धनगढी । आसन्न निर्वाचनका लागि यति बेला नेता एवं उमेदवारहरू प्रचारप्रसारमा व्यस्त छन् । मतदाताको घरदैलोमा पुगिरहेका छन् । मतदानका लागि अब नौ दिन मात्र बाँकी छ । तर, सुदूरपश्चिम प्रदेशका नागरिकमा भने रोजीरोटीका लागि मुग्लान (भारत) जाने चटारो देखिन्छ ।

अहिले कैलालीका गौरीफन्टा र त्रिनगर तथा कञ्चनपुरको गड्डाचौकी नाका हुँदै रोजगारीका लागि भारत जानेको लर्को नै लागेको छ । सुदूरपश्चिमबाट परदेशिनेको संख्या दिनानुदिन बढ्दै गएको छ ।

धनगढीको त्रिनगर भन्सार नाका हुँदै भारत जान लागेका मीनराज काफ्ले भन्छन्, “अहिलेसम्म कसै नेताले रोजगारीका लागि कलकारखाना खोलेनन्, हामीले यहाँ रोजगारी पाउँदैनौँ । अनि, भारत नगएर के गर्नु ?”

मतदानको दिन पखर्नुभन्दा चाँडै भारत पुग्न पाए छिट्टै आम्दानी गर्न सकिने उनी बताउँछन् ।

तिहार मनाउन घर फर्किएका नेपाली निर्वाचनको माहोल तातिरहेका बेला रोजगारीका लागि भारत जान थालेका हुन् । “चुनावको भोटले पेट भरिँदैन,” काफ्लेले भने, “भोको पेट भर्न भोट छाडेर भए पनि भारत छिर्नुपर्ने बाध्यतै छ ।”

उनले नेताहरूप्रति आक्रोश पोख्दै भने, “किन चाहियो चुनाव ? किन चाहियो नेता ? हामीले जहानपरिवार पाल्न परदेशिनु नै पर्ने हो ।”

भारत जान लागेका अर्का युवा टेकसिंह रावलले भने, “चुनावका बेला मात्रै हो नेताहरूले युवालाई यहीँ रोजगारी दिने भन्दै गाउँमा माइक लगाएर फुक्छन् । तर, आम नेपालीले अरूको देशमा काम गर्न जानुपर्ने बाध्यता वर्षौँदेखि टरेको छैन ।’

आफू रोजगारीका लागि पहिलोपटक निर्वाचनमा भोट हाल्न छाडेर भारत पस्न लागेको भन्दै उनले दुःखेसो पोखे । “हो भोट हाल्न मन त थियो, तर के गर्नु,” उनले भने, “भोटभन्दा भोको पेट ठूलो रै’छ ।”

दसैँ मनाउन घर फर्किएकी गीता विकले भनिन्, “दसैँ, दिपावली मनाइसकेर म पुनः भारत जाँदै छु ।”

आफूले १० वर्षदेखि भारतमै रोजगारी गर्दै आएको बताउँदै उनले भनिन्, “स्वदेशमै सीपअनुसारको काम हुने भए भोट हाल्न छाडेर अहिले किन भारत फर्कनुपर्थ्यो ? मनमा पीडा हुँदाहुँदै भारत छिर्दै छु ।”

सोही नाका भएर जाँदै गरेकी राधा धामी भारतमा आफूले मजदुरी गर्ने गरेको बताउँछिन् । उनी भन्छिन्, “मजदुरी गर्ने वातावरण नेपालमै भए किन भारत छिर्थेँ ? यहाँ त्यस्तो अवसर नै छैन र त चुनावको मुखैमा भोट हाल्न छाडेर मुग्लान छिर्नुपरेको छ ।”