काठमाडौं । परराष्ट्रमन्त्री आरजु राणा देउवाले भारत र पाकिस्तानबीचको राजनीतिक तनावका कारण दक्षिण एसियाली क्षेत्रीय सहयोग संगठन (सार्क)को १९औँ शिखर सम्मेलन हुन नसकेको बताएकी छन् ।

प्रतिनिधिसभाअन्तर्गतको अन्तर्राष्ट्रिय तथा पर्यटन समितिको सोमबारको बैठकमा उनले सार्क शिखर सम्मेलनका विषयमा भारतले कडा ‘स्ट्यान्ड’ लिएको बताइन् । “गत सेप्टेम्बरमा भारत भ्रमण गर्दा भारतीय विदेशमन्त्री एस जयशंकरसँग मैले सार्क शिखर सम्मेलन गर्ने प्रस्ताव राखेको थिएँ,” उनले भनिन्, “मेरो प्रस्तावमा जयशंकरको जवाफ थियो– तपाईंको देशमा आक्रमण र मान्छे मारेको भए सम्मेलन राख्नुहुन्थ्यो ? ।”

भारतीय विदेशमन्त्रीको जवाफले आफू नाजवाफ भएको उनले बताइन् । मन्त्री राणाले भनिन्, “त्यसपछि मैले त केही भन्नै सकिनँ । दुई देशबीचको कुरा थियो ।”

सार्कको १८औँ शिखर सम्मेलन सन् २०१४ को नोभेम्बर २६–२७ मा काठमाडौंमा भएको थियो । त्यसपछि नेपाल सार्कको अध्यक्ष रहँदै आएको छ ।

सार्कको १९औँ शिखर सम्मेलन गर्ने पालो पाकिस्तानको छ । पाकिस्तानले २०१६ को नोभेम्बर १५–१६ मा सार्क शिखर सम्मेलन गर्ने मिति समेत घोषणा गरेको थियो । तर, भारत–पाकिस्तानबीच तनाव बढेपछि भारतले सम्मेलनमा सहभागी नहुने जनायो । त्यसपछि सार्क शिखर सम्मेलनको नयाँ मिति घोषणा हुन सकेको छैन ।

पाकिस्तानले सार्क शिखर सम्मेलन आयोजना गर्न नसक्दा नेपालले अध्यक्षता हस्तान्तरण समेत गर्न सकेको छैन । “सार्क वडापत्रानुसार सार्क सदस्य राष्ट्रमध्ये एकको राष्ट्रध्यक्ष तथा सरकार प्रमुख मात्र सहभागी हुन नसके पनि सम्मेलन हुन नसक्ने व्यवस्था छ । यसैकारण सार्क शिखर सम्मेलन हुन सकेको छैन,” परराष्ट्रमन्त्री राणाले भनिन् ।

समिति बैठकमा सांसदहरूले सार्क निष्क्रिय भएको र प्रगति के छ ? भन्दै प्रश्न गरेका थिए । सार्क शिखर सम्मेलन नभए पनि अरू प्राविधिक समितिका बैठक निरन्तर बस्दै आएको उनले बताइन् ।

यसै वर्ष संयुक्त राष्ट्रसंघको महासभाको ‘साइडलाइन’मा नेपालले सार्क परराष्ट्रमन्त्रीहरूको बैठक राख्न खोजे पनि भारतका कारण हुन नसकेको उनले सुनाइन् । “हामी अप्ठ्यारो अवस्थामा छौँ । हामीले भनेर मात्र हुँदैन । हाम्रो नियन्त्रणमा छैन सार्क,” उनले भनिन् ।