site stats
बाह्रखरी :: Baahrakhari
राजनीति
Global Ime bankGlobal Ime bank
दाहालको अमेरिका भ्रमण : हल्लै बढी 

पूर्वप्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ परिवार अमेरिका भ्रमण सकेर काठमाडांै फर्किएका छन्  । पत्नी सिताको उपचारका लागि परिवारका केही सदस्यसहित दाहाल अमेरिका आएका थिए । यो दाहालको व्यक्तिगत भ्रमण थियो । व्यक्तिगत भए पनि दाहालले संभव भएसम्म राजनीतिक भेटघाटको प्रयास भने गरेका थिए । 

अमेरिका छँदै दाहाललाई नेपाली समुदायले सामाजिक संजालमा आलोचना गरेका थिए र त्यो अस्वाभाविक थिएन । यसअघि अर्का पूर्वप्रधानमन्त्री तथा माओवादीका पूर्वनेता डा. बाबुराम भट्राई अमेरिका आउँदा पनि यस्तै विरोध भएको थियो ।

काठमाडौं फर्केपछि दाहालले अमेरिका बस्ने आफूलाई ‘सुपरपावर’ ठान्ने पुराना नेपालीले आफ्नो विरोध गरेको अभिव्यक्ति दिए । उनको यो बुझाइ भने सही होइन । नेपालमा जस्तै अमेरिकामा पनि माओवादी हिंसाबाट पीडित नेपालीले दाहालको विरोध गरेका थिए । विरोध गर्नेमा नयाँ र पुराना भन्ने थिएन । दाहालप्रति विरोधको अर्को कारण अब उनले देश विकासमा योगदान दिन्छन् भन्ने आशा कम हुँदै जानु पनि हो । दाहालमात्र होइन कांग्रेसका नेता आउँदा पनि यहाँ विरोध हुने गरेको छ । समाजिक संजालमा बहस हुन्छ ।  

एक जना व्यक्तिले दाहाललाई युद्ध अपराधी भन्दै कारबाहीका लागि अमेरिकी सरकारको एक निकायलाई पत्र पठाएको भन्ने पनि सार्वजनिक भयो । काठमाडौंमा अवतरण गरेपछि विमानस्थलमा दाहालले यसलाई पनि उल्लेख गर्दै दूतावासले सतर्कता अपनाएको बताए ।

यो पत्र कुनै गम्भीर विषय थिएन । व्यक्ति विशेषले अमेरिकाको अनुसन्धान गर्ने निकायलाई एउटा इमेल पठाए भनेर समाजिक संजालमा आएको थियो । यो अदालतमा मुद्दा हालिएको होइन । दाहाललाई कारबाही नै गर्न ती व्यक्ति गम्भीर थिए भने अदालतमा मुद्दा हाल्नुपर्थ्यो । 

अमेरिकाको अनुसन्धान निकाय एफबीआईलाई कसैले एउटा समान्य इमेल  पठाउँदैमा त्यसलाई महत्त्व कति दिने ? एफबीआईले यस पत्रमा कुनै प्रतिक्रिया नै दिएन । त्यो इमेल साँच्चै पठाइएको थियो कि सस्तो चर्चा पाउनमात्र प्रचार गरिएको थियो भन्ने पनि पुष्टि हुनसकेको छैन ।

अमेरिकामा मुख्यरुपमा दाहालको विरोधभन्दा पनि माओवादी हिंसा र त्यसपछि देशको अवस्थाका बारेमा असन्तुष्टि व्यक्त भएको हो । नेपालको वर्तमान सत्तारुढ राजनीतिसँग नजिक मानिएका संजय थापाले विगतमा भएको हिंसाको बाटो गलत थियो भनेर विरोध हुनु स्वाभाविक भएको प्रतिक्रिया दिए । अहिले त्यस चरणबाट दाहाल निकै अगाडि बढिसकेको पनि थापाले वताए । दाहाल अमेरिकामा पक्राउ पर्ने खतरा छ भन्ने कुरा हल्लामात्र थियो । कसैले पत्याएका थिएनन् । 

सत्तारुढ नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (नेकपा)का अध्यक्ष दाहालले भ्रमण व्यक्तिगत भए पनि अमेरिका सरकारका उच्च पदाधिकारीलाई भेट्ने प्रयास भने गरेका थिए । काठमाडौंबाट उँड्दा अमेरिकी उपराष्ट्रपतिलाई भेटाउने कूटनीतिक पहल भइरहेको समाचार आएको थियो । धेरै समय नेपाली राजदूतको निवास रहेको नेपाली भवन र उपराष्ट्रपति कार्यालय टाढा पनि थिएन । तर, अमेरिकाले यसलाई व्यक्तिगत भ्रमणका रुपमा नै सीमित गर्न चाहेको संकेत दियो । उपराष्ट्रपति, विदेशमन्त्रीलाई दाहालले भेट्न सकेनन् । विदेश मन्त्रालयकी एक जना सहसचिव स्तरीय कर्मचारीलाई मात्र भेट्ने मौका उनलाई मिल्यो । उक्त भेटमा पनि ती कर्मचारीले इन्डोप्यासेफिकमा नेपाललाई गरिएको आमन्त्रणलाई गम्भीररुपमा नलिन सुझाव दिइन् । उनले नेपाललाई अप्ठेरो पार्ने काम अमेरिकाले नगर्ने जानकारी गराइन् । 

अमेरिकी प्रशासन भेनेजुएलाको विषयमा अहिले व्यस्त छ । संयोग, दाहालले केही साताअघि अमेरिकाको विरोध गर्दै भेनेजुएलाको सरकारका पक्षमा वक्तव्य दिएका थिए । दाहालको अमेरिका विरोध र भेनेजुएलाको पक्षमा आएको विज्ञप्तिलाई अमेरिकी सरकारमात्र होइन अमेरिकामा बस्ने नेपाली समुदायले पनि रुचाएका थिएनन् । भेनेजुयलाभन्दा अमेरिका नै नेपालका लागि निकट हुनुपर्नेमा किन यस्तो विज्ञप्ति आयो भन्ने प्रश्न यहाँको नेपाली समुदायले उठाएको थियो । यो सत्य पनि हो । 

दाहालको अमेरिकाको विरोध र पत्नीको उपचारका लागि अमेरिका आगमनप्रति नेपालमा पनि समाजिक संजालमा प्रश्नहरु उठेका थिए ।  दाहालको अमेरिकाप्रतिको टिप्पणी दुई देशबीच जुन तहमा सम्बन्ध विस्तार भइरहेको छ यसमा मेल खाने प्रकारको पनि थिएन । 
अमेरिकामा करिब तीन लाख नेपाली बस्छन् । नेपाल र भा।तबाहिर सबैभन्दा बढी नेपाली समुदायको स्थायी बसोबास भएको देश अमेरिका नै हो । दोस्रो, नेपालले प्राप्त गर्ने रेमिट्यान्समा अमेरिकाबाट जाने रकम सबैभन्दा बढी छ । गत आर्थिक बर्ष १७० अर्ब रुपियाँ रेमिट्यान्स अमेरिकाबाट नेपाल गएको थियो । 

अमेरिका नेपाली विद्यार्थीको पनि पहिलो रोजाइको देश हो । माओवादी नेताका छोराछोरीसमेत अमेरिकामा पढ्न आएका छन् । 

नेपालको विकासमा पनि अमेरिकाको सहयोग उच्च छ । सत्तारुढ पार्टीका अध्यक्षले विज्ञप्ति निकाल्नुअघि यी तथ्य किन बेवास्ता गरे भन्ने प्रश्न नेपाली समुदायको हो । अमेरिकामा दाहालप्रति असन्तुष्टि पोखिनुको एउटा कारण यो पनि हो । 

दाहालको यो पहिलो अमेरिका भ्रमण पनि होइन । पहिलोपटक करिब ५ वर्षअघि प्रधानमन्त्री हुँदा दाहाल अमेरिका आएका थिए । राष्ट्रसंघको बैठकमा सहभागी हुन आएका दाहाललाई त्यसबेला न्यु योर्कमा निकै बौद्धिक प्रश्नहरु सोधिएका थिए । नेपाली समुदायले पनि विभिन्न सार्वजनिक कार्यक्रम गरेको थियो । न्युयोर्कमा भएको एउटा सार्वजनिक कार्यक्रममा चीनबाट आएका विद्यार्र्थीको प्रश्न थियो – हामी माओलाई छाडेर देंङसियाओ पेङ युगमा प्रवेश गरेको पनि ३० वर्ष भयो । तपाईँहरुको पार्टीले कसरी माओको नीतिको सान्दर्भिकता देखेको छ ? एक जना अर्का नेपालीको प्रश्न थियो – तपाईँहरु आफूलाई अग्रगामी भन्नुहुन्छ तर तपाइँहरुको बैठकमा शताब्दी पुराना काल माक्र्स, लेनिनलगायतका नेताको तस्बिर राख्नुहुन्छ । तपाईँहरु कसरी अग्रगामी हुनुभयो ? तर, यसपटक भने यस्तो सार्वजनिक कार्यक्रम भएनन् ।

सामाजिक संजालमा आएका अभिव्यक्ति पहिलेका जस्ता बौद्धिक थिएनन् । दाहालले देशको आर्थिक विकास र समृद्धिमा केही योगदान गर्छन् भन्ने आशा मरेकाले पनि उनीसँग पहिले जस्ता बौद्धिक प्रश्न सोध्न उचित नठानिएको हुन सक्छ ।  अमेरिकामा पहिले र अहिले दाहालप्रति देखाइएको व्यवहारले पनि उनीसँग जनताको आशा घटेको देखिन्छ । उनको भनाइ र गराइको भिन्नता सार्वजनिक भइसकेकाले पनि यस्तो भएको हुनसक्छ । 

अध्यक्ष दाहालको यस भ्रमणका क्रममा डीसीस्थित नेपाली दूतावास र यहाँको समुदायबीच दूरी बढ्दै गरेको संकेत पनि दियो । नेपालका राजदूत डा. अर्जुन कार्कीले हामी नेपाली अरुप्रति निकै राम्रा छौँ तर आफूहरुप्रति भने त्यस्तो छैनौ भन्ने अभिव्यक्ति सार्वजनिक रुपमा पटकपटक दिँदै आएका थिए । यो समस्या दूतावासभित्र पनि छ कि भन्ने देखियो । 

अमेरिकाबाट फर्किने बेलामा भने दाहालले विदेशमा बस्ने नेपालीको मुख्य चासो दोहोरो नागरिकताका बारेमा सकारात्मक अभिव्यक्ति दिए । अहिले संसद्मा नागरिकता विधेयकमा छलफल भइरहेको छ । । यसमा विदेशमा बस्ने नेपालीले के कति अधिकार पाउने भन्नेमा विभिन्न आशंका उब्जेका छन् । दाहालले चुनावमा भाग लिनेबाहेक विदेशमा बस्ने नेपालीले अरु सबै नेपाली नागरिकले पाएसरह अधिकार उपयोग गर्न पाउने अभिव्यक्ति दिएर नेपाली समुदायलाई सकारात्मक संदेश भने दिएका छन् । 

उनको भ्रमणका सम्बन्धमा भने सामाजिक सञ्जालमा बढी हल्ला भयो र दाहाल स्वयं पनि त्यसबाट जोगिन नसकेको देखियो । 

तस्बिर पुष्पकमल दाहालकी छोरी गंगा दाहालको फेसबुकबाट 
 

Laminar Tiles Banner adLaminar Tiles Banner ad
प्रकाशित मिति: शुक्रबार, चैत १५, २०७५  १४:४८
worldlinkworldlink
प्रतिक्रिया दिनुहोस्
Kitchen Concept AdvertisementKitchen Concept Advertisement
Nepal Life Insurance banner adNepal Life Insurance banner ad
Ncell Side Bar LatestNcell Side Bar Latest
Bhatbhateni IslandBhatbhateni Island
Shivam Cement DetailShivam Cement Detail
Hamro patroHamro patro