काठमाडौं । नेपालमा बर्सेनि ६० हजारभन्दा धेरै जलनका घटना हुने गरेको स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयको तथ्यांक छ । सीमित उपचार केन्द्र र प्राथमिक उपचारबारे जानकारी नहुँदा अधिकांश घाइतेको अवस्था गम्भीर हुने गरेको चिकित्सकहरू बताउँछन् ।

जलन भएको २४ घण्टाभित्र पर्याप्त पानी नपाएरै नेपालमा अधिकांश घाइतेको मृत्यु हुने गरेको कीर्तिपुर अस्पतालका वरिष्ठ प्लास्टिक सर्जन डा. शंकरमान राईको अनुभव छ ।

आगोसहित कुनै पनि तापयुक्त पदार्थले पोलेको भागबाट मानिसको शरीरलाई चाहिने तरल पदार्थ नास हुँदै जान्छ । जसका कारण छालाको बाहिरी तह हुँदै भित्रसम्मको भाग सुख्खा हुन पुग्छ र बिरामी जटिल अवस्थामा पुग्न सक्छ । 

जलनका घटनामा सुरुमा प्राथमिक उपचार पद्धति अपनाउन जरुरी हुन्छ । डा. राईका अनुसार बिरामीलाई बढीभन्दा बढी पानी दिनु नै मुख्य एवम् महत्त्वपूर्ण उपचार हो । बिरामीको पिसाब सफा नहुन्जेलसम्म प्रशस्त पानी पिलाउनुपर्छ । नसाबाट पानी दिन सके धेरै बिरामीलाई बचाउन सकिन्छ ।

त्यस्तै, भित्रैसम्म जलेमा अत्यधिक रक्तश्राव भएर मुटु, मस्तिष्क तथा अन्य संवेदनशील अंगमा असर पर्न जान्छ । जलेको व्यक्तिको शरीरमा सादा पानी र जीवनजल पानी पिलाएर वा स्लाइनमार्फत २४ घण्टामा १० लिटर पानी दिनुपर्ने हुन्छ ।

यस्तै, एक घण्टासम्म जलेको भागमा पानीले भिजाइरहनुपर्छ । प्राथमिक उपचार केन्द्रसम्म नपुर्‍याउन्जेल बढीभन्दा बढी जीवनजल पानी खुवाउनुपर्छ । लामो समय शरीर सुख्खा हुँदा उनीहरूमा थप जटिलता थपिने र अपांगता हुने सम्भावना बढ्ने डा. राई बताउँछन् ।

जलनका घाइतेका लागि नि:शुल्क टोल फ्री नम्बर १६६००१५१००० को व्यवस्था गरिएको छ । यस नम्बरमा सम्पर्क गरेर प्राथमिक उपचारका उपायहरूबारे जानकारी लिन सकिन्छ ।