काठमाडौं । श्रीलंकाका पूर्वअलराउन्डर पुबुदु दासानायके नेपाली क्रिकेट पछ्याउनेहरूका लागि बिर्सनै नसकिने नाम हो । ५३ वर्षीय दासानायके दुई पटक नेपाली क्रिकेट टिमको मुख्य प्रशिक्षक बने । उनैको प्रशिक्षणमा नेपाली क्रिकेटले पहिलो पटक विश्वकपको मञ्चमा राष्ट्रिय झन्डा फहराउँदै चुनौती प्रस्तुत गरेको थियो ।
सन् २०१४ मा बंगलादेशमा भएको ट्वान्टी–२० विश्वकप खेल्दा नेपाली टिम दासानायकेकै प्रशिक्षणमा थियो । सन् २०११ मा नेपाली टिमको मुख्य प्रशिक्षक बनेका दासानायकेले त्यसको चार वर्षपछि जिम्मेवारी छोडे ।
यसको ६ वर्षपछि दासानायके पुनः नेपाली टिमको मुख्य प्रशिक्षकको भूमिकामा आए । तर, दासानायके र नेपाली टिमबीचको दोस्रो सहकार्य भने उल्लेखनीय बन्न सकेन । २०२१ डिसेम्बरमा मुख्य प्रशिक्षक बनेका दासानायकेले २०२२ जुलाईमा व्यक्तिगत कारण देखाउँदै जिम्मेवारी त्यागे ।
लगत्तै उनी क्यानडा क्रिकेट टिमको मुख्य प्रशिक्षकमा नियुक्त भए । त्यसयता दासानायकेले क्यानडा क्रिकेटलाई हेर्दै आइरहेका छन् ।
उनै दासानायकेको प्रशिक्षणमा रहेको क्यानडाले घरेलु टिमसँग तीन खेलको एकदिवसीय शृंखलाका लागि करिब एक साता नेपालमा बितायो । सोमबार सम्पन्न अन्तिम खेलमा नौ विकेटको सहज जित निकालेपछि पूर्वप्रशिक्षक दासानायकेको टोलीविरुद्धको शृंखला नेपालले ३–० ले ‘क्लिन स्विप’ गर्यो ।
नेपाली क्रिकेटलाई नजिकबाट बुझेका दासानायकेले अन्तिम खेलपछि नेपाली टिम र क्षमताको खुलेर प्रशंसा गर्न संकोच मानेनन् । उनले नेपाली टिमले गरिरहेको प्रगतिमा आफू निक्कै खुसी रहेको प्रतिकृया दिए ।
“नेपाली टिमले यसरी खेलेको देख्दा खुसी छु,” दासानायकेले भने, “विशेषगरी भीमले म यहाँ हुँदै सुरु गरेका हुन् । त्यसबेला युवा ट्यालेन्ट भए पनि परिपक्वता थिएन । तर, अहिले त्यो पनि आएको छ । अनिलले पनि आफ्नो क्षमता देखाए । उनीहरूले आक्रामक सुरुआत गरे, मध्यक्रम सम्हाले र खेलको अन्त्य गरे ।”
दासानायकेको पहिलो कार्यकालका दौरान नेपाली टिम पारस खड्काको कप्तानीमा थियो । श्रीलंकन प्रशिक्षकले पहिलो कार्यकाल टुंग्याएको ६ वर्षपछि पारसले २०२१ अगस्टमा नेपाली टिमबाट सन्यासको घोषणा गरे । दासानायके नेपाली टिमको प्रशिक्षकमा पुनः नियुक्त हुनुभन्दा चार महिना अघिमात्र पारसले क्रिकेटबाट सन्यास लिएका थिए । दोस्रो कार्यकालका दौरान टिममा पारसको अभाव खेपेका दासानायकेले युवा ब्याटर देव खनालसँग पारसको जस्तै क्षमता देख्छन् ।
“म यहाँ हुँदा देवलाई सँधै उत्कृष्टमध्येका एकका रूपमा लिन्थे । उनी नेपालको भविष्य हुन् । ब्याटिङमा उनी पारसजस्तै छन् । नेपालका लागि उनी अथाह प्रतिभा हुन्,” दासानायकेले भने ।
दोस्रो पटक नेपालको प्रशिक्षक बनेको सात महिनापछि नै दासानायकेले राजीनामा बुझाएका थिए । यसपछि नेपालले भारतका पूर्वक्रिकेटर मनोज प्रभाकरलाई यो जिम्मेवारी सुम्पिएको थियो । तर, प्रभाकरको कार्यकाल पनि लामो समय टिक्न सकेन । प्रभाकर पनि जिम्मेवारीमा आएको चार महिनापछि नै राजीनामा बुझाएर हिँडे । यसपछि नेपालले भारतकै मोन्टी देसाईलाई मुख्य प्रशिक्षकमा नियुक्त गरेको थियो । दासानायकेपछि मोन्टी नै नेपाललाई विश्वकपको मञ्चमा उकाल्ने प्रशिक्षक बने । ‘ह्यापी डे«सिङ रुम’ र ‘वान बल ब्याटल’ मोन्टी मन्त्रबाट नेपाली टिमले २०२३ को एसिया कप खेल्दा यसै वर्ष अमेरिका र वेस्ट इन्डिजमा हुने ट्वान्टी–२० विश्वकपमा स्थान बनाएको छ । नेपाली टिममा मोन्टीले ल्याएको उलटफेरलाई नजिकबाट नियालेका पूर्वप्रशिक्षक दासानायके पनि मान्छन्, मोन्टीमा प्रशिक्षक बन्न आवश्यक सबै खुबी छ ।
“नेपालमा मोन्टीले धेरै राम्रो काम गरेका छन् । उनी उत्कृष्ट प्रशिक्षक हुन् र अनुभवी पनि छन् । मोन्टीमा सबैलाई एकसाथ ल्याउने र उनीहरूको क्षमताबाट उच्च प्रतिफल निकाल्न सक्ने क्षमता छ ।”
खेलाडीको रूपमा सहकार्य गरेका पारस नेपाल क्रिकेट संघ (क्यान)को सचिवमा आउँदा दासानायके पनि उत्साहित छन् । पूर्व क्रिकेटरद्वय पारस र विनोद दाससँगै मोन्टीको दिशानिर्देशमा नेपाली टिमले राम्रो फड्को मार्नेमा दासानायके आशावादी देखिन्छन् ।
“पारस सचिवमा छन् । विनोद दास टिम म्यानेजर र मोन्टी नेपाली टिममा छन् । नेपाली क्रिकेटको विकासका लागि यो निकै राम्रो टिम हो,” उनले भने, “मैले पछिल्लो तीन महिनायता नेपाली क्रिकेट पछ्याउँदा यहाँ धेरै घरेलु प्रतियोगिता भएको पाएको छु । जब कोही आफ्नो कामबारे सचेत रहेको मान्छे जिम्मेवारीमा आउँछ भने त्यसले नतिजा राम्रो ल्याउनेछ ।”