काठमाडौं । सरकारले प्रतिनिधि सभा र प्रदेश सभाको निर्वाचनको मिति घोषणा गरेसँगै दलहरु चुनावी तयारीमा जुटेका छन् ।
मंसिर ४ गते हुने निर्वाचनको सम्भावित मत परिणाम र दलहरुबीचको समीकरणको लेखाजोखा सुरु भएको छ ।
निर्वाचनको मिति घोषणा नहुँदै प्रमुख दलका शीर्ष नेता तथा पूर्व र हालका प्रधानमन्त्रीसहित ६ नेताको तस्बिर राखेर उनीहरुलाई पुनः जिताउन नहुने भन्दै सामाजिक सञ्जालमा अभियान नै चलिरहेको छ ।
चुनाव घोषणापछि त त्यो अभियान झनै बढेर गएको छ ।
त्यही अभियानको तस्बिरमा देखिनेमध्येका एक हुन्– पूर्वप्रधानमन्त्री तथा नेकपा एकीकृत समाजवादीका अध्यक्ष माधवकुमार नेपाल ।
२०६४ र २०७० को निर्वाचनमा उनी रौतहट १ र काठमाडौं २ बाट पनि निर्वाचनमा होमिएका थिए । नेपालले ०६४ को निर्वाचनमा दुवै क्षेत्रबाट पराजय बेहोरे ।
०७० को निर्वाचनमा भने परिणाम उल्ट्याएर दुवै क्षेत्रबाट निर्वाचित भए । २०७४ को निर्वाचनाबाट एक क्षेत्रबाट मात्रै चुनाव लड्न पाउने व्यवस्था भएपछि उनले रौतहट छाडेर काठमाडौं २ रोजे ।
तत्कालीन नेकपा माओवादी केन्द्रसँगको गठबन्धनबाट निर्वाचित पनि भए । निर्वाचनमा नेपालले २७ हजार ३६६ मत ल्याएका थिए भने कांग्रेसका दीपकप्रसाद कुइँकेलले १४९०३ मत पाएका थिए ।
तर, वैशाख ३० गते सम्पन्न स्थानीय तहको मत परिणामले भने काठमाडौं २ उनका लागि असुरक्षित देखाएको छ ।
काठमाडौंभन्दा रौतहट १ नै उनका लागि भरपर्दो देखिएको छ ।
स्थानीय निर्वाचनमा काठमाडौं २ र रौतहट १ मा दलहरुले वडागत रुपमा पाएको मतको विश्लेषण गर्दा उनी रौतहटमा सुरक्षित देखिन्छन् ।
एमालेबाट अलग भएर गठन भएको नेकपा (एकीकृत समाजवादी) पार्टी पहिलो पटक संसदीय निर्वाचनमा होमिन लागेको हो, जुन पार्टीको नेतृत्व नेता नेपालले गर्छन् ।
नेकपा एमाले विभाजन भएपश्चात बनेको यो पार्टीले स्थानीय निर्वाचनको भने गठबन्धनमा जोडिएर भाग लिएको छ ।
तर, सबै स्थानीय तहमा उमेदवारी नदिएको र धेरै ठाउँमा गठबन्धनका अन्य दलका उमेदवारलाई सघाएका कारण यो दलको वास्तविक मत यति नै हो भन्न सक्ने अवस्था छैन ।
सत्ता गठबन्धनबाट धोका भयो भन्दै नेताहरुले भाषण गरे पनि गठबन्धनकै कारण उमेदवारलाई महत्वपूर्ण स्थानमा निर्वाचित हुन सहज भएको देखिन्छ ।
यो चुनावमा पनि सत्ता गठबन्धन कायम राख्ने गरी तयारीमा नेताहरु जुटिसकेका छन् ।
काठमाडौं क्षेत्र नम्बर २ मा शंखरापुर नगरपालिका, कागेश्वरी मनोहरा नगरपालिका र काठमाडौं महानगरपालिकाका २ वटा वडा पर्दछन् ।
स्थानीय निर्वाचनमा आएको मत परिणाम हेर्दा यो क्षेत्रमा २० हजार ६५५ मतसहित नेकपा एमाले पहिलो दल बनेको छ ।
सत्ता गठबन्धनमा रहेका दल नेपाली कांग्रेसले १७ हजार ३६९, माओवादीले ३ हजार १७४, एकीकृत समाजवादीले ७ हजार ९७८, जसपाले ३७ मत पाएको थियो ।
यस्तै राप्रपाले ७ हजार ३६० मत ल्याउँदा जसपासहितको अन्य दलले ४७६ मत ल्याएको निर्वाचन आयोगको तथ्यांकले देखाउँछ ।
यहाँ गठबन्धनमा रहेको दलहरुको मत २८ हजार ५५८ हुन आउँछ । जुन नेकपा एमाले भन्दा ७ हजार ९०३ ले बढी हो ।
काठमाडौं २मा राप्रपाको मत निर्णायक देखिन्छ । यहाँ राप्रपाले एमालेलाई साथ दिए गठबन्धनसँग लगभग बराबर मत हुने देखिन्छ ।
गठबन्धनको सहारा पाए पनि नेपालले निर्वाचन क्षेत्र जोगाउन समस्या हुने स्थानीय निर्वाचनको परिणामले देखाउँछ ।
त्यसैले उनी यसपटक काठमाडौंबाट चुनाव लड्न इच्छुक नभएको उनी निकट एक नेताले बाह्रखरीसँगको अनौपचारिक कुराकानीमा बताए ।
रौतहट १ को परिणामले उनलाई निम्तो दिएको छ । रौतहतबाटै चुनाव लड्ने पक्कापक्की भएको नेपाल निकटस्थ नेताले जानकारी दिए ।
“यसपटक उहाँको तयारी काठमाडौंमा छैन । रौतहट १ बाटै चुनाव लड्ने तयारी गरिरहनुभएको छ,” नेपाल निकट ती नेता भन्छन्, “सबै हिसाबले हेर्दा एक्लै लडे पनि चुनाव जित्ने सम्भावना रहेको क्षेत्र छाड्ने कुरा छैन । रौतहबाटै चुनाव लड्ने पक्कापक्की भएको छ ।”
रौतहट १ मा गौर नगरपालिका, राजदेवी नगरपालिका, माधवनारायण नगरपालिका, दुर्गा भगवती गाउँपालिका, यमुनामाई गाउँपालिका, गढीमाई नगरपालिकाका ६, ७ र ८ नम्बर वडा र गरुडा नगरपालिकाको १ नम्बर वडा पर्दछ ।
यहाँ वडागत परिणाम हेर्दा एकीकृत समाजवादीको बर्चस्व देखिन्छ । उसका वडाध्यक्षमा निर्वाचित र पराजित उमेदवारहरुले कूल १९ हजार ६९८ मत पाएका छन् ।
कांग्रेसले कूल १६ हजार ९४४ मत पाएको छ । यहाँ लोकतान्त्रिक समाजवादी पार्टी (लोसपा) को मत तेस्रो स्थानमा देखिन्छ । उसले १२ हजार ०६२ मत पाएको छ ।
माओवादी ८ हजार १९१, एमाले ७ हजार ३८५, जसपा ८ हजार २४१ र स्वतन्त्रसहित अन्य दलले ३१४३ मत पाएका छन् ।
यसरी दलहरुले ल्याएको मत परिणाम हेर्दा एकीकृत समाजवादीका अध्यक्ष नेपालले एक्लै प्रतिष्पर्धा गर्दा पनि जित्ने सम्भावना देखिन्छ ।
उता गठबन्धनसँग ५३ हजार ७४ मत देखिन्छ । एमाले, लोसपा र स्वतन्त्रसहित अन्य दलको मत जोड्दा कूल २२ हजार ५९० छ । यसरी हेर्दा गठबन्धन कायम रहेमा नेपालको निर्वाचन क्षेत्र झनै सुरक्षित देखिन्छ ।
७४ को निर्वाचनमा यहाँ तत्कालीन राजपा (हाल लोसपा) का नेता अनिल झा निर्वाचित भएका थिए । उनले २१ हजार ४७२ मत ल्याउँदा कांग्रेसका कृष्णप्रसाद यादवले १५ हजार ८७४ मत ल्याएका थिए ।
यो निर्वाचन क्षेत्रमा झा पुनः चुनाव लड्ने तयारीमा छन् । वडा तहको मतले प्रदेश र प्रतिनिधि सभाको निर्वाचनको आकलन हुन नसक्ने झाको बुझाइ छ ।
“वडागत मतले प्रदेश र प्रतिनिधि सभाको निर्वाचनमा कसले जित्यो, कति मत आयो भन्ने कुराले अर्थ राख्दैन । मधेशमा वडाको भोट धेरै कारणले पाउँछ । चुनावको परिणाम अर्कै देखिन्छ । अघिल्लो चुनावमा पनि त्यस्तै भएको थियो,” उनले भने ।
आफू त्यहाँको उमेदवार रहने र पुनः निर्वाचन जित्ने पनि दाबी गरे । “एकल गए पनि ,कुनै गठबन्धनबाट गए पनि त्यहाँ मलाई नै उमेदवार बनाउने हो । जुन पार्टीका अध्यक्ष आए पनि मलाई फरक पर्दैन । चुनाव जित्छु,” झा को दाबी छ ।
