ठमेलको ज्याठामा हिँडिरेहको थिएँ । अगाडि क्यामरा र पछाडि ब्याकप्याक बोकेको, दारी झप्प पालेकोे व्यक्ति एक्कासि त्यहीँ देखिए । यस्ता धेरै मान्छे देखिन्छन् ठमेलमा । तर, मेरा लागि उनी विशेष थिए, किनभने उनी आत्मीय मुस्कान भरेर मतिर हेरिरहेका थिए । मैले ठम्याउन सकिनछु, उनैले ‘ए बुढा, चिन्नु भएन !’ भनेपछि पो बल्ल चिनेँ । मैले सम्झिएँ, उनी त आत्मीय वीरमानजी थिए । कस्तो चिन्न नसकेको मैले !
मलाई लाज लाग्यो । तर, त्योे लाजलाई छोप्दै उनलाई जिस्काएँ, ‘विदेशीले पनि नेपाली बोल्दो रहेछ !’
अब उनी झनै हाँसे, उही पुरानो लयमा । आत्मीयताको डोरी अझै कस्सिएको अनुभव मैले गरेँ । उनी हतारमा थिए, त्यसैले बेलुका भेट्ने वाचा गरेर छुट्टियौँ ।
उनीसँग मेरो पहिलो भेट मैतीदेवी मन्दिरमा भएको थियो । सूत्रधार भने कृष्ण शाह यात्री थिए ।
हाम्रो दोस्रो भेट ईशान सुवेदीजीको घर बाफलमा भयो । त्यस दिन ईशानजीको घरमै खाना खाई भरदिन फोटो सेसन गरेर बितायौँ । तेस्रो भेट साँझपखको थियो नक्सालमा, जहाँ उनी बसोबास गर्थे ।
उनले त्यहाँ हामीलाई चिया खुवाए, तर अजीवको । भित्र पानी बसाले । चियापत्ती लिन बाहिर गए, केही घाँस चुँडेर ल्याए । पानीमा हाले र हामीलाई दिए । स्वाद भने बेजोडको थियो । पहिलोपल्ट लेमनग्रासको चिया मैले त्यहीँ पिएको थिएँ । फर्कने बेलामा मैले बिरुवा पनि ल्याएँ । मलाई लेमनग्रासको पारखी बनाउने पनि उनै हुन् । उनलाई तीनैपटक भेट्दा कृष्ण शाह यात्री सँगै थिए ।
नुवाकोटको कुमलटारमा वीरमान श्रेष्ठ त्यति बेला काठमाडौं सहरसँग निकै पौँठेजोरी खेलिरहेका थिए । सहरले जहिल्यै लखेट्न खोज्ने ! वीरमानलाई गाउँले त लखेट्यो, सहरले पनि बस्न नदिने यो सह्य थिएन । उनी पौँठेजोरी खेलिरहेका थिए ।
उनी यति लामो क्यामेरा बोक्थे, फोटो खिच्थे । कलम र कुची लिएर हिँड्थे । तुरुन्तै चित्र कोरिदिन्थे । तर, समयको साक्षी ती तस्बिर र पेन्टिङले पनि उनलाई यो सहरमा टिकाएन ।
त्यसपछि वीरमान इटालीतिर हान्निए । इटालीलाई केही वर्ष मुकाम बनाएपछि स्लोभेनियनी सुन्दरी आन्द्रेयाका साथ लाग्दै स्लोभेनियालाई मुकाम बनाए । अहिले उनी मन र मुटुका साथ उतै रमाइरहेका छन् ।
पहिले पौँठेजोरी खेलिरहेको काठमाडौंसँग भने यति बेला उनको पिरती झनै कस्सिएको छ । वीरमानजी स्लोभेनिया, ईशानजी जापानतिर लागेपछि भने कृष्ण शाह यात्रीजी र म यही खाल्डोमा रमाइरह्यौँ । अहिले यात्रीजी पनि अमेरिका हान्निएका छन् । वीरमानजीसँगको भेट विस्तारै पातलिँदैँ गए पनि सम्झना भने उस्तै थियो ।
तिनै आत्मीयले सन् २०१५ अक्टोबरमा युरोप आउने प्रस्ताव राखे । मैले सहर्ष स्वीकार गरेँ । जाने बन्दोबस्तको लागि उनले नै स्पोन्सर लेटर पठाए । भिसा पनि लाग्यो । र, ढिला नगरी मैले पनि सन् २०१५ को डिसेम्बर २८ गतेको टिकट बनाएँ ।
टर्किस एयरलाइन्सबाट स्तानबुलसम्म साढे आठ घण्टा र १२ घण्टाको ट्रान्जिटपछि भोलिपल्ट बिहान ७ः३० बजे स्लोभेनियाका लागि उडियो । यसअघि मलाई दिल्लीसम्मको उडानको मात्र अनुभव थियोे, यति लामो उडानको अनुभव पहिलोपटक नै थियो ।
जीवन वास्तवमै अनुभवैअनुभवको खानी रहेछ । स्तानबुलसम्म त नेपालीहरू पनि धेरै थिए, हवाईजहाजमा । केहीसँग कुराकानी पनि गरियो । एकजना फ्रान्सको एम्बेसीमा काम गर्छु भन्थे । छन्द न बन्दका उनका कुराले साह्रै दिक्क पनि बनायो । मैले एयर होस्टेसलाई भनेर सिटै परिवर्तन गरेँ !
पछि त ती महानुभावलाई एयर होस्टेसहरूले घेरिरहेकोे देखेँ । के भएछ भनेर बुझ्न गएको उनी त रक्सीले फिटान रहेछन् । अनि, ‘अझै रक्सी देऊ’ भनेर कराउँदै रहेछन् । म केही नबोली आफ्नै सिटमा फर्किएँ । भोलिपल्ट बिहानै क्वाइट रुममै भेटेँ । निन्याउरो अनुहार लगाएर बसेका रहेछन् ।
मैले ‘हिजोकोले छोडेन कि क्या हो !’ भनेर जिस्क्याएँ । उनी ‘अलि बढी भएछ’ भनेर हिँडे । बनावटी फुर्ती झर्नलाई कति नै समय लाग्दो रहेछ !
जाने बेला सुशील पन्तजी (गोरखा ट्राभल्स)ले ‘स्तानबुल पुगेपछि टर्किस एयरलाइन्सको काउन्टरमा गएर मिल कुपन माग्नू, बाहिर होटेलमा नजानू, भित्रै क्वाइट रुम माग्नू’ भनेका थिए । बेलुकीको करिब नौ बजे हामी उत्रियौँ । अमेरिका जान लागेका एकजना भाइ र दिदीको ‘सँगै बसौँ है’ भन्ने आग्रहलाई नकार्न सकिएन ।
केही समय एयरपोर्टभित्रै अलमलमा परियो । एक तलामाथि जानुपर्ने हामी तल्लो तलामै रुमल्लिएछौँ । यो पनि नौलो अनुभव रह्यो । सुरुमै लिफ्ट चढेर गएको भए ठिक हुने रहेछ । ती भाइको पछि लाग्नाले केही झमेला भयो ।
एक तलामाथि जाने क्रममा जुत्ता–ज्याकेट सबै खोलेर चेक गरे सुरक्षाकर्मीले । यो हाम्रा लागि नौलो थिएन, तर त्यो भाइको सर्ट–पाइन्ट समेत खोलेर चेक गरियो ।
लिफ्टबाट माथि गएपछि हामी फेरि अलमलमा पर्यौं । भाइ पनि त्यति जानकार रहेनछन्, दिदी त भर्खर छोरो भेट्न जान लागेकी रहिछन् । उनीहरूले मेरो सहारा खोजेको मलाई प्रस्ट भयो । केही समय त्यहीँ बेन्चमा आराम गर्यौं हामीले । भोक लागिरहेको थियो, उनीहरूलाई त्यहीँ छोडेर म खानाको लागि हिँडे । उनीहरू नखाने भनेर त्यहीँ बसे ।
म फुडकोर्टतिर घुम्दै गएँ । खानाको मेनु हेरेँ । के खाने के, अन्योल भयो, पुनः फर्किएँ । घुम्दै जाँदा टर्किस एयरलाइन्सको काउन्टर देखेँ र सुशीलजीको कुरा सम्झिएँ । काउन्टर खाली थियो ।
त्यहाँ रातको एक बजे मात्र काउन्टरमा मान्छेहरू आए । मैले मिल कुपनका बारेमा बताएँ । उसले ‘थाहा छैन’ भनेर पठाइदियो ।
हामी फ्रेन्च एयरलाइन्सको अगाडि बेन्चमा बसेका थियौँ, करिब तीन घण्टादेखि । फ्रेन्च एयरलाइन्सको कर्मचारीले सोध्यो, ‘कहाँ जान लागेको ?’ मैले सबै बेलीविस्तार लगाएँ । उसले बिहान पाँच नबजी यो रुममा यात्रुहरू नआउने भएकाले त्यहीँ सुत्न भन्योे ।
ऊ नेपाल आएको रहेछ, नेपालीको बारेमा केही जानकार रहेछ । उसले मलाई भन्यो, ‘हेर्, एसियन मूलका मान्छेहरूलाई यिनीहरूले धेरै हेप्छन् । एकपटक गएर थर्का !’
मैले फेरि गएर कुरा गरँे । अघिको मान्छे रहेनछ । उसले मुसुक्क हाँसेर ‘यति बेलासम्म भोक लागेन ?’ भनेर सोध्यो । उसले हामी तीनजनाको लागि पाँचवटा कुपन दिँदै भन्यो, ‘ल, यो पनि लिनु – भोलि बिहानको बे्रकफास्टको कुपन ।’
म दंग परेँ, उनीहरू पनि दंग परे । अघिसम्म ‘भोक लागेको छैन’ भन्ने त्यो भाइले तीनवटा कुपनका सबै खानेकुरा खायो । म ट्वाँ परेँँ । ती दिदीले भने फ्रेन्चफ्राई मात्र खाइन् । त्यसपछि हामी त्यहीँ फ्रेन्चको क्वाइट रुममा गएर पल्टियौँ । मिठो निन्द्रा लागेछ । बिहान एकैपल्ट पाँच बजे हल्लाखल्ला भएपछि ब्युँझियौँ ।
अघिल्लो दिन मलाई आइडिया दिने केटोलाई धन्यवाद दिएर फर्कंदै थिएँ, उसले आफैँ बनाएर कफी पिलायो । अनि, गेट नं. ८ मा जाने बाटो देखाइदियो । त्यो दिदीभाइसँग पनि छुट्टिएँ, तर उनीहरूको नाम नै सोध्न बिर्सेछु ।
त्यहाँको समयानुसार बिहानको ७ः३० बजेको फ्लाइट थियो । गेट नं. ८ मा पुगेर प्रतीक्षारत भइयो ।
अलिकति कुरा एयरपोर्टको पनि गरौँ । त्यहाँको एयरपोर्ट हेर्दा हाम्रो त एक छेउ पनि नलाग्ने ! मैले ठूलो एयरपोर्ट सामना गरिसकेको छु, दिल्लीको । दौडँदा दौडँदै झन्डैझन्डै दुईपटक प्लेन छुटेको । त्यहीँ कर्मचारीको गाली खाएको अनुभव पनि छँदै थियो । त्यसैले पनि म समयभन्दा पहिल्यै त्यहाँ पुगेँ र प्रतीक्षामा बसेँ । त्यसैले यात्रामा जहिल्यै चनाखो हुन्छु म ।
म वेटिङ रुममा जहाज कुर्दै गर्दा मनमा त्यहाँको एयरपोर्टकै बारेमा कौतूहल भइरह्यो । कति विशाल छ, मैले बिहानै धेरै घुमेँ । जति घुमे पनि छेउ र टुप्पो नभेटिने ! मान्छेहरू हुलका हुल आएका छन्, गएका छन् । यति मान्छे कि भनिसाध्य छैन् ।
यहाँबाट यात्रा गर्नका लागि युरोप पनि नजिक, अफ्रिका पनि नजिक र अमेरिका पनि नजिक । त्यो सहज पनि भएकाले स्तानबुल एसिया, युरोप, अफ्रिका र अमेरिकाको पनि ढोकाका रूपमा रहेछ । त्यसैले पनि यहाँ भीडभाड हुने रहेछ । सुविधायुक्त ट्रान्जिटको रूपमा यसलाई लिइँदो रहेछ । यो हेर्दा हाम्रो एयरपोर्ट एक छेउ पनि लागेन । मलाई लाग्यो– धन्न चलेका रहेछन् हाम्रोमा हवाईजहाजहरू ।
‘कृपया स्लोभेनिया जानुहुने यात्रुहरू ८ नम्बर काउन्टरमा पाल्नुहोला ।’
उद्घोषण भएपछि सबै लाइनमा लागे । म पनि लागेँ । हामीलाई एउटा बसमा चढाएर लगभग दश मिनेट गुडेपछि प्लेनमा पुर्याइयो । त्यसैले पनि यो एयरपोर्ट कत्रो रहेछ भन्ने अनुमान लगाउन सकिन्छ ।
स्लोेभेनियामा नेपाली प्रायः पुग्दा रहेनछन् । प्लेन पनि अलि सानो जाँदो रहेछ । पूरा प्लेनमा म एक्लो थिएँ नेपाली, अझ एसियन । सिटहरू आधा खाली थिए । मैले टिकटमा नै शाकाहारी खाना लेखाइसकेको हुनाले पहिले खाना नै ल्याइदिए । उनीहरूको सेवा भने राम्रो लाग्यो ।
साढे दुई घण्टाको उडानपछि म लुब्लियाना पुगेँ । उडान त्यति नहुने रहेछ, एयरपोर्ट पनि सानो । तर, सफा चिटिक्क । अरूकै पछि लागेर म अध्यागमनको काउन्टरमा पुगेँ । आफ्ना डकुमेन्टहरू देखाएँ । उसले स्पोन्सर गर्ने मान्छेको नाम सोध्यो । मैले ‘मेरो साथीको श्रीमती हो आन्द्रेया’ भनँे । ‘लगेज छ कि छैन ?’ भनेर सोध्यो । मैले ‘छ’ भनेपछि ‘लिएर आऊ’ भन्यो ।
अरू सबै गइसकेका थिए । लगेज लिने ठाउँमा मेरो मात्र लगेज ठिङ्ग्रिङ्ङ थियो । म लगेज लिएर भित्र पसेँ । उसले खोल्न आदेश दियो, मैले खोलेँ । उसले सबै सामानहरू एकएक गर्दै निकालेर हेर्यो । उसको आँखा मेरो किताबमा गएर अड्कियो र सोध्यो, ‘तिमी लेखक हौ ?’
मैले ‘हो’ भने । पुनः उसैले मेरा सामानहरू ब्यागमा हालेर जिपर लगाइदियो । पासपोर्टमा छाप हानेर दियो र भन्यो, ‘तिम्रो स्लोभेनिया बसाइ सुखद रहोस् ।’
धन्यवाद दिएर निस्कँदै थिएँ, वीरमानजी ढोकैमा आइपुगे, ‘तपाईंलाई दुःख दियो कि क्या हो !’ भन्दै । उनले ती पुलिससँग के–के कुरा गरे, त्यहाँकै भाषामा । त्यसपछि उसले मलाई ‘सरी है केही क्षण कुराएकोमा’ भनेर माफी माग्यो ।
माफी माग्ने र दिने काम सम्पन्न भएपछि म सुटकेस गुडाउँदै वीरमानजीको पछि लागेँ ।
सधैँ चिनेजानेको जस्तो गरेर वीरमानजीको छोरा अँगालो हाल्न आइपुग्यो । उसले मेरो भाषा र मैले उसको भाषा नबुझे पनि आँखा–आँखाले नै त्यो मिठो आत्मीयता र अपनत्वकोे बोध भयो । मैले भने, ‘तपाईंभन्दा छोरो निकै बाठो छ, हेर्नुस् त मलाई चिनेजस्तै गरेर मेरो अँगालोमा बाँधिएको ।’
अब दश दिन मेरो खेल्ने साथी हो यो । उनले पनि छोरालाई आफ्नो भाषामा भने । छोरोले झन् दंग पर्दै भन्यो, ‘अब ऊ मेरो ठूलो साथी भयो ।’
लुब्लियानाबाट करिब ४५ मिनेटको ड्राइभिङपछि हामी चेलिया पुग्यौँ । निन्द्रा, थकाइले केही थकित महसुस भएको थियो । वीरमानजीको घर पुगेपछि ढुक्क भइयो । उनकी श्रीमती आन्द्रेयाको आतिथ्य निकै उत्कृष्ट थियो ।
‘हामी नेपालीलाई जहाँ गए पनि दालभात नबजाई हुन्न सर, अब म तपाईंलाई दालभात पकाएर खुवाउँछु’ भनेर वीरमान कस्सिए । दुई दिन भइसकेको थियो पेटमा भात नपरेको । मैले नाइँ भन्ने कुरै भएन । त्यसैले मैले ‘हुन्छ’ भनिदिएँ । स्लोभेनियाको दालभात साँच्चिकै मिठो थियो । अपार्टमेन्टको नौ तलामाथिको यो बसाइ निकै सहज भयो ।
मध्य युरोपमा पर्ने स्लोभेनिया सुन्दर पहाडी मुलकको रूपमा चिनिन्छ । सानासाना चट्ट मिलेका पहाड, सफा चौडा बाटो, स्वच्छ वातावरण अनि अनुशासित मान्छेहरूले सबैलाई मोहित पार्छन् । प्राकृतिक रूपमा अति सुन्दर स्लोभेनिया युरोपियन युनियनको सदस्य राष्ट्र पनि हो ।
पूर्वमा हंगेरी, पश्चिममा इटाली । उत्तरमा अस्ट्रिया र दक्षिणमा क्रोयसियाको बीचमा छ, यो सुन्दर देश । जेलिया, आलु र मासु यहाँको मुख्य खाना हो । यहाँको मुख्य खेल स्की भएता पनि धेरै किसिमका खेलकुदमा मानिसहरूको रुचि देखिन्छ ।
खाना खाएर केही समय आराम गरेपछि वीरमानजीको कन्सन्र्ट रहेछ । उनी जान हतारिए । थकित भए पनि म जान हौसिएँ । करिब पाँच बजे हामी हिँड्यौँ । उनको स्टोरमा गएर सामानहरू गाडीमा लोड गरेर पुनः हुइँकियौँ । सात बजे ठिक समयमा सो सुरु हुने रहेछ । त्यसका लागि धेरै समानहरू लैजानुपर्ने हुँदा म गएर राम्रै भएछ । दुईजना भएर सामान बोकेर सबै ठिक पार्यौं ।
स्लोभेनियामा उनको यो कन्सन्र्ट चर्चित रहेछ । सिङगिङ बल बजाएर सबैलाई मुग्ध बनाउने उनको कला निकै चाखलाग्दो थियो । नेपालको धामीझाँक्रीजस्तै लाग्यो मलाई । म केही क्षण आराम गर्नका लागि गाडीमै बसेँ । दुई घण्टा मस्त निदाएछु । प्रोग्राम सकिएपछि पुनः गाडीमा सामान लोड गरेर हामी घर फर्कियौँ ।
घर पुग्दा बेलुकीको एघार बजिसकेको थियो । खानाले छोडेको थिएन, म स्लोभेनियाको पहिलो रात मस्तले सुतेँ ।
तेस्रो दिन । अघिल्लो दिन नै वीरमानजीले ‘भोलि हिउँ पर्छ’ भनेका थिए । बेलुका नै दुवै गाडीका चक्का परिवर्तन गरेका थियौँ, हामीले मिलेर । (हिउँ परेपछि गाडीको चक्का परिवर्तन गर्नुपर्ने रहेछ) । मैले वीरमानजीलाई हल्का जिस्काएँ, ‘नेपालमा त मौसमविद्को भर हुन्न, यहाँ पनि त त्यस्तै होला नि । बेकारमा किन दुःख गर्नु हो !’
‘यो युरोप हो सर, भोलि सबै घरहरू सेतै भएपछि थाहा पाउनुहुन्छ,’ उनले मजाक नगरी भने ।
नभन्दै भोलिपल्ट बिहान नवाैँ तलाबाट हेर्दा म चकित भएँ । सबै सेताम्य ! मैले धीत मरुन्जेल हेरेँ, झ्यालबाट हिउँ । त्यसै दिन हामी मारीवोर सहरतिर घुम्न गयौँ । फर्कंदा वीरमानजीले एकजना आर्टिस्टसँग भेट गराए ।
आर्टिस्ट योजे रसिला र हँसिला रहेछन् । भित्र पस्नेबित्तिकै उनले ‘के खाने ?’ भनेर सोधे । मैले एक गिलास पानी मागेँ । उनले जंगिँदै के भने मैले बुझ्न सकिनँ । वीरमानजी भने मुसुमुसु हाँसिरहेका थिए । तुरुन्तै उनले भने, ‘सर, पानी पिउने भए छिमेकीको पल्लो घरमा चिसो पानी पाइन्छ, त्यहाँ जाने । ब्रुनो (लोकल वाइन) पिउने भए यहाँ पाइन्छ भन्छन् त बुढा !’
मलाई अप्ठ्यारो लाग्यो । मैले केही नबोलेको देखेर योजेले ठूलो स्वरमा फेरि केही भने । ‘यो यहाँको उखान मात्र हो, बुढा जिस्केका हुन् ।’
म पनि के कम, ‘छिमेकमा राम्री तरुनी पनि त होली नि, बरु उतै लागौँ कि क्या हो !’ भनिदिएँ । वीरमानजीले योजेलाई अनुवाद गरी सुनाए । उनी त मलाई अँगालो मार्न आए र भने ‘तिमी पनि रसिक रहेछौ । मेरै घरमा तरुनी छोरी छे, सक्छौ भने लैजाऊ ।’
त्यति बेलासम्म उनकी श्रीमती र छोरी वाइन लिएर हामीलाई पिउन आग्रह गरिरहेका थिए । त्यहीँबाट सुरु भयो हाम्रो वाइन चियर्स (नजरावेँ) । मैले योजेसँग सानो कुराकानी गर्न चाहेँ, उनी राजी भए । हामीले उनका गीत पनि सुन्यौँ । उनकी श्रीमती संगीतकार रहिछिन् । छोरी पनि गायिका । कस्तो राम्रो संयोग ।
मैले नेपाल आएपछि योजेको चित्रकारिताका बारेमा दुईवटा लेख पनि लेखेँ । पत्रिका उनलाई पठाइदिएँ । पछि योजेसँग कुरा गर्दा उनले त्यसलाई जतनसाथ भित्तामा फ्रेममा राखेको देखाउँदा म गदगद भएँ ।
सात हजार ८२७ वर्गमिटरमा फैलिएको यो सानो देशमा लगभग २६ लाख जनसंख्या रहेको छ । लुब्लियाना यसको राजधानी । प्रायः नेपालीहरू मुस्किलले पुग्ने यस देशमा करिब ७०/८० जना मात्रै नेपालीहरूको बसोबास रहेको स्लोभेनियाका लागि नेपाली वाणिज्यदूत रहेका अश्विनी श्रेष्ठले बताउनुभएको थियो ।
अश्विनी सरको घरमा उहाँले नै पकाएको दालभात कम्ता मिठो थिएन । यहाँ आर्थिक कारोबार युरोमा नै हुनेगर्दो रहेछ । रोग्ला, मारीवोर, रोगार्सका, लुब्लियाना, भेलेन्या, पोर्रतोरस, पीराना, कोपर, चेलीया र कुनिचा यसका मुख्य सहरहरू रहेछन् ।
जनतालाई सरकार भएको अनुभूति हुने देश र जनताप्रति सरकारलाई पूर्ण विश्वास भएको देशका रूपमा स्लोभेनियालाई लिन सकिन्छ । हुन त विकसित देशका सरकार जनताप्रति उत्तरदायी हुन्छन् नै, नत्र कसरी यत्रो विकास सम्भव छ र ? युरोपको भूमिमा उभिएर हेर्दा हाम्रो देश उनीहरूको दाँजोमा पुग्नको लागि निरन्तर काम गरे पनि सय वर्षभन्दा बढी लाग्न सक्छ ।
मलाई हिउँ असाध्यै मन पर्छ । हिमालयको देश भने पनि मैले हिउँसँगको अनुभूति खासै साट्न पाएको थिइनँ । त्यसैले म बढी उत्साहित भएँ । हिमपातले बढाउने कठ्यांग्रिँदो चिसोलाई बिर्सिएर हिउँले नुहाउँदा यहाँको सुन्दर प्रकृति अझै कति सुन्दर हुने होला भनेर पो सोच्न थालेछु ।
‘युरोपको हिउँ नहेरेको मान्छेले युरोपको अनुभव छ भनेको सुहाउँदैन,’ एकजना साथीले भनेका थिए । झलक्क सम्झिएँ । जे होस्, म हिउँको युरोपेली सौन्दर्यलाई आस्वादन गर्नका लागि जस्तै चिसोलाई झेल्न पनि तयार थिएँ ।
जनवरी २०१६ को पहिलो दिन । बिहानै उठेर ‘आज तपाईंलाई म रोग्ला घुमाउन लैजान्छु’ भन्दै वीरमानजी कस्सिए । आखिर म त घुम्नैका लागि आएको थिए युरोप । आन्द्रेयाले बनाएको मिठो केक र चिया पिएर हामी चेलियामै रहेको योगा केन्द्रमा गयौँ । अनि, योग शिविरको उद्घाटन समारोहमा सहभागी भएर घरमा लन्च गरेर रोग्ला हान्नियौँ । चेलिया सहरबाट करिब ४० किमि उत्तरमा रहेको रोग्ला हिउँ खेल्नका लागि प्रख्यात रहेछ । स्लोभेनियाको पर्यटनको मुख्य केन्द्रविन्दु पनि रहेछ रोग्ला ।
बाटोमा जाँदै गर्दा मलाई नगरकोट जाने बाटोजस्तै अनुभूति भइरहेको थियो । नयाँ वर्ष भएकोले बिदाको सदुपयोग गर्न त्यहाँ भीडभाड ठूलै थियो । स्वर्गजस्तै लाग्ने सुन्दर रोग्लाको रौनकले म एकछिन अलमल्लै परेछु । ओहो, मान्छेहरू हिउँमा कस्तो रमाइरहेका ! एकातिर चिसो स्याँठ चलिरहेको छ, अर्काेतिर सफा घाम वरिपरि छरिएको छ । घामका किरणहरूले सफेद हिउँलाई चाटीचुटी गरेर अझै स्निग्ध बनाइरहेका छन् । बच्चादेखि बुढासम्मै हिउँमा रमाइरहेका छन् । स्लोभानियाको प्रसिद्ध खेल स्की खेल्नेहरूको भीड पनि उत्तिकै ।
रोग्लामा बाह्रै महिना हिउँ रहँदो रहेछ । तालको पानीमा पनि पूरा हिउँ जमेको । स्की खेल्नका लागि सुरक्षित स्थानहरूको निर्माण गरिएको रहेछ । स्की गर्दै तल पुगेपछि पुनः केबलकारबाट माथि आउने व्यवस्था पनि रहेछ ।
प्रकृतिले खन्याएको सौन्दर्यमा मानिसको कल्पना र बुद्धिविवेक अनि मिहिनेतले सिर्जना गरेको स्वर्ग थियो त्यो । सायद पुराणहरूमा वर्णित स्वर्ग यस्तै हुन्छ होला ! मानिसहरू सायद यही अनुभूति बोेकेर रमाइरहेका थिए । म पनि केही समय रमाएँ । त्यहाँको सुन्दरता मन र भौतिक दुवै क्यामरामा कैद गरियो ।
मैले स्की खेल्न जानेको थिइनँ, तर त्यहाँ खेलेका मान्छेहरू देखेर पूरा आनन्द लिएँ । वीरमानजी यसअघि पनि धेरैपटक रोग्ला पुगेका थिए, तापनि उनको हाउभाउ देख्दा लाग्थ्यो, मानौँ उनी त्यहाँ पहिलोपटक आएका हुन् ।
वीरमानजी र मैले हिउँसँग धेरै बेर लुकामारी खेल्यौँ । त्यहाँको मनमोहक सुन्दरताले मन हरेको थियो । म पहिलोपटक पुगेकोले रमाइलो लागेको ठानेको थिएँ, तर स्लोभियन नै मभन्दा बढी रमाइरहेका थिए । मान्छेले गरे के नहुने रहेछ भन्ने प्रमाण थियो रोग्लामा ।
अत्याधुनिक सुविधा त्यहाँ थियो । सँगै प्रकृतिले सबै सुन्दरता त्यतै लगेर खन्याइदिएको थियो । माइनस १५ को चिसोमा पनि मन गर्माइरहेको आभास हुन्थ्यो । हिउँमा खेल्नको लागि चाहिने सबै सामानहरू हामीसँग थियो नै ।
दिनभर मनमोहक रोग्लासित भुलेर सूर्य डुब्नै लाग्दा हामी पनि चेलियातिर लम्कियौँ ।
दश दिनको समयमा धेरैभन्दा धेरै स्थानहरू घुम्नु छ । त्यहाँको रहनसहन रीतिरिवाजको अवलोकन गर्नु छ । म सकेसम्म धेरै घुम्ने छु, मेरो सारथी वीरमानजी जो छँदै छन् । यसैक्रममा यहाँका मुख्य सहरहरूमा पुग्ने ठूलो अभिलाषा छ र चेक रिपब्लिकसम्म पुग्नका लागि यानासँग कुराकानी भइहेछ । हेरौँ, कतिसम्म भ्याउँदा रहेछौँ ।
वीरमानजी ‘तपाईं कम्तीमा पनि २०/२५ दिनको समय लिएर आउनुपर्ने’ भनेर ख्याउँख्याउँ गरिरहेका छन् । म भने हाँसेर टारिदिन्छु ।
मुख्य सहरहरूमध्ये रोग्ला, मारीवोर, लुब्लियाना, पीराना, कोपर र चेलीयामा मात्र घुमियो । इटालीको त्रियस्ते हुँदै कोपरबाट क्रोयसिया भेटियो । मारिवोरको अंगुर खेती नियाल्दै अस्ट्रियाको छेउसम्म पुगियो । कलाकारहरूसँग भेटियो, युरोपको नाट्यशालामा नाटक पनि हेरियो । ७२ वर्षीय नाटक निर्देशक भिन्चेयस सेन्टोच्निक आफैँ चेलिया सहरको फायरमेन प्रमुख पनि रहेछन् । ७२ वर्षको उमेरमा पनि कहिल्यै फुर्सद छैन उनलाई । थकानको अनुभूति छैन ।
जब फुर्सद मिल्छ, आफ्नो वर्कसपभित्र पसेर कम्युटरमा अल्मलिइरहेका हुन्छन् उनी । यस्ता महत्त्वपूर्ण व्यक्तिहरूसँगको भेटघाटले यात्रा निकै महत्त्वपूर्ण भएको आभास भयो । अर्को एउटा कुरा, यहाँका नाट्यकर्मीहरू कोही प्रहरीमा जागिरे, कोही इन्जिनियर रहेछन् । कोही नगरपालिकामा काम गर्ने, कोही व्यापार गर्ने । कोही मोटर मिस्त्री पनि रहेछन् । नाटकका पात्रजस्तै जीवनका अनेक रूपमा मञ्चन भइरहेका छन्, उनीहरू ।
उनीहरूबीच को वरिष्ठ को कनिष्ठ छुट्ट्याउन सकिँदैन । उनीहरूलाई सरकारले यो गरेन, त्यो गरेन भन्ने गुनासो पनि रहेन छ । किनकि, उनीहरू सबै आफैँ आ–आफ्नो क्षेत्रमा विज्ञ छन् । यहाँका धेरै सकारात्मक कुरा हामीले सिक्न जरुरी देखेँ मैले ।
समय अभावका कारणले कवि/साहित्यकारहरूसँग चाहेर पनि भेट्न सकिएन । मौका मिलेमा अर्कोपटक अहिले पूरा गर्न नसकेका अभिलाषाहरू पूरा गर्ने नै छु । जे होस्, युरोपको यो सानो देश जति सुन्दर थियो, त्यतिकै सुन्दर वीरमानजीले मलाई भेटाएका मानिसहरू थिए । एकै भेटमा पनि उनीहरूले दर्शाएको आत्मीयता स्मृतिपटमा आज पनि ताजै छ ।