काठमाडौं । भारतमा कोरोनाको नयाँ उप–प्रजाति फैलिएसँगै नेपालमा यसको जोखिमलाई लिएर चासो बढेको छ । भारतमा जेएन.१ बाट चारजनाको मृत्यु भइसकेको छ । बुधबारसम्म कोरोनाको यो भेरियन्ट ३८ मुलुकमा फैलिएको छ ।
 
अघिल्ला लहरहरूको अनुभव र भारतसँगकोे खुला सीमाका कारण नेपालले यसलाई नजरअन्दाज गर्न नहुने विज्ञहरूको जोड छ । 

३८ देशमा फैलियो जेएन.१
विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्लूएचओ)ले हाल देखिएको जेएन.१ लाई यसअघि देखिएको ओमिक्रोनको उप–प्रजाति बीए.२.८६ कै समूहको सब–भेरियन्ट भएको जनाएको छ ।

डिसेम्बर पहिलो साता अमेरिकाले यसलाई जेएन.१ को रुपमा पुष्टी गरेको थियो । त्यसयता अमेरिकाका मध्यपश्चिमी सहरहरूमा यो भेरियन्ट देखिइरहेको छ । १९ डिसेम्बरसम्म आइपुग्दा फ्रान्स, अमेरिका, क्यानडा, बेलायत, स्वीडेन, सिंगापुर, चीन, बेल्जियम र भारतसहित ३८ देशमा यो सब–भेरियन्ट देखिएको छ । 

भारतमा बुधबारसम्म चारजनाको जेएन.१ संक्रमणका कारण मृत्यु भएको स्वास्थ्य तथा परिवार कल्याण मन्त्रालयले जनाएको छ । मन्त्रालयको बुधबारको तथ्यांक अनुसार भारतमा अहिले पनि कोरोनाका दुई हजार ३११ सक्रिय संक्रमित छन् । विशेषगरी गोआ, केरला, महाराष्ट्रलगायत सहरमा संक्रमण बढिरहेको छ । 

नयाँ सब–भेरियन्ट कति घातक ? 
यो सब भेरियन्टलाई डब्लूएचओले ‘भेरियन्ट अफ इन्ट्रेस्ट’को वर्गमा राखेको छ । डब्लूएचओले चासो राखेको तर तत्काल जनस्वास्थ्यमा उच्च जोखिम ननिम्त्याउने प्रकृतिका भाइरस प्रजातिहरूलाई भेरियन्ट अप इन्ट्रेस्टमा राख्ने गरेको छ । जसमा विशेषता बदलेर उप–प्रजाति बनेका र नयाँ रूपमा देखिएका एउटै समूहका सब–भेरियन्टहरू पर्दै आएका छन् । 

डब्लूएचओका अनुसार अहिलेको अवस्थालाई हेर्दा जेएन.१ को जनस्वास्थ्यमा कम जोखिम देखिन्छ । यूएस सेन्टर फर डिजिज कन्ट्रोल एण्ड प्रिभेन्सन्सन (सीडीसी)का अनुसार डिसेम्बरको पहिलो साता अमेरिकामा देखिएका कोरोना केसमध्ये १५ देखि २० प्रतिशतमा जेएन.१ पुष्टी भएको थियो । 

भारतमा देखिएका संक्रमितमा यसअघिका ओमिक्रोन र डेल्टाको संक्रमणमा देखिएजस्ता जटिल लक्षण नदेखिएको भारतीय सञ्चारमाध्यमहरूले जनाएका छन् । 

भारतमा हाल संक्रमण भएकाहरूमा ज्वरो, रुघाखोकी, घाँटी दुख्ने, टाउको दुख्नेजस्ता लक्षण नै देखिएको म्याक्स अस्पतालका वरिष्ठ कन्सल्टेन्ट डा. रजनीश श्रीवास्तवले द इकोनोमिक टाइम्स्सँग बताएका छन् । यस्ता लक्षण ४ देखि ५ दिन देखिने र केही संक्रमितमा स्वासप्रस्वासमा समेत समस्या निम्त्याएको उनको भनाइ छ । 

नेपालमा कति जोखिम ? 
कोरोनाका तीनवटा लहरलाई हेर्दा नेपाल–भारत खुला सीमाकै कारण संक्रमण बढी भित्रिएको तथ्यांक छ । हाल देखिएको जेएन.१ जनस्वास्थ्यका हिसाबले उच्च जोखिमपूर्ण नभए पनि ढिलोचाँडो भारतबाट नेपाल भित्रिने जोखिमलाई नकार्न नमिल्ने विज्ञहरु बताउँछन् । 

“जेएन.१ नयाँ सब–भेरियन्ट होइन, विभिन्न देशमा देखिइरहेकै हो । तर भारतमा फैलिनुले हाम्रा लागि विशेष अर्थ राख्छ । अघिल्ला लहरहरूको अनुभव हेर्ने हो भने नेपालमा ढिलोचाँडो आउँछ,” वरिष्ठ संक्रामक रोग विशेषज्ञ डा. शेरबहादुर पुन भन्छन्, “आजसम्मको लक्षण हेर्दा जटिल देखिँदैन  । तर हामीले पूर्णरुपमा नजरअन्दाज गर्न मिल्दैन ।”

विशेषगरी सीमानाका र नयाँ लक्षण बोकेका व्यक्तिमा सरकारले निगरानी बढाउनुपर्ने उनको भनाइ छ । कतिपय अवस्थामा सब–भेरियन्टका फरक लक्षण देखिँदा वा कमजोर प्रतिरोध प्रणाली भएका व्यक्तिमा यसले जोखिम निम्त्याउनसक्नेमा सजग रहनुपर्ने डा. पुनको  सुझाव छ । 

‘प्रयोगशालाले निगरानी गरिरहेको छ’ 
नेपालमा लामो समयदेखि कोरोना संक्रमण नदेखिएको अवस्थामा नयाँ सब–भेरियन्टलाई नजिकबाट नियालिरहेको राष्ट्रिय जनस्वास्थ्य प्रयोगशाला एनपीएचएलकोले जनाएको छ । एनपीएचएलका सूचना अधिकारी कृष्णप्रसाद जैशी पछिल्लो समय नेपालमा कोरोनाको कुनै नयाँ सब–भेरियन्ट नदेखिएको बताउँछन् । 

“स्वासप्रस्वासजन्य संक्रमणहरूमा हामीले निरन्तर जिन सिक्वेन्सिङमार्फत् भेरियन्ट पहिचान गरिरहेका छौँ, नेपालमा पछिल्लोपटक कुनै नयाँ सब–भेरियन्ट वा जोखिमयुक्त भेरियन्ट फेला परेको छैन”, जैशी भन्छन् । 

असोजयता कोरोना संक्रमण पुष्टी भएका १२ वटा नमूनामाथि जिन सिक्वेन्सिङ भइरहेको उनले जानकारी दिए ।