राजा रंक सबै समान उसका वैषम्य गर्दैन त्यो 
आयो टप्प टिप्यो, लग्यो, मिति पुग्यो, टारेर टर्दैन त्यो...

यस कवितामा अभिव्यक्त शाश्वत दृष्टिकोणबारे चर्चा चल्यो, आर्यघाट नजिकैको वाग्मती पुलछेउ । 

एकै छिन कविशिरोमणि लेखनाथ पौड्यालको यो कविताका लेखक अरू पनि कोही भए । दुईचार नाम उठे । अन्ततः ‘हैन, यो कविता कविशिरोमणिको हो’ भनेपछि कुरा ‘मृत्यु दर्शन’तिर मोडियो ।

साहित्यकार÷पत्रकार राजेन्द्र पराजुलीको पार्थिव देह पशुपति आर्यघाटस्थित ब्रह्मनाल नजिकै राखिएको थियो । उपस्थित साहित्यकार, पत्रकारहरू अश्रुपूरिते श्रद्धासुमन अर्पण गर्दै थिए ।

राजेन्द्र दाइसँग चिनजान लामै भए पनि बाह्रखरीमा जोडिएपछि अझ नजिक भएको थिएँ । त्यही निकट सम्बन्धले कतिपय सन्दर्भमा अन्तरङ्ग कुराकानी हुन्थे । नेपाली साहित्य र पत्रकारिताकाबारेमा गन्थनमन्थन भइरहन्थे । 

अनि कहिलेकाहीँ राजेन्द्र दाइ भन्थे – ‘ए राजेशजी, यसपटक यही विषयमा एउटा फिचर लेख्नुस्, शनिबारलाई ।’

मंगलबार भने केही लेख्न सकिन । केही साताअघि तीनकुनेको एउटा पसलमा चिया पिएर छुट्टिएपछि उनीसँग भेट हुन सकेन । फोनमा पटकपटक कुरा भए पनि फेरि भेट्ने मेसो जुरेन । 

मंगलबार बिहान, केहीबेर त सातो गएजस्तै भयो ! के गरूँ कसो गरूँ, छटपटीले यताउता कुदाइरह्यो । केही सिध्याउनुपर्ने काम बाँकी नै थिए । तर, ल्यापटप खोल्ने आँटै आएन । 

बिहानै कथाकार उमा सुवेदीको फोनले थरथराएको मेरो ज्यानलाई आख्यानकार मित्र नयनराज पाण्डेको मोबाइल म्यासेजले झनै गलायो । केही गर्ने शक्ति नै रहेन । 

आमा, बुवामात्रै होइन, अरू पनि थुप्रै आफन्तलाई पशुपति आर्यघाटमा धूवाँ बनेर आकाशतिर उड्दै गरेको देख्ने म यसपटक भने थकित र शिथिल थिएँ । 

लामो समयदेखिको परिचय भन्दा पनि पछिल्लो चार पाँच वर्षको निकट सहकार्यले साहित्यकार एवं पत्रकार राजेन्द्र पराजुलीसँग निकट बनाएको थियो । 

यस्तै २०५७÷५८ सालतिर होला उनीसँगको पहिलो भेट र चिनापर्ची । मैले चिन्दा गालाभरि झपक्क दारी थियोजस्तो लाग्छ । म रेडियो पत्रकारितमा हातपाउ मार्दै थिएँ । उनले सायद एचबीसी ९४ मेगाहर्ज एफएम छोडिसकेका थिए । 

पछि राजेन्द्र साझा प्रकाशन सँचालक समिति सदस्यमा खडा भएका थिए । म पनि भोटर थिएँ । त्यसैले केही जमघटहरूमा भेटघाट हुनु अस्वाभाविक थिएन । 

त्यसैबेला विनय रावल दाइ पनि स्पर्धामा थिए, साझा सञ्चालक समितिमा ।

साझामा पराजुली र विनय दाइ दुवैले जिते । र, विनय दाइको चल्ते राजेन्द्र दाइसँग भेट थोरै बाक्लियो । 

साझा प्रकाशनको सञ्चालक समितिमा हुँदा सुरुमा त्यति खासै नभए पनि विनय रावलसँग अन्तरङ्ग सम्बन्ध भएको राजेन्द्र दाइ बताउँथे । साझाको उत्थानका लागि दुवैको सोच मिल्थ्यो । दुवै केही फरक काम गर्ने मनस्थितिमा थिए । 

तर दार्जिलिङ भ्रमणबाट फर्किंदा भएको गाडी दुर्घटनामा विनय दाइको निधन भयो । राजेन्द्र दाइ र विश्वविमोहन श्रेष्ठ घाइते भए । राजेन्द्र दाइले मृत्युलाई सबैभन्दा नजिकबाट नियालेको सायद त्यो नै पहिलो पटक थियो । अर्धचेत अवस्थाको अनुभव पछि राजेन्द्र दाइ सुनाउँथे – “नचिनेका डरलाग्दा मान्छेहरू चारैतिरबाट तानातान गर्न लागेजस्तो गर्थे ।” 

लामो समय अस्पतालको बसाइ र उपचारपछि उनीहरू निको भएर आफ्नोआफ्नो दैनिकीमा लागे । 

राजेन्द्र दाइसँग समयसमयमा विनय दाइको कुरा हुन्थ्यो । सायद, त्यतिबेला उनी सम्झिन्थे खस्र्याङमा भएको त्यो डरलाग्दो दुर्घटना । त्यस दिन उनी मृत्यूको मुखबाट उम्किएर आएका थिए । 

अनि कहिलेकाहीँ भन्थे – ‘यार, मलाई नसम्झाउनुस् त्यो घटना ।’ 

एक पटक विनय दाइका विषयमा लेख्ने कुरो चल्यो । उनले आफ्नो र विनयको सम्बन्धबारे निकै कुरा सुनाए । अनि भने – ‘लेख्नु न, विनयका बारेमा लेखिनुपर्छ । उनको जति चर्चा हुनुपर्ने हो, त्यो भएको पाइँदैन । कसैले सम्झिएको पनि देखिन्न !’

राजेन्द्र दाइ सम्झिँदै थिए, २०६२ साल जेठ तेस्रो साताको त्यो दिन । खस्र्याङमा बास बसेका उनीहरू बिहानै कतै घुम्ने मनःस्थिति बनाएर गाडी लिएर निस्किए । 
गाडीमा विनय, राजेन्द्रसँगै कवि विश्वविमोहन श्रेष्ठ र अर्का एक व्यक्ति पनि थिए । 

विनय अगाडि बसेका थिए, चालक छेउ । अरू पछाडि थिए । तर केही बेरमै गाडी भिरतिर झर्यो । कवि रावलको सास त्यहीँ रोकियो । उनी नफर्किनेगरी अस्ताए । 

गाडीमा भएका अरू घाइते भए । र, लामो उपचारपछि जीवनको दोस्रो इनिङमा सक्रिय भए । जीवनको दोस्रो इनिङलाई राजेन्द्र दाइले अझै ऊर्जाशील बनाएको उनको कामबाट देखिन्थ्यो । लेखिरहने, लेखिरहने बस् लेखिरहने । 

गतवर्ष जेठ २५ गते विनयको सम्झना गर्दै राजेन्द्रले उनकाबारेमा निकै बोले । र, लेखक कवि अक्षरहरूमा सधैँ बाँचिरहनेमा जोड दिएका थिए । तथापि, विनय र उनको काव्यकारितालाई  सम्झिरहनु पर्ने उनको भनाइ थियो । 

आज, राजेन्द्र दाइ आफैँ अक्षरहरूको उज्यालो तारामा परिणत भएका छन् । उनको देह धूवाँ बनेर उडे पनि उनका कृतिहरू ‘जन्तरमन्तर’, ‘कोटेश्वरको केटो’, ‘अघोरी’, ‘शुक्रराज शास्त्रीको चस्मा’, ‘भ्रष्ट समवेदना’, ‘अनायिका’, ‘सपनामा माक्र्स’, ‘जाडोमा भोक’ र ‘विकल्प यात्रा’ का अक्षर अक्षरमा, शब्द शब्दमा कालजयी रूपमा जीवित रहनेछन् ।