काठमाडौं । नेपाली क्रिकेट टिमका पूर्वकप्तान राजु खड्काको भनाइमा नेपालले सन् १९९६ देखि अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट खेल्न थालेको हो । त्यसअनुसार नेपालले क्रिकेट खेल्न थालेको झन्डै २७ वर्षमात्र भयो । तर, करिब दुईहजार किलोमिटर सीमा जोडिएको छिमेकी मुलुक भारतको आधिकारिक क्रिकेट इतिहासले नै एक शताब्दी छुन लागिसक्यो । भारतीय क्रिकेट बोर्ड (बीसीसीआई) सन् १९२८ मा गठन भएको थियो ।

खुला सीमाका कारण यी दुई देशबीच ‘रोटी–बेटी’को सम्बन्ध छ । सामाजिक, सांस्कृतिक तथा धार्मिक सम्बन्ध अझ घनिष्ठ छ । तर, खेल सहकार्यको सम्बन्ध भने निकै धुमिल छ । कतिसम्म भने नेपाली पुरुष क्रिकेट टिमले हालसम्मको भारतको कुनै पनि स्तरको राष्ट्रिय टिमसँग दुई देशीय अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट शृङ्खला खेल्ने अवसर पाएको छैन ।

आज नेपालले श्रीलंकाको क्यान्डीमा एसिया कप–२०२३ अन्तर्गत भारतविरुद्ध ऐतिहासिक एकदिवसीय अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट खेल्दै छ । नेपालले भौगोलिक र भावनात्मकरूपमा सबैभन्दा नजिक रहेको छिमेकी मुलुक भारतसँग पहिलो एकदिवसीय अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट खेल्न २७ वर्ष कुर्नुपर्‍यो, त्यो पनि आफ्नै मिहेनतबाट । एसीसी प्रिमियर कपको विजेता बनेपछि नेपालले छिमेकी भारतसँग भिड्ने अवसर पाएको हो । 

भारतले नेपाललाई असल छिमेकी बताउँछ । तर, व्यवहारमा उसले आफूलाई ‘बडे भाइ’ ठान्ने गर्छ । नेपाललाई ‘छोटे भाइ’को हैसियतामा राख्न खोज्छ, जुन खेल क्षेत्रमा अझ बढी देखिएको जानकारहरू बताउँछन् ।

उसो त अपवादलाई छाड्ने हो भने भारतीय टिम हरेक खेलमा नेपालभन्दा अगाडि छ । हकी, फुटबल, कबड्डी यसका केही उदाहरण हुन् । क्रिकेटबारे त सबै नेपाली सर्वविदितै छन् ।

नेपाली टिमको मुख्य प्रशिक्षणको जिम्मेवारी पाए यता मोन्टी देसाई पनि नेपाली क्रिकेटको विकासका लागि भारतले खुलेर सहयोग गर्नुपर्ने र यसका लागि आफूले सक्दो पहल गरिरहेको बताउँदै आएका छन् ।

हुन त नेपालले पनि भारतसँग खेल सहकार्यका लागि कुनै पहल गरेको देखिँदैन । खेल कूटनीतिमा भारतबाट धेरै फाइदा लिन सकिने देखिए पनि नेपाली जिम्मेवार निकाय उदासीन देखिन्छन् । 

नेपाली क्रिकेट टिम आज अन्तर्राष्ट्रिय रंगशालामा यस्तै गह्रुङ्गा गुनासालाई बिंर्सिदै पहिलोपटक भारतविरुद्ध प्रतिस्पर्धाका लागि उत्रिँदै छ । 

प्रतियोगिताको समूह ‘ए’मा रहेका नेपाल र भारत दुवैको यो दोस्रो र सुपर फोरका लागि निर्णायक खेल हो । दुवै टिमलाई 'सुपर फोर'मा प्रवेशका लागि जितको आवश्यकता छ । समूहमा दुवै टिम सुपर फोरका लागि खुला छन् । यसैकारण नेपाली टिम भारतविरुद्ध ऐतिहासिक जित निकाल्दै सुपर फोरमा स्थान पक्का गर्ने लक्ष्यमा हुने छ ।

पहिलोपटक एसिया कपको अनुभव बटुलिरहेको नेपाली टिम भारतविरुद्ध पहिलो खेलका कमजोरीलाई नदोहोर्‍याउने चाहँदैन ।

नेपाल पहिलो खेलमा पाकिस्तानसँग पाकिस्तानकै भूमिमा २३८ रनले पराजित भएको थियो । पाकिस्तानसँग पनि नेपालको यो पहिलो एकदिवसीय अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेट थियो । पाकिस्तानले प्रस्तुत गरेको ३४३ रनको लक्ष्य पछ्याउने क्रममा नेपाल २३.४ ओभरमा १०४ रनमै समेटिएको थियो ।

भारत भने समूह चरणको पहिलो खेलमा वर्षाले प्रभावित बन्यो । क्यान्डीमै शनिबार भारतले पाकिस्तानविरुद्ध २६७ रनको लक्ष्य प्रस्तुत गरेको थियो । तर, पहिलो इनिङपछि लगातार वर्षा हुँदा खेलको दोस्रो इनिङ सम्भव हुन सकेन । यसैकारण दुवै टिमले एक–एक अंक पाए । त्यही एक अंकका कारण पाकिस्तानले सुपर फोरको यात्रा निश्चित गर्दा भारतलाई भने नेपालविरुद्ध जित्नैपर्ने समीकरण बनेको छ ।

समूह ‘ए’को पुछारमा रहेको नेपाली टिम अंकविहीन छ । भारत एक अंकसहित तालिकाको दोस्रो स्थानमा छ ।