काठमाडौं । नेकपा एमालेका अध्यक्ष तथा पूर्वप्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली मंगलबार राति दक्षिणपूर्वी एसियाली राष्ट्र कम्बोडिया प्रस्थान गरेका छन् । कम्बोडियाको निर्वाचन आयोगको निमन्त्रणमा संसदीय निर्वाचनको पर्यवेक्षण गर्न उनी त्यसतर्फ गएका हुन् ।
नेकपा एमालेका विदेश विमाग प्रमुख राजन भट्टराईका अनुसार निर्वाचन पर्यवेक्षण सकिएपछि अध्यक्ष ओलीले कम्बोडियाका प्रधानमन्त्री तथा कम्बोडियन पिपुल्स पार्टी (सीपीपी)का अध्यक्ष हुन सेनसँग भेटवार्ता गर्नेछन् ।
३८ वर्षदेखि निरन्तर कम्बोडियाको प्रधानमन्त्री रहेका हुन सेनसँग पछिल्लो पाँचवर्षमा ओलीको यो चौथो भेटघाट हुनेछ । २०७५ असोज १३ गतेयता उनीहरुबीच तीनपटक भेटवार्ता भइसकेको छ ।
पछिल्लो पाँच वर्षयता ओली र हुन सेनबीच पहिलो भेट २०७५ असोज १३ गते अमेरिकाको न्यूयोर्कमा भएको थियो । ओली र हुन सेन दुवै संयुक्त राष्ट्रसंघको ७३औं महासभामा सरकार प्रमुखको रुपमा सहभागी हुन न्यूयोर्क गएका थिए । सोही बेला साइडलाइनमा उनीहरुबीच भेटवार्ता भएको थियो ।
त्यसपछि काठमाडौंमा आयोजना गरिएको एसिया–प्यासिफिक समिटमा भाग लिने क्रममा २०७५ मंसिर १३ देखि १४ गतेसम्म हुन सेनले नेपालको भ्रमण गरेका थिए । सोही बेला प्रधानमन्त्री रहेका ओली र हुन सेनबीच भेटवार्ता भएको थियो । भेटवार्तामा हुन सेनले ओलीलाई कम्बोडिया भ्रमणको निम्तो दिएका थिए ।
कम्बोडिया जान ओलीले कुनै ढिलाई गरेनन् । उनी २०७६ वैशाख अन्तिम साता भियतनाम र कम्बोडियाको भ्रमणमा निस्केका थिए । प्रधानमन्त्रीको रुपमा ओलीले वैशाख ३० गतेदेखि कम्बोडियाको तीन दिने भ्रमण सुरु गरेका थिए । भ्रमणका बेला नेपाल र कम्बोडियाले १५ बुँदे संयुक्त विज्ञप्ति जारी गरेका थिए ।
“नोम पेन्हमा भएको कार्यक्रममा प्रधानमन्त्री हुन सेन स्वयम् उपस्थित भएर कम्बोडियाका लगानीकर्ताहरुलाई नेपाल प्राथमिकताको सूचीमा राख्न आह्वान गर्नुभएको छ,” चार वर्षअघि कम्बोडिया भ्रमणबाट फर्केपछि ओलीले भनेका थिए ।
उक्त बेला एक वर्षको अवधिमा ओली र हुन सेनबीच तीन पटक भेटवार्ता भएको थियो । त्यसपछि ओली र हुन सेनबीच अहिले भेटवार्ता हुन लागेको हो । मंगलबार राति कम्बोडिया प्रस्थान गरेका एमाले अध्यक्ष ओलीको साथमा पत्नी राधिका शाक्य, उपमहासचिव विष्णु रिमाल, ओलीको स्वकीय सचिव राजेश बज्राचार्यलगायत छन् ।
अध्यक्ष ओली र कम्बोडियाका प्रधानमन्त्री हुन सेनबीच के कारण यस्तो घनिष्ठ सम्बन्ध भयो होला, जसकाकारण उनीहरु पटक पटक भेटिरहन्छन् ? नेकपा एमालेका विदेश विभाग प्रमुख राजन भट्टराई भन्छन्, “दुवैजना विकास प्रेमी नेता भएकोले ।”
ओली प्रधानमन्त्री हुँदा उनको विदेश मामिला सल्लाहकारसमेत रहेका भट्टराईको बुझाईमा ओली र हुन सेनबीच तीन कारणले सम्बन्ध राम्रो भएको छ । यसैकारण उनीहरुबीच पटक पटक भेटघाट हुने गरेको हो ।
“पहिलो, कम्बोडिया पनि नेपाल जस्तै अतिकम विकसित राष्ट्र थियो । उसले अहिले अपग्रेड गरेको छ । नेपाल अपग्रेड हुँदैछ । दुवैको अवस्था उस्तै भएकोले एकअर्काको धेरै चासोहरु मिले,” भट्टराईले भने ।
दोस्रो कारण– नेपाल र कम्बोडिया दुवै देशले द्वन्द्वपछि विकासलाई तिव्रता दिन खोज्नु । दुवै देश द्वन्द्वबाट बाहिर निस्केर विकासलाई प्राथमिकतामा राखेकोले एकअर्काका चासोहरु मिल्न जाँदा दुई नेताबीच सम्बन्ध घनिष्ठ बनेको उनको विश्वास छ ।
तेस्रो कारण– बुद्ध धर्म हो । कम्बोडियामा बुद्ध धर्म मान्नेको संख्या ठूलो छ । बुद्धको जन्मस्थल लुम्बिनी नेपालमा छ । उनीहरुको लुम्बिनीप्रति धेरै नै चासो छ । उनीहरु लुम्बिनी घुम्न चाहन्छन् । कम्बोडियाका प्रधानमन्त्री हुन सेनसँग यसपटक हुने भेटवार्तामा पनि लुम्बिनीलाई केन्द्रमा राखेर छलफल हुने उनले जनाए।
तर जानकारहरुका अनुसार ओली र हुन सेनको पृष्ठभूमि एउटै खालको छ । हुन सेना तानाशाही नेता हुन् । ओली पनि आफ्नो कार्यकालमा सोही पथमा थिए ।
“व्यक्तित्व र स्वभावमा पनि ओली र हुनबीच समानता भेटिन्छ,” एक नेताको टिप्पणी छ ।
