काठमाडौं । परोपकार प्रसूति गृहको गाइनो वार्डको तेस्रो तलाको २०२ नम्बर रुममा भेटिन्छिन् अछामकी १२ वर्षिय एक बालिका । उनलाई आफू के भएर अस्पताल आएको र किन आएको पनि थाहा छैन ।

उनलाई वार्डका अन्य महिलाभन्दा अलि छुट्टै तरिकाले राखिएको छ । उनी बसेको वरिपरी पर्दा राखिएको छ । पर्दाभित्र उनी छिन् र हातमा एउटा खेलौना दिइएको छ । उनको वार्ड नजिकै रहेका अन्य महिलाहरु ती बालिकालाई हेर्दै भन्छन्, “बिचरा १२ वर्षकी बालिका गर्भवती ! कुन पापी होला यो खेल्ने रमाउने उमेरकीलाई यो हालत बनाएको ।”

उनी त्यही खेलौनासँग खेल्छिन् । कोही पर्दा उठाएर बेड नजिकै आयो भने खिस्स हाँिस्छन् । आफ्नो कपडा हेर्छिन् । उनलाई कसैले बोलायो भने त्यसको कुनै परवाह गर्दिनन् । न सुन्न सक्छिन्, न राम्रोसँग बोल्न ।

अस्वाभाविक हाउभाउ देखाउने उनी सुस्त मनस्थितिकी हुन्–चिकित्सकीय भाषामा ‘बौद्धिक अपाङ्ग’ । यस्ता व्यक्तिको उमेरसँगै हुनुपर्ने मानसिक विकास हुँदैन । उमेर बढ्दै गए पनि उनीहरुको स्वाभाव चाहिँ बच्चाको जस्तै हुन्छ । गत शनिबार अस्पतालमा भर्ना गर्दा २१ साताको गर्भवती थिइन् उनी । 

१२ वर्षिय यी बालिका जन्मदेखि नै मानसिक रोगबाट गुज्रेकी छिन् । उनलाई कसैले पैसा दियो भने त्यो मान्छेको अनुहारमा पुलुक्क हेर्छिन् र एकोहोरो पैसालाई हेरेर खिस्स हाँस्छिन् । निकै समयसम्म हातमा लिन्छिन्, यताउता उल्टाउँछिन् । 

उनको नजिकै टोलाइरहेका छन् ठूलोबुबा कृष्ण । घरी छोरीको छेउमा पुग्छन् त् घरी बाहिर टहलिन निस्कन्छन् । कोहि छोरी भएको नजिकै आयो भने दौडेर आउँछन् । “बोल्न र सुन्न नसक्नेलाई सबै तिरबाट गाह्रो,” भावुक भएर भन्छन् । उनको अर्को पिरलो पनि छ– बोल्न नसक्ने भाइबुहारीको ।

करिब एक महिनाअघि बालिका जंगलमा दाउरा लिन जाँदा कुकुरले टोकेपछि नजिकैको अस्पतालमा उपचारका लागि लगियो । त्यहाँ उनको बुबालाई करिब ३ महिनादेखि पेट दुख्यो भनेर भन्दिरहिछन् । अलि पेट फुलेको देखिन्थ्यो । तर खेल्ने, खाने र दाउरा लिन जाने गरेकाले वास्ता भएन । तर कुकुरले टोकेको उपचार गर्न जाँदा स्वास्थ्यकर्मीलाई पेट दुखेको समस्या सुनाइन् । चेकजाँच गर्दा पाँच महिनाको गर्भ रहेको थाहा भयो । त्यसपछि छोरीलाई जिल्ला अस्पताल लगे । तर त्यहाँ उपचार हुन नसक्ने भनेर परोपकार प्रसूति गृहमा रिफर गरिदियो । 

आज महिला बालबालिका तथा ज्येष्ठ नागरिक मन्त्री थममाया थापामगर उनको स्वास्थ्य अवस्थ्याको बारेमा बुझ्न प्रसूति गृह आएकी थिइन् । मन्त्री थापाले उनको नजिकै आएर तिमीलाई कस्तो छ भनेर सोध्दा खिस्स हाँसिन् । आफूसँग भएको पुतली देखाइन् । नजिकै रहेका ठूलोबुबा कृष्णले मन्त्री थापालाई स्वास्थ्यबारे जानकारी गराए । मन्त्री थापाले आर्थिक अवस्थाको बारेमा सोधिन् । “अहिले वडा कार्यालयले सहयोग गरेको छ । विभिन्न संघसंस्थाले पनि सहयोग गरिरहेका छन्,” कृष्णले सुनाए ।

मन्त्री थापाले उनको स्वास्थ्य अवस्थाको बारेमा अस्पतालका उपचारमा संलग्न चिकित्सकहरुबाट पनि जानकारी लिइन् । चिकित्सकहरुले गत शुक्रबार बेलुका गर्भपतन गरेको र अहिले उनको स्वास्थ्य अवस्था सामान्य रहेको बताए । मन्त्री थापाले भनिन् “यस्ता हिंसामा परेका बालबालिका र महिलाहरुलाई सरकारले सहयोग गर्छ ।”

अस्पतालका निर्देशक डा. जागेश्वर गौतमले भने, “बाह्र वर्षकी बालिकाको पेटमा २१ साताको गर्भ रहेछ । गत शुक्रबार बेलुकी सुत्केरी बेथा लगाउने सुई लगाएर गर्भपतन गरिएको हो ।” उनले थपे, “वर्षमा चार सयजति यस्ता बालबालिका र महिला आउने गरेका छन् । दुर्व्यवहारमा परेका, हाड नाता करणी, अपांगता भएका र जबरजस्ति करणीको गर्भपतन गर्न सकिने ऐनमा नै उल्लेख छ । हामीले पनि सोहि अनुसार उपचार गर्ने गरेका छौं । लैंगिक हिंसासम्बन्धी घटना भएकाले बालिकाको उपचार खर्च निःशुल्क गरेका छौं । हामीले हिंसासम्बन्धी बिरामी, गर्भवती र सुत्केरीको उपचारमा शुल्क लिने गरेका छैनौं ।”

यस्ता बालबालिकालाई पुनस्र्थापना गरेर घरमै पठाउँदा पुनः पहिलाको समस्या दोहोरिने खतरा बढी हुने डा. गौतम बताउँछन् । बालिकाका ठूलोबुबा कृष्णले अहिले गाउँकै तीनजनालाई प्रहरीले निगरानीमा राखेको र अन्य दुई जनालाई पक्राउ गरेको बताए ।