वा ऐनमा सिनेमा जुधाउन नहुने उल्लेख पनि छैन । 

प्रतिस्पर्धा खुला बजारको सौन्दर्य पनि हो । स्वस्थ प्रतिस्पर्धाले गुणस्तरीय सामग्री उत्पादन, वितरण र उपभोगलाई प्रश्रय दिन्छ । त्यसैले स्वस्थ प्रतिस्पर्धालाई अस्वाभाविकरूपमा लिन हुँदैन । सिनेमा पनि कलाको व्यवसाय भएकाले यसमा प्रतिस्पर्धा हुनु अस्वाभाविक होइन । प्रतिस्पर्धी बजारमा जसले गुणस्तरीय सामान उत्पादन गर्छ, त्यही नै बजारमा टिक्छ । त्यसैले सिनेमाको गुणस्तर बढाउन पनि प्रतिस्पर्धा स्वाभाविकमात्रै होइन, आवश्यकता पनि हो ।

सम्बन्धित समाचार

• ‘पुजार सार्की’को ट्रेलरमा आकर्षण, ‘फर्की फर्की’मा स्टारडमको प्रभाव
• इगोको ‘अचानो’मा निर्माता र कलाकार
• ‘फर्की फर्की’को ट्रेलरमा अनमोल भन्दै छन्– म भगवानजस्तो होइन भगवान हुँ