काठमाडौं । तीन छोरा ठूला भइसकेका थिए । घरमा गरिबी थियो । जेठो छोराको पढाइ राम्रो थियो । उनी अहिले पनि सुर्खेतमा पढ्दै छन् । माइला छोरा कामको सिलसिलामा भारतमै छन् । कान्छा छोरा गाउँमै कक्षा ५ मा पढ्दै थिए । श्रीमती पनि गाउँमै थिइन् ।

तर, गाउँमा सबैले देवी देउता लागे भन्थे । आफ्नै घरमा बस्दा देउता रिसाएको ठान्थे । उनीहरू आफैँ पनि बिसन्चोमा मान्थे । त्यसैले आमा र छोरा आफ्नै घरमा सुत्दैन थिए । साँझतिर खाना खान्थे, सुत्न अरूकहाँ जान्थे । फेरि बिहान खाना खान घरमा आउँथे । खाना खाएर छोरा विद्यालय जान्थे । आमा यताउता गरेर दिन काट्थिन् । यस्तो गर्न थालेको पाँच–सात महिना भइसकेको थियो ।

यही अवस्था देखेर भारतको महाराष्ट्रस्थित मुम्बईमा रहेका नन्दराम विकले श्रीमती मैसरा र कान्छा छोरा हिक्मतलाई आफूसँगै राख्न बोलाए । उनीहरूको नेपाल घर अछामको ‍पञ्चदेवल विनायक नगरपालिका–४ स्थित कालिकास्थानमा पर्छ ।

आमा र छोरा गएको सोमबार भारत जान घरबाट हिँडेका थिए । उनीहरूलाई लिन नेपालगन्जसम्म भारतबाट आफैँ आएका थिए, नन्दराम । छोरा र श्रीमतीलाई लिएर उनी भारततर्फ लागे । भारतको लखनउबाट मंगलबार बिहान ९ बजे उनीहरू मुम्बई जाने पुष्पक एक्सप्रेस चढे ।

तर, महाराष्ट्रको जलगाउँ पुगेका बेला बुधबार अपराह्न सवा ५ बजेतिर कसैले उनीहरू चढेको रेलको एक डिब्बामा आगलागी भएको हल्ला फैलायो । त्यसपछि आत्तिएका केही यात्रुले ‘अलार्म चेन’ ताने । उनीहरू चढेको रेल रोक्कियो । हतारहतार केही यात्रुले रेलबाट हाम फाले । त्यही बेला अर्को दिशाबाट आइरहेको कर्नाटक एक्सप्रेसले तीमध्ये केही यात्रुलाई किच्यो ।

किचिएर ज्यान गुमाउने १३ जनामध्ये तिनै नन्दराम, श्रीमती मैसरा र १२ वर्षीय छोरा हिक्मत पनि थिए । अर्थात्, एक परिवारका तीन सदस्यले एकै ठाउँमा ज्यान गुमाए ।

नन्दरामको घरभन्दा माथिल्लोपट्टि घर भएका प्रेम विक नगरपालिकामा कार्यालय सहयोगीका रूपमा काम गर्छन् । नन्दरामले उनकै बैंक खातामा घरखर्च पठाइदिन्थे । नन्दराम, उनकी श्रीमती र छोरा हिक्मत नरहेको खबरले अहिले गाउँ नै शोकमा रहेको प्रेम बताउँछन् ।

"मेरो मामा नाता पर्नुहुन्छ । उहाँहरूको निधनले निकै दु:खी बनाएको छ । अन्तिमपटक मेरो डेढ–दुई महिना उहाँसँग कुरा भएको थियो । श्रीमती र छोरालाई चाहिने घर खर्च मेरैमा पठाइदिनुहुन्थयो," प्रेमले बाह्रखरीसँगको टेलिफोन कुराकानीमा भने ।

छोरा भेट्न गएकी आमा

नन्दरामको परिवारसँगै अछामको कमलबजार नगरपालिका–४ स्थित चाल्साकी अन्दाजी ६५–७० वर्षीया जौकला कामी पनि थिइन् । उनीहरू घरबाटै सँगै हिँडेका थिए । उनलाई भारतको मुम्बई‍मा रहेका छोरा–बुहारीले बोलाएका थिए । उनीहरूले आमालाई लिन नेपालगन्जसम्म छोरालाई पठाएका थिए ।

उनी पनि प्रेमको आमा नाता पर्छिन् । उनका अनुसार, मुम्बईमा रहेका छोराले आमाको उपचारमा लागि बोलाएका थिए ।

"उहाँ (जौकला कामी) त झन् मेरो नजिकको नाता पर्नुहुन्छ । उहाँको उमेर त्यही ६५–७० वर्ष भयो होला । वृद्धभत्ता खानुहुन्थ्यो । उहाँ बेलाबेला बिरामी भइरहनुहुन्थ्यो । छोरासँग भेट नभएको पनि धेरै भएको थियो । त्यसैले उताबाट छोरा बुहारीले पनि बोलाए । अब बाटोमै त्यस्तो भयो," प्रेमले भने ।

प्रेमका अनुसार, अछामबाट उनीहरू ९ जनाको समूह बनाएर गएका थिए । तर, दुर्घटना हुँदा अरू पाँच जनाले रेलबाट हाम फालेनन्, ज्यान जोगियो ।

को को परे नेपाली ?

ज्यान गुमाउने नन्दराम, मैसरा, हिक्मत र जौकलाका अलावा कलु भण्डारी पनि अछामकै हुन् । उनको अछाम घर मंगलसेन नगरपालिका–६ मा पर्छ । पछिल्लो समय कैलाली बस्दै आएकी छन् ।

यस्तै, बाँके नरैनापुरका ४० वर्षीय लछिराम पासीले पनि सोही दुर्घटनामा ज्यान गुमाएका छन् । उनी रोजगारीको सिलसिलामा मुम्बई गइरहेको बीबीसी ले जनाएको छ ।

अर्का मृतक राधेश्याम भाइ पनि नेपालकै हुन् । उनको नेपाल ठेगाना कोसी प्रदेश रहेको हुन सक्ने बुझिए पनि पुष्टि भएको छैन । 

के भन्छन् सरकारी निकाय ?
भारतका लागि नेपाली राजदूत शंकर शर्माले सामाजिक सञ्जाल एक्समा बिहीबार दिउँसो सवा २ बजेसम्म मृतकमध्ये चार नेपाली रहेको र दुई जना घाइते भएको बताएका छन् । 

अछामका प्रमुख जिल्ला अधिकारी शिवप्रसाद लम्सालले आफूहरूले विवरण संकलन गरिरहेको जानकारी दिए । बिहीबार साँझसम्म दुर्घटनामा अछामकै पाँच जनाको ज्यान गएको प्रारम्भिक विवरण संकलन गरेको उनको भनाइ छ ।

"अहिलेमम्म अछामका पाँच जना दुर्घटनामा परेको भन्ने प्रारम्भिक जानकारी पाएका छौँ, आधिकारिक जानकारी आइसकेको छैन । विवरण संकलन गर्दै छौँ," लम्सालले बाह्रखरीसँग भने ।

अहिले के हुँदै छ ?
प्रवासी नेपाली संघ भारत महाराष्ट्र पश्चिम मुम्बई नगर समितिका अध्यक्ष मनिषकुमार भूमिका अनुसार, भारतको केन्द्रीय सरकारले मृतकको परिवारलाई एक लाख पचास हजार रुपैयाँ दिने भएको छ । तत्काल ५० हजार रुपैयाँ नगद र बाँकी एक लाख रुपैयाँ बैंक खातामा हालिनेछ ।

शवलाई घरसम्म पुर्‍याउन निःशुल्क एम्बुलेन्स उपलब्ध गराइनेछ । नन्दरामसहित परिवारको शव भारतको पुनेमा अन्तिम संस्कार गरिनेछ । जौकलाको शव अछाम नै लगिने उनले बाह्रखरीलाई बताए ।

भारतीय सञ्चारमाध्यका अनुसार, बिहीबार साँझसम्म १३ जनाको मृत्यु पुष्टि एको छ । रेल दुर्घटनाबारे भारतको द रेलवे प्रोटेक्स फोर्स र रेलवे प्रहरीले छानबिन थालेका छन् । रेलवे प्रहरीका जनसम्पर्क प्रमुख स्वप्निले दुर्घटनाको गहिरो छानबिन थालिएको बताएका छन् । "यात्रुहरूले अलार्म चेन किन ताने भन्ने विषयमा अहिले हाम्रो छानबिन केन्द्रित छ," उनले भनेका छन् ।

रेलवे मन्त्रालयले घटनाको छानबिन गर्न कमिस्नर अफ रेलवे सेफ्टीलाई निर्देशन दिएको छ । रेलवे मन्त्रालयका अधिकारीहरूका अनुसार, अफवाहकै कारण दुर्घटनाको स्थिति सिर्जना भएको हो । "अफवाह फैलाउने स्रोतको खोजी गरिरहेका छौँ । अनि, यात्रुहरूले किन हाम फाले भन्ने विषयमा छानबिन गरिरहेका छौँ," मन्त्रालयले भनेको छ ।