काठमाडौं । गंगालाल राष्ट्रिय हृदयकेन्द्रका कार्डियाक सर्जन डा. रामेश कोइरालाले शुक्रबार राति आफ्नो ट्वीटरमा लेखे “...सरी गंगालाल र धन्यवाद भाउजू... ।”
आफू सरकारी सेवाबाट राजीनामा दिने स्थितिमा पुगेको ट्वीटको आशय छ ।
उनले लेखेका छन्, “देशमा स्वास्थ्य र शिक्षा सरकारको दायित्व हो भन्ने म मन नपरीकन पनि कसोकसो सरकारीबाट राजीनामातिर पुग्दै छु । मेरो भान्साबारे चिन्तै गरेर दण्डवत्को हैसियतमा त छुइँन नै । सरी गंगालाल र धन्यवाद भाउजू ! जय नेपाल !”
डा. रामेशको यो ट्वीट गंगालाल अस्पतालभित्रको पछिल्लो घटनाक्रम र निर्देशक नियुक्तिमा भएको राजनीतिक हस्तक्षेपको प्रतिक्रिया हो भनेर बुझ्न गाह्रो हुँदैन ।
निर्देशक नियुक्तिमा राजनीतिक हस्तक्षेप
सहिद गंगालाल राष्ट्रिय हृदय केन्द्रको निर्देशक पद शुक्रबारबाट खाली भएको हो । यसअघिका कार्यकारी निर्देशक डा. चन्द्रमणि अधिकारीको चार वर्षे कार्यकाल पुस ७ गतेबाट सकिएको थियो ।
नयाँ निर्देशक सिफारिसका लागि स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले छलफल सुरु गरेको छ । मन्त्रालयका एक उच्च अधिकारीका अनुसार, निर्देशकमा दुई राजनीतिक दलले आ–आफ्नै तर्फबाट उमेदवारको नाम अघि सारेका छन् ।
सिनियर कन्सल्टेन्ट कार्डियोलोजिष्टद्वय डा. अरुण मास्के र डा. रवि मल्ल । ती अधिकारीका अनुसार डा. मल्ललाई निर्देशक सिफारिस गर्न मन्त्रीलाई कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवा पत्नी आरजु राणाको दबाब छ ।
ती अधिकारीका अनुसार, हाल गंगालाल राष्ट्रिय हृदय केन्द्रको सञ्चालक समितिमा सदस्य समेत रहेका डा. मल्लले भने उमेर हदका कारण निर्देशकको जिम्मेवारी लिन मानिरहका छैनन् । उता, डा. मास्केलाई निर्देशक सिफारिस गर्न माओवादीका तर्फबाट दबाब छ । यसअघि डा. मास्के २०६६ वैशाख १४ देखि २०६८ वैशाख १३ सम्म दुई वर्षका लागि कार्यकारी निर्देशक थिए ।
चार वर्षका लागि नियुक्त भएका डा. मास्केले अस्पतालभित्रको किचलोको कारण देखाउँदै दुई वर्षमा नै राजीनामा दिएको अस्पतालका कर्मचारी बताउँछन् ।
नयाँ निर्देशक सिफारिसका लागि स्वास्थ्यसचिव र अतिरिक्त सचिवसहित मन्त्री मोहनबहादुर बस्नेत शुक्रबारदेखि छलफलमा जुटेका छन् । तर मन्त्रीले सिफारिस गर्न चाहेका व्यक्ति आफैँ निर्देशकको जिम्मेवारी लिन तयार नभएपछि यो विषय टुंगो लागेको छैन ।
मन्त्रीसँग लामो छलफलमा बसेका अस्पताल सञ्चालक समिति सदस्य समेत रहेका स्वास्थ्यसचिव डा. रोशन पोखरेल आफू पोखरामा रहेका कारण निर्देशक सिफारिसबारे टुंगो लागे या नलागेको जानकारी नभएको बताउँछन् ।
उमेरहदको छुट्टै बहस
गंगालाल राष्ट्रिय हृदय केन्द्रको कर्मचारीहरुको सेवाका शर्त र सुविधासम्बन्धी नियमावली २०५८ संशोधनसहितको नियम १०.१ को उपनियम ३ ले कर्मचारीको उमेर हदबारे बोलेको छ । सो नियम अनुसार, केन्द्रका कर्मचारीको सेवा अवधि ६० वर्ष तोकिएको छ ।
तर, तत्कालीन स्वास्थ्यमन्त्री भवानीप्रसाद खापुङको अध्यक्षतामा २०७९ साउन २१ बसेको अस्पताल सञ्चालक समिति बैठकले उक्त नियम संशोधन गर्ने निर्णय गरेको थियो ।
जसमा सेवामा बहाल रहेका प्रशासनिक तथा प्राविधिक कर्मचारीहरुका लागि ६० वर्ष तथा प्राविधिक विशेषज्ञ चिकित्सकहरुका लागि ६३ वर्ष पुगेपछि सेवाबाट अनिवार्य अवकास दिइनेछ भन्ने नियम राख्ने निर्णय गरेको थियो । उक्त निर्णय त्यही दिनबाट लागू हुने निर्णयमा उल्लेख छ ।
हाल निर्देशकको चर्चामा आएका दुवै विशेषज्ञहरु उमेरले ६० वर्ष कटिसकेका छन् ।
डा. मास्केलाई यसअघिका निर्देशक डा.चन्द्रमणि अधिकारीले उमेर हदको नियम देखाउँदै २०८० असोज १६ मा अनिवार्य अवकास पत्र थमाएका थिए । तर सञ्चालक समितिले गरेको ६३ वर्षे उमेर हदको निर्णयविपरीत आफूलाई अवकासपत्र थमाइएको भन्दै डा. मास्के कानुनी उपचारका लागि सर्वोच्च पुगेका थिए ।
सर्वोच्चले डा. मास्के प्राविधिक विशेषज्ञ भएकाले ६३ वर्षे उमेर हद लागू हुने भन्दै अन्तरिम आदेशमार्फत् उनलाई कामकाजमा फर्किने बाटो खुला गरिदिएको थियो । तर, उक्त मुद्दाको अन्तिम फैसला आइसकेको छैन ।
गंगालाल राष्ट्रिय हृद्य केन्द्र ऐन २०५७ को दफा ११ मा केन्द्रको प्रशासकीय प्रमुखको रुपमा दैनिक प्रशासन सञ्चालन गर्न हृदयरोग विशेषज्ञमध्येबाट नेपाल सरकारले एकजना कार्यकारी निर्देशक नियुक्त गर्ने व्यवस्था छ ।