मुर्दा अर्थात् मरेको लास । ‘लास’ भनिसकेपछि मरेको भनेर किन थप्नुपर्‍यो ? कुनै लास जिउँदो पनि हुन्छ त ! खै, तर लासहरूको अनुहार हेर्ने हो भने यिनीहरू एकापसमा गन्थन गर्लान् झैँ लाग्छ ।
०००
दृश्य: मुर्दाघाट । केही कोठाहरू । कोठैपिच्छे केही लासहरू । कोठा नम्बर १०२ मा चार लास ।

पात्रहरू: लास नम्बर १ र २ युवा । लास नम्बर ३ बालिका । एक वृद्ध छन् । जसको कागजात बनिसकेको छ ।

०००

(पल्लो कोठाबाट)
लास नम्बर ४: कस्तो मुर्दाघाट हो यो, मरेपछि पनि नाम राखिँदो रहेछ ! म छोराको हत्याको न्याय माग्न आएको थिएँ । अनशनमा आफैँ मरेँ । यतै ल्याएर कालकोठरीमा थुनिदिए ।

लास नम्बर ५: म ऋणको बोझले बाँच्नै नसकेर स्वमरण बेहोरेको हुँ । मलाई जाँच्ने नाममा मेरा अंगमा छुरा चलाएर यतै ल्याएर थन्काइदिए । साह्रै दुखिरहेछ ।

लास नम्बर ६: म झगडाको बीचमा परेर मरेको हुँ । तिमीहरू धेरै हल्ला नगर । म फेरि मारिन सक्छु ।

०००
(वल्लो कोठाबाट)
लास नम्बर १: (२ नम्बरतर्फ इंगित गर्दै) भाइ, तँसँग अलिकति पैसा छ त ?

लास नम्बर २: छैन दाइ । तिमीलाई मरेपछि पनि पैसाले छोडेन है ! चुरोटका अम्मली हौ र ?

लास नम्बर १: होइन भाइ । तिमीहरूका पो ‘हत्यारा पक्राउ गर्’ भन्दै अनशन बस्ने मान्छे छन्, हत्यारा पक्राउ भयो भने तिमीहरूको अन्त्येष्टि पनि हुन्छ । उतापट्टि कोठामा एउटी बुढी छ, लासघरमैँ कुहिने भएँ भनेर रोएको रोयै गर्छे ।

लास नम्बर २: मरेपछि पनि दशथरीको चिन्ता किन लिन्छौ दाइ ? बरु, तिमी कसरी यहाँ आइपुग्यौ ? कथा सुनाऊ न ।

लास नम्बर १: बाइक दुर्घटनामा मारिएको हुँ । गाउँबाट सहर आएर पढ्न बसेको, अति स्पीड, हेलमेट थिएन । लहैलहैमा गर्न नहुने काम गरियो भाइ ।

(भावुक हुँदै) एकदुई दिनमा बाआमा आऊलान् । कसरी अनुहार देखाउनु खै ! (३ तर्फ इंगित गर्दै) हाम्रा कुरा बुझ्छ्यौ ? तिमी निदायौ कि क्या हो नानी ? निदाएको निदायै होऊला नि !

लास नम्बर ३: होइन अंकल, बल्ल अलिअलि आँट गर्न सकेँ । दुखाइले विक्षिप्त छु ।

लास नम्बर २: नानी, कलकलाउँदो उमेरमा तिमीचाहिँ किन मरेकी हौ नि ?

लास नम्बर ३: म मरेको होइन, मारिएको हुँ अंकल । सामूहिक बलात्कारमा परेकी हुँ । बलात्कार मात्रै गरेनन्, सबैजसोलाई चिनेको हुनाले घाँटी थिचीथिची मारे । उसो त मेरा थिचिन बाँकी कुनै अंग थिएनन्, अंकल । (सुँक्कसुँक्क गर्दागर्दै बोली बन्द हुन्छ ।)

(संवाद सुनेर अलि पर रहेको बुढो लास मूच्र्छित छ । बाँच्ने आसमा उपचार गर्दागर्दै मरेको हो ऊ ।)

(एउटा लासको अन्त्येष्टिका लागि आफन्तहरू आउँछन् ।)

सुरक्षा कर्मचारी: तपाईंहरूको लास कुन अरे ? ऊ त्यो सबैभन्दा बुढोचाहिँ होइन ?

अलि परको नातेदार: हो भाइ, हो । भाइ, एउटा कुरा नि, तिमीलाई राति डर लाग्दैन ?

कर्मचारी: किन डराउनु त ! तर, कहिलेकाहीँ यो बुढोले ख्वाक्क खोकेजस्तो चैँ लाग्छ । चिसोले रुघा लागेजस्तो ऊ त्यो सानी नानीले स्याँक्क सिँगान तानेजस्तो पनि लाग्छ । यतापिट्टका चाहिँ बलियाबलिया छन्, उठेर गोद्लान् झैँ !

नियालेर हेर्नुभयो भने नि, म यहाँ आउँदा यिनीहरू सबैका आँखा रसिला हुन्छन् । खै, कसैलाई पश्चात्ताप हुँदो हो त कोही दर्दले रुँदा हुन् कि !

कहिलेकाहीँ त सुर्ती खानलाई हात पड्काएजस्तो पनि लाग्छ । आऽऽऽ छाड्नोस् यी कुरा, सबै तर्कना मात्रै हुन् । मलाई डरचाहिँ लाग्दैन । जति डराउनु जिउँदासँगै डराउनु के ! मरेकासँग केको डर ?

(अर्को लास थपिन्छ ।)

कर्मचारी: (भटभटाउँदै) हेर हेर, ओठ निचोर्दा दूध आउलाजस्तो । लभ परेर छुटेको अरे ! हाँस्नेखेल्ने उमेरमा के गरेको यस्तो ? कठै, तिमीहरूले जानेका छौ कसैले नजानेका ! तिमीहरूलाई त नर्कमा पनि बास मिल्दैन होला ।

(यतिखेर पहिलेका दुइटै लास मूच्र्छित हुन्छन् । ३ नम्बर लासले सुँक्कसुँक्क गरेझैँ लाग्छ ।)

०००

(ऊ अझै भटभटाउँदै छ ।)

सक्ने भए तिमीहरू पनि बोल्थ्यौ होला, यस्ता उरन्ठेउलाहरूलाई दुई झापड लाउँथ्यौ होला । तिमीहरू त अर्काका कारणले मारियौ । हेर, यो जानाजान मरेको । आफ्नै ज्यान कसरी मार्न सकेको होला यसले !

(‘सही हो सही हो’ । यस्तै आवाज गाइँगुइँ कानमा गुन्जिन्छ ।)

तिमीहरू हल्ला नगर । बरु, सम्झाओ यसलाई । (आँखामा आँसु टिलपिल गर्दै) मेरा पनि यही उमेरका छोराछोरी छन्, यो रात निदाउन सक्दिनँ म । ल हिँडे, तिमीहरूका आफन्त चाँडै आऊन् । तिमीहरूका अनुहार हेर्दाहेर्दा थाकिसकेँ म ।

(चुइँक्कककक खर्त्याक्खुत्रुक्क...। चाबी लगाउँछ । साइकलको प्याडल ठेल्दै अघि बढ्छ ।)