काठमाडौं । पूर्वउपप्रधानमन्त्री एवम् नेकपा (एमाले)का सांसद टोपबहादुर रायमाझी र पूर्वगृहमन्त्री तथा नेपाली कांग्रेसका प्रभावशाली नेता बालकृष्ण खाँण जेलमा छन् । हाल जेलमा रहेका कैदीहरूमध्ये राज्यको उच्च तहमा पुगेर जेल जीवन भोगिरहेका उनीहरू नै कारागारका लागि 'भीआईपी कैदी' हुन् ।

रायमाझी र खाँणबाहेक नेपाल सरकारका बहालवाला सचिव टेकनारायण पाण्डेले पनि जेल जीवन भोगिरहेका छन् । सुन्धारा कारागारमा रहेका उनीहरू तीनैजनम गम्भीर फैजदारी अपराध कसुरमा जेल पुगेका हुन् ।

नेपाली नागरिकलाई नक्कली भुटानी शरणार्थी बनाएर अमेरिका पठाउने प्रकरणमा संलग्नता देखिएपछि उनीहरू पक्राउ परेका थिए । जिल्ला अदालत काठमाडौं उनीहरूलाई पुर्पक्षका लागि जेलचलान गर्न आदेश गरेको थियो । जिल्लाको आदेशविरुद्ध उनीहरूले उच्च अदालत पाटनमा निवेदन दिएका छन् ।

कारागार प्रसाशनका अनुसार खाँण र रायमाझी प्रभावशाली नेता भएका कारण उनीहरूलाई भेट्न नेता/कार्यकर्ताको लर्को नै हुन्छ । उनीहरूलाई भेट्नेहरूको चाप हुने भएकाले कारागार प्रशासनले सामान्य मान्छेको लाइनभन्दा फरक तरिकाले भेटाउने व्यवस्था गरेको छ ।

खाँणलाई भेट्न नेपाली कांग्रेसका शीर्ष तहकै नेताहरू कारागार पुग्ने गरेका छन् । बुधबार साँझमात्रै नेपाली कांग्रेसका नेता शेखर कोइराला कारागार पुगेका थिए । त्यसअघि लुम्बिनी प्रदेश प्रमुख डिल्लीराम चौधरी र गण्डकी प्रदेश प्रमुख सुरेन्द्रराज पाण्डे उनलाई भेट्न कारागार पुगेका थिए । उनीहरू दुईजना भने पटकपटक भेट्न पुगेको कारागार प्रशासनले जनाएको छ ।

तुलनात्मकरूपमा रायमाझीभन्दा खाँणलाई भेट्न आउनेको संख्या धेरै हुन्छ । खाँणकी श्रीमती मञ्जु खाँण भने दिन बिराएर कारागार पुग्छिन् । नेता कार्यकर्ताबाहेक केही उद्योगी व्यवसायीसमेत खाँणलाई भेट्न कारागार पुग्ने गरेका छन् ।

अर्का कैदी राझमाझी एमालेबाट प्रत्यक्ष निर्वाचित सांसद हुन् । तर, उनलाई भेट्न एमालेबाट शीर्ष तहका कुनै पनि नेता कारागार पुगेका छैनन् ।

माओवादीबाट एमाले भएका रायमाझीलाई भेट्न एमालेभन्दा अधिकांश माओवादी कार्यकर्ता नै कारागार पुग्ने गरेका छन् । केहीदिन अघिमात्रै उनलाई भेट्ने माओवादी नेता देवेन्द्र पौडेल कारागार पुगेका थिए ।

रायमाझीका छोरा सन्दीप रायमाझीसमेत हाल सुन्धारा कागारगारमै छन् । पारिवारिक र केही कार्यकर्ताबाहेक उनलाई भेट्न एमालेको तर्फबाट शीर्ष तहका कुनै नेता जेल पुगेका छैनन् ।

रायमाझीले आफन्तसँग एमालेका कोही शीर्ष नेता भेट्न नआएकोप्रति दुखेसो पोख्ने गरेका छन् । त्यस्तै, सचिव पाण्डेलाई भेट्न आफन्त कर्मचारीदेखि केही पूर्वप्रहरी अधिकारीहरू जेल पुन्ने गर्छन् ।

प्रशासन अधिकारीहरूका अनुसार पाण्डे शरणार्थी प्रकरणमा मुछिएकामध्ये सबैभन्दा बढी निराश देखिन्छन् । पाण्डे जिल्ला अदालत काठमाडौंले पुर्पक्षको आदेश गरेलगत्तै अदालतमै भक्कानिएर रोएका थिए । कारागारभित्र पनि आफन्त आउँदा उनका आँखा रसाउने गरेको पाण्डेलाई भेट्न गएका एक पूर्वप्रहरी अधिकारीले बताए ।

जिल्ला अदालत काठमाडौंले रायमाझी, खाँण र पाण्डेसहित १६ जनालाई १ असारमा पुर्पक्षका लागि कारागार पठाउन आदेश दिएको थियो ।

मर्निङ वाक गर्छन् खाँण

बिहान प्राय: ७ बजे उठ्ने खाँण कारागारको आन्तरिक प्रशासन हेर्ने चौकिदारहरूसँगै 'वाकिङ' गर्छन् । रायमाझीको दैनिकी पनि 'वाकिङ' गरेर नै सुरु हुन्छ । वाकिङ गरेपछि उनीहरू दुवैजना पत्रपत्रिका पढ्ने गरेको कारागारले जनाएको छ ।

केही दिनअघि भने रायमाझी ब्याडमिन्टन खेल्न खोज्दा चिप्लिएर लडेपछि खेल्न छाडेका छन् । रायमाझी प्राय: सानो रेडियो सुन्ने गरेको कारागारका चौकिदारहरूको भनाइ छ । दिउँसो भने प्राय: उनीहरू भेटघाटमै व्यस्त हुने गरेका छन् ।

खानाका लागि भने उनीहरू अन्य कैदीहरूसँगै कारागारकै मेसमा खाना खान्छन् ।