जकार्ता । इन्डाेसियामा एक ओराङगुटान उष्णप्रदेशीय एक बिरुवाबाट आफ्नो घाउको कसरी उपचार गर्न सकिन्छ भनेर परीक्षण गरिरहेको थियो । सो जंगलमै पाइने वनस्पतिबाट कसरी शान्ति प्राप्त गर्ने भन्नेबारेमा जनावरले गरेको प्रयासको रूपमा यसलाई लिइएको छ ।

वैज्ञानिकहरूले निरीक्षण गर्दा सुमात्राको राकुस नामको सो ओराङगुटानले औषधीजन्य बिरुवाको पात टिप्यो र चपाउन थाल्यो । दक्षिणपूर्वी एसियाका मानिस दुखाइ र सुन्निएको निको पार्नका लागि सो बिरुवाको पात प्रयोग गर्ने गर्दछन् । गालामा घाउ हुँदा वयस्क पुरुष ओराङगुटानले सो बिरुवाको रस औंलाको प्रयोग गरी गालामा लगाउँछ । त्यसपछि चपाइएको पातलाई थिचेर घाउमा अस्थायी ब्यान्डेज समेत बनाउँछ । 

बिहीबार सार्वजनिक गरिएको एक वैज्ञानिक रिपोर्टमा यसबारे उल्लेख गरिएको छ । यसभन्दा अघिका केही रिपोर्टमा पनि बाँदर प्रजातिका यसले जंगलमा पाइने कतिपय आहारा आफ्नो उपचारका लागि खाने गरेका थिए । तर, जनवारहरूले यसरी उपचार गरेको भने वैज्ञानिकले देखेका थिएनन् ।

“कुनै जनावरले सम्भावित औषधीजन्य बिरुवालाई प्रत्यक्षरुपमा प्रयोग गर्दै गरेको यो हामीले पहिलोपटक देखेका थियौँ,” जर्मनीको कोन्स्टान्जस्थित म्याक्स प्लान्क इन्स्टिच्युट अफ एनिमल बिहाभियरका बायोलोजिस्ट तथा रिपोर्टका सहलेखक इजाबेल लाउमरले भने । 

उनीहरुले गुनुङ्ग लिजर नेसनल पार्कमा देखेका थिए । इण्डोनेसियाको सुमात्रामा अनुसन्धाताहरूले राकुसलाई घाउ भएको २०२२ जुनमा देखेका थिए । उनीहरूलाई लागेअनुसार प्रतिद्वन्द्वी पुरुष ओराङगुटानसँगको झडपमा उसलाई चोट लागेको हो । सो अनुसन्धान टोलीका अनुसार राकुसले एउटा बिरुवाको पात चपाएको थियो । त्यसको नाम वैज्ञानिकहरुले फ्रिब्राउरिया टिन्क्टोरिया दिएका छन् । राकुसले त्यसलाई नखाइ मुखमा उसका औँला लगेर रस निकाली सोझै घाउमा लगाएको थियो । सो बिरुवालाई इण्डोनेसियामा अकर कुनिङ्ग भन्ने गरिएको छ । त्यसलाई ओराङगुटानले खाएको पाइन्छ । सो क्षेत्रको जंगल करिब १५० को संख्यामा जोखिमको सूचीमा रहेका ओराङगुटानको बास स्थान हो । 

तस्बिरमा देखाइएअनुसार सो जनावरको घाउ एक महिनामा निको भएको थियो । राकुस सन् १९८९ तिर जन्मेको विश्वास गरिएको छ । उसको अनुहारको दुवै तर्फ ठूला गाला छन्  । ऊ त्यो क्षेत्रको ओराङगुटानको प्रभावशाली पुरुष पात्र हो ।  वैज्ञानिकहरूले ओराङगुटानलाई १९९४ देखि नै गुनुङ्ग लिजर नेसनल पार्कमा निरीक्षण गरिरहेका छन् । 

“यो एकल निरीक्षण हो,” इमोरी युनिभर्सिटीका बायोलोजिस्ट जाकोबस दि रुदेले भने । “पटक पटकको निरीक्षणबाट हामी अक्सर उसका नयाँ व्यवहार सिक्न सक्छौं,” हालैको अध्ययनमा सहभागी नभएका उनले भने, “यो आफैँले आफ्नै उपचार गरे जस्तो हो । ओराङगुटानले सो बिरुवा घाउको लागि मात्र प्रयोग गर्छ, शरीरका अन्य समस्यामा प्रयोग गर्दैन ।”

अध्ययनका सहलेखक क्यारोलिन स्कुप्ली राकुसले औषधि लगाउने तरिका अरु ओराङगुटानबाट सिकेको हुनुपर्ने बताउँछन् । वैज्ञानिकहरूले बुद्धि भएका स्तनधारीहरूले उपचारका लागि त्यसरी बिरुवा प्रयोग गरेको विगतमा देखेका थिए ।

ब्रुनाई, इण्डोनेसिया र मलेसियासँग  जोडिएको बोर्नियो टापुका ओराङगुटानले औषधीजन्य बिरुवाको रस बनाएर शरीरको दुखाइ कम र परिजीवीहरूलाई धपाउने गरेको यसअघि मानिएको थियो ।  

यस्तै, विभिन्न क्षेत्रका  चिम्पान्जीले पनि उनीहरूको पेट सन्चो गराउनका लागि तीतो स्वाद भएका बिरुवाका दाना चपाएको निरीक्षण गरिएको थियो । चिम्पान्जीले पेटका परजीवीबाट छ्ुट्कारा पाउन केही खस्रा पातहरू सिँगै निलेको पनि देखिएको थियो । अलजजिरा