कहिलेकाहीँ कुनै काम नपाएर त्यसै टोलाउँदै मेचमा बसिरहेको बेला झल्याँस्स बिजुली चम्केझैँ विस्मृतिमा लोप भइसकेका, जीवनको कुनै कालखण्डमा घटित घटनाहरू एकपछि अर्को गरेर आउँदा रहेछन् ।
आज त्यस्तै एउटा चाखलाग्दो घटनाको झलक्क सम्झना आयो र त्यसका बारेमा लेखिहालौँ न त भन्ने लहड लाग्यो ।
कुरा सन् १९७३/७४ तिरको हो । त्यस बेला मेरी श्रीमती ब्रिटिसहरूद्वारा सञ्चालित बूढानीलकण्ठ स्कुलमा अध्यापिकाका रूपमा कार्यरत थिइन् । त्यहाँ अध्यापन गर्ने सबै शिक्षकहरूलाई व्यक्तिगत आवासको प्रबन्ध थियो । म पनि श्रीमतीसँगै त्यहीँ बसेर शंकरदेव क्याम्पसमा प्राध्यापन गर्थेँ ।
जिन्दगी मजैसँग बितिरहेको थियो ।
एक दिन मेरा पुराना मित्रमध्येका एक उदयवीर गुरुङसँग महाराजगन्जको एउटा पसलमा जम्काभेट भयो । धेरै समयपछि भेट भएकाले हामी दुवै हर्षित भयौँ । यी उनै उदय गुरुङ थिए, जसले कलेज पढ्दा मलाई मोटरसाइकल चलाउन सिकाएका थिए ।
त्यस बेला काठमाडौंमा भर्खरभर्खर जापानी मोटरसाइकलहरू आउन थालेका थिए । उदयको १२५ सीसीको होन्डा मोटरसाइकल थियो । त्यसैमा उनले मलाई सिकाएका थिए ।
केही क्षण यताउताका कुरा गरेपछि छुट्टिने बेलामा उदयले भने, ‘अरे यार, मेरो घरमा आऊ न ! यहीँ महाराजगन्जमै त छ, तिमीलाई थाहै छ । यसो गफसफ गरौँला । भिडियोमा मुभी हेरौँला । के भन्छौ ?’
‘तिम्रोमा भीसीआर पनि छ ?,’ मैले उत्सुक भएर सोधेँ । त्यस बेला भारतीय फिल्म ‘राम तेरी गंगा मैली’को चर्चा निकै चलिरहेको थियो । मेरी श्रीमती मन्जुलाई पनि त्यो फिल्म हेर्ने रहर थियो ।
‘उसो भए राम तेरी गंगा मैली हेर्न मिल्छ ?,’ मैले ङिच्च हाँस्दै भनेँ ।
‘किन नमिल्नु ?,’ उदयले हाँस्दै जवाफ दिए, ‘मसँग त्यसको भिडियो क्यासेट नै छ ।’
‘ल ठिक छ । मन्जुलाई पनि त्यो फिल्म हेर्न मन छ । उसलाई ल्याउन मिल्छ ?’
‘के भनेर नमिल्नु ? तिमीहरू दुवैजना पर्सि शनिबार मुभी विथ लन्चका लागि आउनू । मुभी हेर्दै लन्च खाने ।’
आफ्नो सहमति जनाइसकेपछि मैले ऊसँग बिदा लिएँ र मनमनै आज बुढी रमाउने भई भन्ने सोच्दै म आफ्नो मोटरसाइकलतिर लागेँ ।
घरमा पुगेपछि मन्जुसँग सल्लाह गरेँ । उनले नाइँनास्ति गर्ने कुरै थिएन । त्यतिखेर भीसीआर (भिडियो क्यासेट रेकर्डर)को जमाना सुरु भएको थियो । यो विलासिता केवल हुनेखानेहरूका लागि मात्र सम्भव भएको हुनाले आममानिस असन, इन्द्रचोकतिर घरघरमा बनाइएका कोठे ‘सिनेमा हल’मा गएर टिकटका रूपमा नगद बुझाई आफ्ना इच्छाअनुसारका फिल्म हेर्थे ।
त्यसैले साथीले यस्तो भीआईपी ट्रिटमेन्ट दिँदा आफूलाई भाग्यमानी नै ठानेको थिएँ त्यस बेला ।
शनिबारको दिन आयो । बिहान उठेदेखि नै भिडियो हेर्न जाने कुराले रोमाञ्चित भइरहेको थियो मन । घरमा ग्रोसरी पनि सकिएको अवस्था थियो र धेरै दिनदेखि लोकल साखुन्ने भाले खाने इच्छा पनि मनभित्र गुँडुल्किरहेको थियो ।
अलिक चाँडै हिँडेर असन गई केही सागसब्जी किनेर महाबौद्धबाट लोकल भाले कुखुरा बोकेर उदयकहाँ पुग्दा कसो होला भनेर मन्जुसँग सल्लाह गरेँ । उनी राजी भइन् ।
त्यही हिसाबकिताब गरेर हामी बिहान नौ बजे मोटरसाइकलमा चढी बूढानीलकण्ठबाट असनबजारका लागि प्रस्थान गर्यौँ । तिनताका काठमाडौंमा अहिलेजस्तो ट्राफिक जाम हुन्थेन । त्यसैले स्वच्छ हावा खाँदै हामी करिब पन्ध्र मिनेटमा असन पुग्यौँ ।
चोकनजिकै कमलाक्षीतर्फ जाने बाटोमा मोटरसाइकल पार्क गरी असन चोकको मानवसमुद्रमा हेलियौँ । त्यहाँ केही ताजा सागसब्जीका साथै अन्य मरमसला समेत किनेर हामी मोटरसाइकल लिँदै गल्लीको बाटो कुखुरा किन्न महाबौद्धतिर लाग्यौँ ।
त्यसबखत कुखुराको बेचबिखन कि त महाबौद्धमा कि त कालीमाटीमा मात्रै हुन्थ्यो । कालीमाटी टाढा पर्ने हुनाले हामीलाई महाबौद्ध नै पायक पर्थ्यो ।
दश बज्न लागिसकेको थियो । त्यसैले हामीले हतारहतार गरेर निकै मोलमोलाइपछि एउटा ठिक्कको भाले रोज्यौँ । त्यसको पैसा कति परेको थियो त्यो अहिले सम्झना छैन । भालेको खुट्टा बलियोसँग बाँध्न लगाएर त्यसलाई एउटा ठूलो खालको कपडाको झोलामा हालेर, झोला मोटरसाइकलको ह्यान्डलमा अड्काई महाराजगन्जतिरै फर्कियौँ ।
सागसब्जीको झोला मन्जुले काखमा राखिन् । बाटोभरि झोलाभित्र चुमुक्क परेर बसेको भाले दुईतीनपल्ट बास्यो ।
यस्तै पौने एघार बजेतिर हामी महाराजगन्जस्थित उदयको आँगनमा पुग्यौँ । मैले एकपल्ट हर्न बजाएँ । उदयले माथिबाट ‘माथि नै आऊ’ भनेर बोलायो । हामीले सागसब्जीको झोला मोटरसाइकलमै रहन दियौँ । तर, भाले भएको झोला आफूसँगै लग्यौँ । कतै पड्के डोरी फुस्काएर भाग्ला कि भन्ने डर थियो ।
भाले भएको झोला कोठाभित्र किन लैजानु भन्ने सोचेर मैले त्यसलाई उदयको कोठाको ढोकाछेउमा बाहिरपट्टि राखेँ । त्यसपछि हामी दुवै भित्र पस्यौँ । उदयले झोला राखेको त देख्यो, तर केही भनेन । झोलाको मुख हलुकासँग बाँधेको हुनाले त्यसमा के छ भन्ने पनि उसलाई थाहा भएन ।
कोठाभित्र उदयले पहिले नै फिल्म हेर्दै लन्च खान सजिलो होस् भनेर भुइँमा दुइटा चकटी राखिदिएको रहेछ । अगाडिपट्टि टेबलमा यस्तै २४ इन्चीजतिको भिडियो मनिटर राखिएको थियो ।
केही छिन भलाकुसारीपछि उदयले राम तेरी गंगा मैलीको भिडियो क्यासेट लोड गर्यो र भन्यो, ‘ल, अब मुभी इन्ज्वाई गर । म लन्च पठाउँछु ।’
त्यति भनेर भीसीआरको प्ले बटन थिचेर ऊ किचनतिर लाग्यो । यता हामी पनि आरामले चकटीमाथि पलेँटी मारेर भिडियो स्क्रिनमा सिनेमा हेर्न थाल्यौँ ।
धक्कमधक्का खाएर सिनेमा हलमा असिनपसिन हुँदै फिल्म हेर्नु र आनन्दका साथ घरमा बसेर फिल्म हेर्नुमा धेरै भिन्नता रहेको अनुभूति भयो । केही छिनमै खाना पनि आइपुग्यो ।
‘ल, अब खाना खाँदै मुभी हेर्दै गरौँ,’ उदयले भन्यो ।
हामीले खान सुरु गर्यौँ । आँखा धेरैजसो स्क्रिनमै टाँसिएको हुनाले हात र मुखको मिलन अलिक मन्द गतिमा चलिरहेको थियो । उदय भने कपाकप खाइरहेको थियो । एकैछिनमा खाइसकेर ऊ उठ्यो र बाहिर गयो । फर्केर आएपछि उसले भन्यो, ‘तिमीहरू आरामले हेर्दै गर । म एकछिनमा आउँछु ।’
‘तिमी नहेर्ने ?,’ मैले सोधेँ ।
‘मैले दुईपल्ट हेरिसकेको छु, कति हेर्नु ? तिमीहरू इन्ज्वाई गर न । अढाई घण्टाको मुभी छ । त्यसबीच म एउटा स्यानो काम सकेर आइहाल्छु ।’
मैले हुन्छ भनेपछि उदय निस्कियो । हामीले खाना सकेपछि काम गर्ने केटो आएर जुठा प्लेटहरू उठाएर लग्यो । काँटाचम्चाले खाएको हुनाले हात धुन जरुरी थिएन । त्यसैले हामी बिनाकुनै व्यवधान मुभी हेर्नमैँ मस्त भयौँ । साँच्चै नै मुभी निकै राम्रो थियो, बयान गरिएजस्तै । बुढी पनि दंग, म पनि दंग ।
झन्नै अढाई घण्टापछि मुभी सकियो । उदय पनि आइपुग्यो । भित्र पसेर उसले हामीलाई मुभीको बारेमा कस्तो लाग्यो भनेर सोध्दै मात्र के थियो, अचानक कोठाबाहिरबाट कुखुराको भाले एकदम आत्तिएर कराएको सुनियो । उदय जिल्ल पर्यो ।
ऊ बढी अचम्भित थियो, किनभने उसको घरमा कुखुरा पालेको थिएन । ‘ए, हाम्रो कुखुरा हो’ भन्दै म बाहिर ढोकातिर दगुरेँ । ढोकाबाहिर देख्छु त उदयको बडेमानको कुकुरले हाम्रो झोलाभित्रको भालेलाई क्वापल्याक्कै पारेको रहेछ । त्यो देख्नासाथ उदयले आफ्नो कुकुरलाई हकारेर कुखुरा छुटायो अनि आफ्नो कोठामा लगेर थुनिदियो ।
हामी दुवै जोईपोइ अवाक् भएर हेरिरहेका थियौँ । उदयले फर्केर आएर हाँस्दै भन्यो, ‘तिमीहरूले कुखुरा ल्याएको छ भन्नु पर्दैन ? म कुकुरलाई बाँधेर राख्थेँ ।’
म फिस्स हाँसे मात्र, केही भनिनँ । मनमनमा चाहिँ बल्लबल्ल भालेको मासु खाने चाँजो मिलेको थियो, पड्के कुकुरले ङ्याच्च पारिहाल्यो, अब के गर्ने होला भनेर औडाहा चलिरहेको थियो । उता मन्जुको अनुहार पनि उज्यालो देखिनँ ।
सायद उदयले मेरो मनको भाव पढेछ, त्यसैले उसले सान्त्वना दिँदै भन्यो, ‘सुर्ता नगर । मेरो कुकुरलाई प्रत्येक महिना एन्टी–रेबिजको इन्जेक्सन लगाउने गरेको छ । केही हुँदैन । आरामले खाए हुन्छ ।’
हामी केही बेरपछि घरका लागि हिँड्यौँ । बाटोभरि कुखुरालाई मोटरसाइकलमै छोडेको भए पनि त हुने थियो भन्ने पछुतोले सताइरह्यो । आखिर त्यसका खुट्टा टन्टनी बाँधेको नै थियो नि, कहाँ भाग्न सक्थ्यो र ! तर, हुने हुनामी भएरै छाड्ने रहेछ ।
घर पुग्नेबित्तिकै मन्जुले भनिन्, ‘म त त्यो कुकुरले टोकेको कुखुरा खानेवाला छैन है ।’
‘इन्जेक्सन लगाएको छ रे नि त !,’ मैले उनलाई ढाडस दिँदै भनेँ, ‘नलगाएको भएचाहिँ डर हुन्थ्यो ।’
‘अहँ, म त खाँदै खाँदिनँ । तिमी खाने भए खाऊ ।’
‘म त खान्छु । यत्तिका समयपछि बल्लबल्ल जुरेको छ ।’
‘खाऊ, खाऊ,’ उनले हाँस्दै भनिन्, “भोलि बिहान उठेर कुकुरले जस्तै भुक्न नथाल्नु ।’
उनको ठट्टामा कताकता चिन्ता पनि झल्केको अनुभूति भयो मलाई । हुनसक्छ, उनलाई इन्जेक्सन लगाएको छ भन्ने कुराले त्यति ढाडस दिएको नहोस् । तर, मचाहिँ आफ्नै तर्क लगाइरहेको थिएँ । एक त कुकुरलाई रेबिज भएको थिएन, भएको भए त्यो कोठाभित्र हुँदैनथ्यो । अर्को, नियमित रूपमा इन्जेक्सन लगाएको कुकुरलाई रेबिज हुनै सक्दैन । त्यसैले कुखुरालाई टोकेको भए पनि त्यो विषाक्त छैन । खाए हुन्छ । खाली दिगमिग लाग्ने कुरा मात्र हो । मलाई हत्तपत्त दिगमिग लाग्दैन ।
भाले खाने पूरा निर्णय गरी मैले काम गर्ने केटो कान्छालाई काटकुट गर्ने र भुत्ल्याउने काम गर्न अह्राएँ । सबैथोक तयार भएपछि मासु पकाउने सुरसारमा लागेँ ।
कुखुरा टुक्र्याउने बेलामा मैले देखेँ, त्यसको एउटा फिलामा कुकुरले दाँत गाडेको रहेछ । त्यो दाँत गाडेको भागलाई खुकुरीले चपक्क काटेर फ्यालिदिएँ ।
अनेक थरीका मरमसला हालेर प्रेसरकुकरमा पटपटी मासु भुटिरहँदा मेरो मस्तिष्कमा दुई थरीका विचारहरू सल्बलाइरहेका थिए– आजचाहिँ चाइनेजो खतरा मासु खाने भइयो ।
होइन, खान त खाउँला, तर केही भयो भने ?
यी दुई विचारहरूमा घमासान लडाइँ पर्यो । अन्ततः भालेको मासु खाने उत्कट अभिलाषाले बाजी जित्यो ।
मासु नखाने भएकी हुनाले मन्जुले दालभात, तरकारी अचार मात्र खाइन् । कान्छा केटो र म भने कुकरको सिटी कुरेर बस्यौँ । यस्तै चारपाँच सिटी लागेपछि मैले कुकर चुलाबाट बाहिर निकालेँ र त्यसको प्रेसर एउटा पुनिउँको सहाराले निकालेँ ।
प्रेसरको ढक्कन खोलेर हेर्दा त आफैँ मक्ख परेँ । मासुको कलर र त्यसको बास्नाले मनै दंगदास भयो । मैले अलिकति मासु डाडुमा हालेर कान्छालाई देखाउँदै भनेँ, ‘हेर् त केटा, मासु त क्या च्वाँक भएछ !’
कान्छाले मासु हेर्दै भन्यो, ‘हो त नि सर, हेर्दै मिठो होलाजस्तो छ !’
‘ल, अब खानको लागि ठिकठाक गर्दै गर् । म यस्सो हातमुख धोएर आउँछु,’ यति भनेर म बाथरुमतिर गएँ ।
केही छिनमा फ्रेस भएर आउँदा कान्छाले डाइनिङ टेबलमा खाना सजाएर राखिसकेको थियो । मैले उसलाई पनि सँगै खान बस्न भनेँ । हामी दुवैले साखुन्ने भालेको मासुसँग भात हसुर्नसम्म हसुर्यौँ ।
जिन्दगीको मजा त्यसै बेला आयो !
खाना खाइसकेपछि कान्छा भाँडा माझ्नतिर लाग्यो । मचाहिँ एउटा फिल्मी पत्रिका निकालेर पढ्न थालेँ । एकछिनपछि उठेर बेडरुमतिर हेर्न गएँ । श्रीमतीजी सुकला भइसक्नु भा’रै’छ । किन डिस्टर्ब गर्नु भनेर म फेरि बाहिर आएर रेडियोमा समाचार सुन्दै बसेँ ।
राति दश बजेतिर कान्छाले पनि काम सिध्यायो र ऊ सुत्न गयो । म पनि अब त सुत्नुपर्यो भनी बेडरुममा गई बुढीलाई डिस्टर्ब नहोस् भन्ने प्रयत्न गर्दै छेउमा गएर लम्पसार परेँ । सिरकको एक छेउ तानेर छातीसम्म तानेँ अनि आँखा चिम्म गरेर निद्रादेवीको प्रतीक्षा गर्न थालेँ ।
तर, त्यसका बाजे, निद्रादेवी आउँदै आइनन् ! तिनका ठाउँमा दिनभरका कुरा, विशेष गरी उदयको घरमा खाना खाएको, फिलिम हेरेको, एक्कासि भाले च्याठ्ठिएर कराएको अनि बाहिर गएर कुकुरले त्यसलाई टोकेको कुराले झ्वाम्म मस्तिष्कमा हान्यो ।
मनमा अनेक नेगेटिभ र पोजिटिभ सोचाइहरूले हुँडलो मच्चाउन थाले । शंका र उपशंकाका ताता भुंग्राहरूले भतभती पोल्न थाले । फेरि, त्यसमाथि बुढीको ‘खान त खाऊ, तर भोलि बिहान उठेर भुक्न नथाल्नु’ भन्ने चेतावनी सम्झेर झनै औडाहा हुन थाल्यो । एकतमासको छटपटी हुन थाल्यो ।
हैट, नखानुपर्ने रहेछ कि क्या हो ! भन्ने थकथकीले पनि बेस्मारी कोपर्न थाल्यो । इन्जेक्सन त लगाएको छ भनेर भन्थ्यो उदयले, तर कहिले लगाएको हो कुन्नि ? महिनैपिच्छे लगाउने गरेको छ भनेर त भनेको थियो, तर यो महिनाचाहिँ लगाएको थियो कि थिएन के थाहा ! हामीलाई आश्वस्त बनाउन पनि ढाँटेको पनि हुनसक्छ । यदि, नलगाएको हो भने पछिल्लो महिनाको इन्जेक्सनको अलिअलि प्रभाव बाँकी नै थियो कि निमिट्यान्न भइसकेको थियो, त्यसको कुनै ठोकुवा थिएन ।
हे भगवान्, यस्तो छटपटी हुन्छ भन्ने थाहा भएको भए ज्यान गए त्यो भाले खाने थिइनँ !
यस्तै सोच्दासोच्दै कुन बेला भुसुक्क निदाएछु पत्तै भएन । अचानक कुन बेला हो, म त चार हातखुट्टा टेकेर भौँ भौँ भुक्दै रहेछु । घरीघरी ङ्यार ङ्यार पनि गर्दो रहेछु । कताकता ‘बाबा बाबा’ भनेर कसैले घचघच्याएको पनि सुनेँ ।
एक्कासि आँखा खुल्यो । हेर्छु त श्रीमतीजी मलाई घचघच्याइरहेकी रहिछन् । म हडबडाउँदै उठेँ । सपना देखेको रहेछु । त्रासले अझै छोडिसकेको थिएन ।
के भयो भनेर सोध्न पनि डर लाग्यो, कतै मुखबाट कुकुरको जस्तो भुकाइ ननिस्कियोस् भन्ने सोचेर !
‘हैन, के भो तपाईंलाई ? रातभरि घुरेको घुरेकै गर्नुभो त, सबथोक ठिक छ नि ?,’ उनले मुस्काउँदै भनिन् ।
आफ्नो आवाजमाथि यथाशक्य नियन्त्रण गर्दै मैले विस्तारै, सासले जवाफ दिएँ, ‘अलिक सुत्न अप्ठ्यारो भएछ ।’
‘लौ, उठ्नोस् अब । म चिया बनाउन गएँ,’ त्यति भनेर उनी लागिन् । मचाहिँ सपनाको कुरा सम्झेर आङ जिरिंग पार्दै टाउको समातेर बसिरहेँ ।
सोचेँ, अबदेखि कुकुरले टोकेको भाले खानेवाला छैन ।