काठमाडौं । कोरोना भाइरस (कोभिड—१९) को नमुना संकलन गरेर परीक्षण गर्ने आरएनए एस्ट्राक्सन कीटको अभाव देखिन थालेको छ । यो थ्रोट स्वाबको नमुना संकलन गरेपछि परीक्षणको प्रक्रियामा आरएनए एस्ट्राक्सन कीट र पीसीआर कीट दुवै आवश्यक पर्ने राष्ट्रिय जनस्वास्थ्य प्रयोगशालाका एक कर्मचारीले बताए ।

आरएनए एस्ट्राक्सन कीटबिना कोरोनाको नेगेटिभ र पोजेटिभ रिर्पोट आउँदैन । आरडीटी किटलाई विश्व स्वास्थ्य संगठनले मान्यता दिएको छैन । 

केन्द्रीय जनस्वास्थ्य प्रयोगशालाका सूचना अधिकारी राजेश गुप्ताले केही दिन अघिसम्म ५ सयदेखि ६ सय वटा नमुना परीक्षण हुँदै आएकोमा अहिले करिब २ सय वटा मात्र कोरोना परीक्षण हँुदैआएको जानकारी दिए ।

विभागका महानिर्देशक महेन्द्र श्रेष्ठले पीसीआर (रिजेन्ट) किट रहेको तर आरएनए एस्ट्राक्सन कीट कम रहेको बताए । उनले अहिले आरडीटी कीट ३० हजार रहेको बताए ।

उनले भने, “आरटीपीसीआर परीक्षण गर्ने आरएनए एस्ट्राक्सन किट दुईदेखि ३ हजार रहेको छ ।”

कोभिड परीक्षण गर्ने ल्याबमा पीसीआर प्रोसेसिङका लागि चाहिने आरएनए एस्ट्राक्सन कीट अभाव हुन थालेपछि परीक्षण संख्या घटाउन थालेको स्वास्थ्य सेवा विभाग स्रोत बताउँछ । देशका १८ स्थानमा पीसीआर विधिबाट कोरोना परीक्षण सुरु भए तर परीक्षणको दर भने दिनप्रतिदिन घटिरहेको छ । 

स्वास्थ्य तथा जनसंख्याको पीसीआर परीक्षणको तथ्याङ्क हेर्दा वैशाख १७ गतेसम्म ११ हजार ४६७ जनाको पीसीआर विधिबाट कोरोना परीक्षण गरिएको छ । जसमा २४ घण्टामा ७२२ जनाको कोरोना परीक्षण भएको थियो । वैशाख १८ गते कोरोना परीक्षण १२ हजार ११ जनाको पीसीआर विधिबाट भएको छ । जसमा २४ घण्टामा ५४४ जनाको  कोरोना परीक्षण गरिएको थियो ।

त्यसैगरी, वैशाख, १९ गते, १२ हजार ५७७ जनाको पीसीआर परीक्षण गरिएको छ । जसमा गत २४ घण्टामा ५६६ जनाको कोरोना परीक्षण गरिएको छ । वैशाख २० गते, १३ हजार ९८ जनाको पीसीआर परीक्षण गरिएको छ । जसमा २४ घण्टामा ५सय २१ जनाको परीक्षण गरिएको छ ।

वैशाख, २१ गते १३ हजार ४२४ जनाको पीसीआरबाट कोरोना परीक्षण गरिएको छ । २४ घण्टामा ३२६ जनाको गरिएको थियो । वैशाख २२ गते १३ हजार ६४० जनाको परीक्षण गरिएकोमा २४ घण्टामा  २१६ जनाको परीक्षण भएको थियो । वैशाख २३ गते (मंगलबार) १३ हजार ८५० जनाको पीसीआर विधिबाट कोरोना परीक्षण गरिएको थियो । जसमा २४ घण्टा २१० जनाको कोरोना परीक्षण भएको छ ।

गत चैत्रमा ओम्नी समूहले ल्याएको दश हजार आरएनए एस्ट्राक्सन कीट ल्याएको थियो त्यसबाहेक हालसम्म अन्य विभागले खरिद गरेको छैन् ।

नेपालगन्ज उपमहानगरपालिका मेयर दुवाल शम्शेर रानाका अनुसार अहिले कोरोना परीक्षणका लागि २५० किट आएको छ । तर देशैभर किट अभाव भएकाले हामी कम किट आएको उनले जानकारी दिए । आज १५० जनाको नमुना संकलन गरेर परीक्षणको क्रममा रहेको उनले बताए ।

उपमहानगरपालिका उपमेयर उमा थापाका अनुसार एक हजार कीट मागेकोमा जम्मा २५० वटा मात्र आएको छ, जुन पर्याप्त होइन । “विभागले अहिले सकिएको छ, थोरै–थोरै मात्र प्रयोग गरेर परीक्षण गर्न भनेको छ,” उनले भनिन् । नेपालगन्जमा मात्र २३ जनामा कोरोना संक्रमण देखिएको छ ।

जनस्वास्थ्य विज्ञहरूका कोरोना भाइरसको परीक्षण हालका लागि उत्तम विधि भनेको पीसीआर विधि नै रहेको बताउँछन् । मन्त्रालयका अनुसार देशभर ११५ जनाको नमुना परीक्षण रिपोर्ट आउने प्रक्रियामा रहेको छ । 

स्वास्थ्य सेवा विभाग अन्तर्गतको व्यवस्थापन महाशाखाले १५ हजार आरएनए एस्ट्राक्सन कीट १५ हजार पीसीआर रिएजेन्ट र २५ हजार भिटिएम खरिदका लागि खुलाएको  थियो । जसको टेन्डर आँखु इन्टर प्राइजेज प्रालिले पाएको थियो । तर करिब दुई साता बित्दा पनि त्यो प्रालिले ल्याउन सकेको छैन । 

हालसम्म कोरोना संक्रमितको ८७ जना पुगेका छन् । जसमा ६६ जना अस्पतालमा उपचाररत छन् भने १६ जना निको भएर घर गएका छन् ।