एक, अँध्यारोका विरुद्धमा 

दुई, धर्मध्वनि

मणि लोहनी

जलेर अँगार हुनु सूर्य 
या थाकेर आँखा चिम्लनु तिमीले 
अध्याँरोका लागि यी दुवै सर्त मञ्जूर छ । 

सपनाको बिहानी सूर्य हुर्काइरहेका आँखा
र सुक्सुकाउँदो वर्तमान
बन्दुकको जुत्ता लगाएर हिँडिरहेको शासक
निर्जन जङ्गलभन्दा डरलाग्दो सिंहदरबार
एकपछि अर्कोगर्दै भकाभक लडिरहेका– निरीह पत्रकार, 
निर्दोष कवि
र भोका मजदूरहरू  
सबैमा थपिएको छ अँध्यारोको घाउ ।

अँध्यारोमै हाँसिरहेको छ शासक
दौडिरहेको छ त्यो कालो घोडा अँध्यारोमै
नगरबधूको कुनै निर्लज्ज साँझ जस्तो सांसद
लेखिरहेछ हाम्रो आयु र खुलेआम थापिरहेछ छातीमा तक्मा । 

‘झण्डा नबोक्नु कसैको’ अपराध बनिरहेको छ 
र नाङ्गो तरबारमा झण्डा बोक्नेहरूको 
हातैमा छ सुरक्षादस्ता
हातैमा छ कानून
र, यही अँध्यारोमा बल्झिएको छ– अभिव्यक्ति स्वतन्त्रता
मानव अधिकार 
र नागरिकताका अँध्यारा घाउहरू ।

नदेख्नु घाम या हेर्नु तिमीलाई 
नबाल्नु मैनबत्ती या च्यातिदिनु प्रेमपत्र
नहाँस्नु तिमी या भुरर्र उडाइदिनु परेवाहरू 
एउटा प्रेमी ठिटो नबुझेर राष्ट्रियता
फुटाइरहेछ ल्यापटप 
र झुण्डिँदै हिँडिरहेछ अभिशप्त आदिम ल्याम्प पोस्टहरूमा । 

जलेर अँगार हुनु सूर्य 
या थाकेर आँखाचिम्लनु तिमीले 
अध्याँरोका लागि यी दुवै सर्त मञ्जूर छ ।

दुई, धर्मध्वनि

नभएको भए मानिस 
कँहाहुन्थे होलान् ईश्वरहरू !

घण्टको सुमधुर ध्वनिसँगै, मुस्कुराएको हुनुपर्छ भगवान्
शङ्ख, मुर्चुङ्गा, यो चमर र बिनायो
देवता पुलकित भएको हुनुपर्छ ।
प्रार्थनाका शब्द र फूलका गुच्छाहरूले आह्लादित भएको हुनुपर्छ ईश्वर
नमाजको आवाजसँगै, बेसक खुसी भएको हुनुपर्छ अल्लाह
त्यो कपाल काटेकी कलिली केटीले बाइबल पढेको देख्यौ
पक्कै पनि यसु दङ्गदास हुनुपर्छ यतिखेर ।

भजनमा मग्न हारमोनियम, प्रौढ हात र तालीहरू
सितारमा साँटिएका सुकुमारी औँलाहरू
तबलामा नाचिरहेका निर्दोष हत्केलाहरू
ध्यानस्थ मानिस र 
भजनसँगै झुमीरहेका यी सौन्दर्यशाली महिलाहरू देखेर 
पक्कै पनि गम्किएको हुनुपर्छ ईश्वर ।

नभएको भए मानिस
कहाँ हुन्थे होलान् ईश्वरहरू !

म एक्काइसौँ शताब्दीको फलैँचामा बसेर 
गुनगुनाइरहेछु धर्म ध्वनि
ईश्वरले बनायो मानिस या 
मानिसले हुर्काइरहेछ आपूmभित्र ईश्वरहरू !

के मानिस आफैँमा सँङ्लो र सक्षमहुन सक्दैन ?

म सोचिरहेछु,
किन मानिस आपूm चोइटिएर जोगाइरहेछ ईश्वरलाई
बिना मानिस, के सम्भव छ ईश्वरको अस्तित्व ??
नभएको भए मानिस 
कँहा हुन्थे होलान् ईश्वरहरू !

manilohani@hotmail.com