काठमाडौं । युद्धमा हातहतियार र गोलाबारुदको प्रयोग हुन्छ । तर, उत्तर र दक्षिण कोरिया दुई यस्ता देश हुन् जसले एकअर्कासँगको युद्धमा बेलुन र लाउडस्पिकर प्रयोग गर्छन् ।

सन् १९४५ देखि १९५४ सम्म यी दुई देशबीच ठूलो युद्ध भयो । अन्तमा दुई देशबीच सीमा रेखा तय गरेर उत्तर र दक्षिण कोरिया भए । २० लाखभन्दा बढी मान्छेको ज्यान जानेगरी भएको यो युद्धको वर्षौपछि पनि यी दुई देशबीच शान्ति छैन ।

यी दुई देश विभिन्न बहानामा हातहतियारबिनै लडिरहन्छन् । कतिसम्म भने यी दुई देशले एकअर्कासँग लड्न बेलुन र लाउडस्पिकर प्रयोग गर्छन् ।

पछिल्लो समय उत्तर र दक्षिण कोरिया लाउडस्पिकर युद्ध लडिरहेका छन् । चर्को आवाजमा लाउडस्पिकर बजाएर सीमा क्षेत्रका बासिन्दालाई सास्ती दिइन्छ ।

उत्तर कोरियाले दक्षिणतिर फर्काएर र दक्षिणले उत्तर कोरियातिर फर्काएर लाउडस्पिकर बजाउने गर्छन् । उत्तर कोरियाले आफ्ना लाउडस्पिकरमा कर्कश आवाज बजाउँछ भने दक्षिण कोरियाले उत्तर कोरिया विरोधी भाषण/गीत, पप–गीत बजाउँछ । उत्तर कोरियामा दक्षिणी पप–गीत प्रतिबन्धित छन् ।

सीमा क्षेत्रको असैन्यकृत ठाउँमा राखेर बजाइने यी ठूला स्पिकरको आवाज कयौँ किलोमिटर टाढासम्म सुनिन्छ । यी स्पिकर रातदिन नभनी बजाइन्छन् । लाउडस्पिकर युद्धको सुरुआत अमेरिकाले गरेको थियो । उत्तर र दक्षिण कोरियाबीचको युद्धमा अमेरिका दक्षिण कोरियाको पक्षमा थियो । युद्धका क्रममा अमेरिकाले उत्तर कोरियाली नागरिकलाई प्रभावित पार्न र डराउन लाउडस्पिकर बजाएर दक्षिणको प्रशंसा र उत्तरको आलोचना गर्न सुरु गरेको थियो ।

अमेरिकाको सहयोगमा दक्षिण कोरियाले लाउडस्पिकर बजाएर आफ्ना नागरिकलाई सास्ती दिन थालेपछि उत्तर कोरियाले पनि सिको गर्‍यो । सन् २०१५ मा दक्षिण कोरियाले आफ्नो तर्फबाट यस्तो लाउडस्पिकर युद्ध अन्त गर्ने घोषणा गरेको थियो । तर, उत्तर कारियाले स्पिकर बजाउन बन्द नगरेका कारण सन् २०१८ देखि फेरि सुरु भयो । 

अन्तर्राष्ट्रिय समाचार संस्थाहरूका अनुसार दक्षिण कोरियाली स्पिकरको आवाज १० किलोमिटर टाढासम्म पुग्छ । यी स्पिकरको आवाजले दुवै देशको सीमा क्षेत्रमा बस्नेले भने सास्ती भोग्नुपर्छ ।

लाउडस्पिकरसँगै उत्तर र दक्षिण कोरियाबीच बेलुन युद्ध पनि हुन्छ । यो बेलुन युद्धको सुरुआत पनि अमेरिकाले नै गरेको थियो ।

यही वर्षको मे महिनाको सुरुआतमा दक्षिण कोरियाले उत्तर कोरियामा १० वटा बेलुन पठायो । ती बेलुनमा दक्षिण कोरियाका गीत, वेबसिरिज, सिरियल राखिएका पेनड्राइभ र उत्तर कोरिया विरोधी पर्चा राखिएका थिए ।

यसको जवाफमा उत्तर कोरियाले फोहोर भरिएका करिब ३०० वटा बेलुन दक्षिण कोरियामा पठायो । यस वर्षको मे महिनादेखि यी दुई कोरियाबीच निरन्तरजसो बेलुन युद्ध चलिरहेको छ । नोभेम्बर महिनाको सुरुआतमै पनि उत्तर कोरियाले फोहोर भरेर पठाएका बेुलन दक्षिण कोरिया आइपुगे । बेलुन र लाउडस्पिकरको युद्ध समानान्तर चलिरहेको छ ।

दक्षिण कोरियाले स्मार्ट बेलुनको प्रयोग गर्छ । थ्रीडी प्रिन्ट गरिएका बेलुनहरू दक्षिणले उत्तर कोरियामा पठाउँछ । करिब एक हजार अमेरिकी डलरको लागतमा तयार हुने यी बेलुनले सात किलोभन्दा बढी तौल बोक्न सक्छन् ।

सन् २०२० मा दक्षिण कोरियाले औपचारिक रूपमा बेलुन युद्ध बन्द गर्ने घोषणा गरेको थियो । तर, अनौपचारिक रूपमा दक्षिणले उत्तरतिर बेलुन पठाइरहन्छ । दुई कोरियाबीच चलेको युद्धका दौरान दुई अर्ब ८० करोडभन्दा बढी पर्चा छरिएका थिए ।

बेलुन र लाउडस्पिकरमार्फत हुने यो मनोवैज्ञानिक युद्धको परम्परा अमेरिका र तत्कालीन सोभियत संघबीचको शितयुद्धको प्रतिफल हो । सोभियत संघ उत्तर कोरियाको पक्षमा थियो भने अमेरिका दक्षिण कोरियाको । दोस्रो विश्वयुद्धपछि सुरु भएको शितयुद्धका क्रममा अमेरिकाले दक्षिण कोरियाबाट सोभियत र कम्युनिस्टविरोधी पर्चा उत्तर कोरियामा पठाउँथ्यो । सोभियत संघले उत्तर कोरियाबाट पुँजीवाद र अमेरिका विरोधी पर्चा दक्षिण कोरियामा पठाउँथ्यो ।

सोभियत संघ पतन भएर शितयुद्ध समाप्त भइसक्दा पनि यी दुई कोरियाले शितयुद्धको यो परम्परागत अभ्यासलाई जारी राखेका छन् ।