चेन्नई । जी–२० राष्ट्रका वातावरणमन्त्रीहरूको शुक्रबार भारतमा सम्पन्न बैठकमा सन् २०२५ सम्ममा विश्वव्यापी उत्सर्जन नियन्त्रण गर्न र अन्य महत्वपूर्ण वातावरणीय विषयमा सहमति जनाउन नसकेको यसमा सहभागी फ्रान्सका प्रतिनिधिले बताएका छन् ।

यस वर्षको कोप २८ जलवायु वार्ताअघि धेरै प्रमुख बुँदाहरूमा कुनै सफलता सम्भव थिएन तर वार्ताहरू नवीकरणीय ऊर्जाको प्रयोगमा व्यापक वृद्धि गर्ने सहमतिमा पनि पुग्न असफल भएका छन् ।

बैठकपछि फ्रान्सका पर्यावरण सङ्क्रमण मामिला हेर्ने मन्त्री क्रिस्टोफ बेचुले एएफपीसँग भने, “म निकै निराश छु । हामी तीव्र नवीकरणीय ऊर्जा बढाउने सम्झौतामा पुग्न सक्षम भएका छैनौँ । हामी जीवाश्म इन्धन, विशेष गरी कोइलालाई चरणबद्ध रूपमा हटाउने वा घटाउने सम्झौतामा पुग्न सक्षम छैनौं । तापमान, विपत्ति, विशाल डढेलोको रेकर्ड, र हामी २०२५ द्वारा उत्सर्जन (को) चरम (को)मा एक सम्झौतामा पुग्न सक्षम भएका छैनौँ ।"

चीन, साउदी अरब र रुससँग जलवायुसम्बन्धी विषयमा भएको छलफल ‘जटिल’ भएको उनले बताए ।

विश्वको कुल गार्हस्थ्य उत्पादन (जीडीपी) र कार्बन डाइअक्साइड उत्सर्जनको ८० प्रतिशतभन्दा बढी प्रतिनिधित्व गर्ने समूहका ऊर्जा मन्त्रीहरूले विश्वव्यापी ऊर्जा मिश्रणबाट जीवाश्म इन्धन कटौती गर्ने रोडम्यापमा सहमति जनाउन असफल भएको केही दिनपछि चेन्नई बैठक हुन लागेको हो ।

जलवायु विज्ञहरूले बाढी, आँधीबेहरी र गर्मीका कारण विश्वव्यापी तापक्रम मापनलाई जिम्मेवार ठहर्‍याइरहेका बेला यसलाई न्यूनीकरणका प्रयासहरूमा धक्काको रूपमा हेरिएको थियो । रूस र साउदी अरबजस्ता केही प्रमुख तेल उत्पादकलाई प्रगति हुन नसक्नुमा दोष लगाइएको थियो ।

यस वर्षको कोप २८ जलवायु वार्ताका प्रमुख कार्यकारी अदनान अमिनले एएफपीसँग भने, “शुक्रबारको सम्मेलनमा उपस्थित सबैले विश्वले सामना गरिरहेको सङ्कटको गम्भीरतालाई बुझेका छन् । तर त्यहाँ एक प्रकारको राजनीतिक समझदारी छ जुन अझै पनि हासिल गर्न आवश्यक छ भन्ने मलाई लाग्छ ।”

अमिनले जीवाश्म इन्धनमा ठोस प्रतिबद्धता जनाउनुअघि ‘राष्ट्रिय हित’का प्रश्नहरू अझै पनि समाधान गर्न बाँकी रहेको स्पष्ट भएको बताए । उनले थपे, “यो स्पष्ट छ  र विश्वका हरेक देशले आफ्नो तात्कालिक स्वार्थलाई हेरेर यस विषयको समाधानका लागि काम गर्न सुरु गर्नेछन् ।”

अधिकांश प्रतिनिधिमण्डलको नेतृत्व वातावरण र जलवायु परिवर्तन मन्त्रीहरूले गरेका थिए भने अमेरिकी प्रतिनिधिमण्डलको नेतृत्व जलवायुसम्बन्धी राष्ट्रपतिका विशेष दूत जोन केरीले गरेका थिए ।

वार्तामा संयुक्त अरब इमिरेट्स (यूएई)मा नोभेम्बरको अन्त्यमा सुरु हुने कोप–२८ वार्ताको नेतृत्व गर्ने इमिरेट्सका तेल प्रमुख सुल्तान अल जाबेर पनि सहभागी थिए ।

अबुधाबी नेसनल आयल कम्पनीको प्रमुखको रूपमा उनको स्पष्ट स्वार्थको टकरावको लागि उनको कडा आलोचना गरिएको छ, किनभने जीवाश्म इन्धन प्रयोग ग्लोबल वार्मिंगको मुख्य चालक हो । रासस/एएफपी