
काठमाडौं । ५२ वर्षीय रामसहायप्रसाद यादव उपराष्ट्रपति पदमा निर्वाचित भएका छन् । उनी उपराष्ट्रपतिको चौथोे कार्यकालका लागि निर्वाचित भएका हुन् ।
नयाँ उपराष्ट्रपति चयनका लागि भएको मतदानमा उनले ३० हजार ३२८ मतभार प्राप्त गरे । एमालेकी उपाध्यक्ष अष्ट्रलक्ष्मी शाक्य र जनमत पार्टीका ममता झा पनि प्रतिष्पर्धामा थिए ।
जनता समाजवादी पार्टी (जसपा) का संसदीय दलको नेतासमेत रहेका यादवलाई सत्ता गठबन्धनमा रहेका दल नेपाली कांग्रेस, नेकपा माओवादी केन्द्र, नेकपा एकीकृत समाजवादी पार्टीको साथ रहेको थियो ।
यस्तो छ रामसहायको विगत
नवनिर्वाचित उपराष्ट्रपति यादव २०२७ सालमा (साविक) बाराको कर्चोवा गाविसमा जन्मिएका हुन् ।
उनले भारतको सितामढी कलेजबाट विज्ञान विषयमा स्नातक (बी.एस.सी) र ठाकुरराम बहुमुखी क्याम्पस वीरगञ्जबाट शिक्षा संकायमा स्नातकसम्मको अध्ययन गरेका छन् ।
यादवले शिक्षण पेशासँगै मधेसमा राजनीतिक चेत फैलाएको उनी सम्वद्ध पार्टीका नेताहरु बताउँछन् ।
२०४७ सालमा नेपाल सद्भावना पार्टीमा आवद्ध भएर राजनीतिक यात्रा आरम्भ गरेका यादव २०४८ मा शिक्षण पेशामा संलग्न भए ।
उनले १६ वर्ष अर्थात् २०६४ सालसम्म शिक्षण पेशमा संलग्न रहे । यादवले बाराको कलैयामास्थित श्री पन्ना देवी कन्या माद्यामिक विद्यालयमा विज्ञान र गणित बिषयको शिक्षकको भूमिका निर्वाह गरेका थिए ।
राजनीतिकै दौरान काठमाडौंको भद्रकालीमा २०४७ को संविधान जलाउने क्रममा गजेन्द्र नारायण सिंह, हृदेयश त्रिपाठी, रामेश्वर रायसँगै रामसहाय यादव पनि पक्राउ परेका थिए । मधेस आन्दोलनका दौरान पटक–पटक जेल परेका थिए ।
उपेन्द्रसँगको साइनो
गजेन्द्रनारायण सिंहको निधनपछि नेपाल सदभावना पार्टी विभाजनको संघारमा पुग्यो ।
२०५९ मा राजविराजमा भएको सद्भावनाको पाँचौं महाधिवेशनमा उनी पार्टी विभाजनको विरोधमा आमरण अनसनमा बसे ।
त्यतिबेला बद्री मण्डल अध्यक्ष बन्न चाहेका थिए । यादव आनन्ददेवीको नेतृत्वमा पार्टी एकता हुनुपर्ने पक्षमा थिए ।
आनन्ददेवीको नेतृत्वमा नेपाल सद्भावना पार्टी (आनन्ददेवी) गठन भएपछि उनले अनसन तोडेका थिए ।
उक्त महाधिवेशनपछि भूमिगत रहेका उपेन्द्र यादव र रामसहायको भेट भयो ।
सोही भेटबाट मधेशको अधिकार र पहिचानको लागि लड्ने एउटा बैकल्पिक राजनीतिक शक्ति निर्माणको विषयमा छलफल सुरुवात भएको थियो ।
जनयुद्धकालमा उपेन्द्र यादव दिल्लीमा पक्राउ परे । पछि उनी भारतमा भूमिगत भएर नेपालमा संगठन बिस्तारमा प्रयासरत रहे ।
नेपालमा रामसहाय लगायतले भूमिगत रुपमा मधेशी जनअधिकार फोरमको संगठन विस्तारमा साथ दिए । २०६० फागुन ७ गते रामसहायले बारामा ९ सदस्यीय जिल्ला कमिटी गठन गरे । उनी बाराका संस्थापक जिल्ला अध्यक्ष बने ।
२०६० मा नै भएको पटना बैठकबाट उनी केन्द्रीय सदस्य चयन भए । साथै उपेन्द्रको विश्वासपात्र बन्दै अघि बढे ।
२०६२–६३ को जनआन्दोलनमा सक्रियतापूर्वक सहभागी भए । उनी काठमाडौंबाट गिरफ्तारसमेत भए । जनआन्दोलन सफल भए पनि फोरम मधेश आन्दोलनको तयारीमा थियो ।
सरकारले २०६३ माघ १ गते अन्तरिम संविधानमा जारी गर्यो । संविधानमा असन्तुष्टि जनाउँदै उसले माघ २ गते संविधान जलाउने निर्णय गर्यो । मधेशी नेताहरुले संविधान जलाए ।
त्यसक्रममा अरु नेताहरुसँगै रामसहाय पक्राउ परेका थिए । जनदबाबपछि छुटेका उनी गौर घटनापछि पार्टीको रौतहट इन्चार्ज पनि बनेका थिए ।
महासचिवको भूमिका
यादवले पटक–पटक पार्टी महासचिव बन्ने अवसर पाएका छन् । उनी २०६५ सालमा पार्टी (मधेशी जनअधिकार फोरम)को महासचिव चुनिए ।
२०७२ सालमा मधेशी जनअधिकार फोरम र अशोक राई नेतृत्वको संघीय समाजवादीसँग पार्टी एकता भयो ।
पार्टी एकतापश्चात्को बनेको संघीय समाजवादी फोरम, नेपालको महासचिव बने । त्यस्तै २०७५ सालमा डा. बाबुराम भट्टराई नेतृत्वको नयाँ शक्ति पार्टी एकीकरण भएर समाजवादी पार्टी बन्यो । उनी समाजवादी पार्टीको पनि महासचिव बने ।
२०७६ मा समाजवादी र राष्ट्रिय जनता पार्टीबीच एकीकरण भयो । एकीकरणपछि बनेको जनता समाजवादी पार्टी, नेपालको उनी केन्द्रीय कार्यकारिणी समिति सदस्य बने ।
संसद् यात्रा
यादव २०६४ सालको पहिलो संविधानसभाको सदस्य हुन् । उनी मधेशी जनअधिकार फोरमबाट समानुपातिक सांसद चुनिएका थिए । यादव २०७४ मा दोस्रो पटक संसद छिरे ।
०७४ को निर्वाचनमा बारा क्षेत्र नम्बर २ मा संघीय समाजवादी फोरम, नेपालबाट निर्वाचित भएका थिए । यादवले शेरबहादुर देउवा नेतृत्वको सरकारमा नौ महिने मन्त्री बन्ने अवसर पनि पाएका छन् ।
०६४ मा संविधानसभा सदस्य रहेका यादवलाई तत्कालिन प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड र झलनाथ खनालले मन्त्री बन्ने प्रस्ताव गरेका थिए ।
उनले संविधान नबनेसम्म मन्त्री नबन्ने प्रण गरेकाले पद अस्वीकार गरेका थिए । उनी देउवा नेतृत्वको सरकारमा २०७८ असोज २२ गते वन तथा वातावरणमन्त्री नियुक्त भएका थिए ।
०७९ असारमा पार्टीको भागबण्डा मिलाउँदा उनलाई जसपाले सरकारबाट फिर्ता बोलाएको थियो । मंसिर ४ गते भएको निर्वाचनमा उनी बारा क्षेत्र २ बाट पुनः निर्वाचित भए ।
यादव मधेशी जनअधिकार फोरमदेखी जसपा आइपुग्दा अध्यक्ष अध्यक्ष उपेन्द्र यादवको विश्वास पात्र नै बनिहेका छन् ।
पार्टी अध्यक्ष यादवले चुनाव हार्दा पार्टीको केन्द्रीय कार्यकारिणी सदस्य समेत रहेका रामसहायले संसदीय दलको नेता बन्ने अवसर पनि पाए ।
नेता अशोक राईलाई रोक्दै उनी गएको पुस १३ गते संसदीय दलको नेता चुनिएका थिए ।
रामसहाय उपराष्ट्रपति पदमा निर्वाचित भएसँगै बारा क्षेत्र नम्बर २ मा सांसद पद रिक्त हुनेछ । उपेन्द्र सोही पदमा उपनिर्वाचन लडेर संसद छिर्ने दाउमा छन् ।