काठमाडौं । नेपालमा होटेल तथा पर्यटन क्षेत्रमा लगानी बढिरहेको छ । नयाँनयाँ तारे होटेल, रिसोर्ट तथा गेस्ट हाउस धमाधम सञ्चालनमा आइरहका छन् । पछिल्लो समय होटेल तथा रिसोर्टमा विदेशी लगानी पनि थपिरहेको छ । अन्तर्राष्ट्रिय चेन होटेल ब्रान्ड भित्रिरहेका छन् ।

तर, होटेलको क्षमता अनुसार पर्यटक आएका छैनन् । होटेल एसोसियन नेपाल (हान)का अध्यक्ष विनायक शाह नेपालमा वार्षिक ३५ लाख पर्यटकलाई सुविधा दिन सक्ने होटेल रहेको बताउँछन् । तर, अहिले नेपालमा रहेका होटेलको कुल क्षमतामध्ये एक तिहाइ क्षमता मात्र उपयोग भइरहेको छ । 

“३५ लाख पर्यटक बस्न सक्ने होटेलको क्षमता छ । सरकारको लक्ष्य १० लाख छ । अहिले हाम्रो क्षमताको एक तिहाइमात्र उपयोग भइरहेको छ,” शाहले बाह्रखरीसँग भने ।

आफूहरू गुणस्तरीय सेवा दिन तत्पर रहेको बताउँदै उनले अब धेरै पर्यटक ल्याउनतर्फ सबैले काम गर्नुपर्ने बताए ।

अहिले नेपाली होटेल क्षेत्रमा माग कम, आपूर्ति धेरैको अवस्था छ । सरकारले चालु आर्थिक वर्षमा १० लाख पर्यटक भित्र्याउने लक्ष्य लिएको छ । जबकि नेपालमा ३५ लाख जनालाई सुविधा दिन सक्ने होटेल, रिसोर्ट तथा गेस्ट हाउस र होमस्टे सञ्चालनमा छन् ।

“हामीले लगानी गरिसक्यौँ । एकपछि अर्काे नयाँनयाँ होटेल पनि बनिरहेका छन् । तर, पर्यटकलाई ल्याउन सकिरहेको छैनौँ,” शाहले भने । 

शाहका अनुसार नेपालमा पछिल्लो सयम आन्तरिक पर्यटक पनि बढेका छन् । तर, पर्यटन क्षेत्रमा अझै उल्लेखनीय काम हुन नसकेको उनको भनाइ छ । त्यसका लागि सरकार र निजीसहित सबैको ध्यान पर्यटक भित्र्याउनतर्फ लाग्नुपर्ने शाहले बताए । उनी सीमित पूर्वाधारका कारण पर्यटन क्षेत्र उल्लेखनीयरूपमा माथि उठ्न नसकेको बताउँछन् । 

“पर्यटक भित्र्याउनका लागि पूर्वाधार सीमित छ । काठमाडौं एयरपोर्टमात्र हो । पोखरा र भैरहवाबाट अन्तर्राष्ट्रिय फ्लाइट हुन सकिरहेको छैन । त्यसले गर्दा पर्यटक ल्याउन सकिरहेको छैनौँ ।”

अहिलेको सिजनमा तुलनात्मक रूपमा युरोपियन पर्यटक कम आउँछन् । वर्षातको मौसममा बाढी आउने, पहिरो जाने र बाटो बन्द हुने समस्याका कारण पर्यटक गतिविधि कम हुन्छ । सडक पूर्वाधारमा देखिएका समस्या हल गर्न सकेमा पर्यटकीय गतिविधि बढाउन सक्ने शाहको तर्क छ ।

भारत र चीनबाट सडक विस्तार गरेर पर्यटक तान्न सकिने उनको बुझाइ छ । सडक अभावका कारण दुई छिमेकी देशबाटै पर्यटक ल्याउन चुनौती रहेको उनले बताए । भारत र चीनबाट अहिले पनि सडकबाट पनि पर्यटक आउने गरेको भन्दै शाहले सडक सुविधा राम्रोसँग दिन सके पर्यटक आगमन बढाउन सकिने बताए ।

यो सिजनमा ट्रेकिङ जाने पर्यटक कम हुन्छन् । त्यसको विकल्पमा र्‍याफ्टिङ, बन्जी जम्पिङ, प्यारागाइडिङ जस्ता नयाँ प्रडक्ट आइसकेको उनले बताए । यी कुरामा रुचि राख्ने पर्यटकलाई अहिले पनि ल्याउन सक्ने शाहले बताए ।

पोखरामा ५ प्रतिशतमात्रै अकुपेन्सी !

यस सिजनमा पोखरामा पाँच प्रतिशतमा अकुपेन्सी रहेको हान पोखराका अध्यक्ष लक्ष्मण सुवेदी बताउँछन् । 

“अकुपेन्सी अहिले त पाँच प्रतिशत मात्र छ । कहिलेकाहीँ बिदाको समय र शनिबार १० प्रतिशतसम्म पुग्छ । सेप्टेम्बरसम्म यस्तै नै हुन्छ,” सुवेदीले भने ।

उनका अनुसार ५ प्रतिशतमा सबै पर्यटक भारतीय र आन्तरिक मात्र हुन् । सडक बिग्रेको कारण पनि आन्तरिक पर्यटक कम भएको उनको बुझाइ छ । 

अहिले मुग्लिङ–पोखरा सडकखण्ड स्तरोन्नति काम भइरहेको छ । मुग्लिङ–नारायणगढको सडकमा अवरुद्ध भइरहने भएकाले पनि पर्यटकको संख्यामा कमी आएको उनले बताए ।