काठमाडौं । ‘आई एम सरी’ मा चलचित्र लेखक प्रदीप भारद्वाजले सात वर्षको एउटा क्यारेक्टर खडा गरिदिएका थिए । निर्देशकले स्क्रिप्टमा रहेको सात वर्षको क्यारेक्टरमा २४ वर्षको जवान युवा उभ्याइदिए । प्रदीपले लेखेको कथा त्यहीँबाट ‘अन्याय’मा पर्न सुरु भयो । 

यो त प्रदीपले लेखेका चलचित्रको एउटा कथाभित्रको एउटा क्यारेक्टरमा ल्याइएको बदलावमात्रै हो । निर्देशकले एउटै कथाभित्र थुप्रै बदलाव ल्याइदिने गरेको उनको अनुभव छ । “८५ प्रतिशत चलचित्र सुटिङकै क्रममा बिग्रिन्छन्,” प्रदीप भन्छन्, “केही निर्देशकका कारण बिग्रिन्छन्, केही निर्माताका कारण ।” 

उनले लेखेका २९ वटा स्क्रिप्टमा चलचित्र बने । पूर्णकालीन स्क्रिप्ट राइटर प्रदीप निर्देशक र निर्माताले चलचित्र बिगारेपछि त्यसको अपजस स्क्रिप्ट राइटरलाई लगाउने गरिएको गुनासो गर्छन् । “बजेट र अनुभवी निर्देशकका कारण बजेट उच्च हुँदै जाँदा निर्माण खर्च पनि बढ्दै जान्छ । निर्माण खर्च बढेपछि निर्माताको दबाबका कारण निर्देशक पनि सम्झौता गर्न बाध्य हुन्छ,” प्रदीप भन्छन्, “चलचित्र बिग्रिएपछि निर्माताले निर्देशकलाई दोष दिन्छ । आफ्नो करिअर धरापमा पर्ने भएपछि निर्देशकले दोष कथामा थोपर्छ ।”

नयनराज पाण्डे, अमर न्यौपाने, बुद्धिसागर, सुविन भट्टराई, नीलम कार्की आदि पूर्णकालीन साहित्यकार हुन् । साहित्यमा पूर्णकालीन साहित्यकारको नाम खोज्दै जाने हो भने लामो सूची बन्छ । तर, करिब छ दशक लामो इतिहास बोकेको नेपाली चलचित्रमा भने पूर्णकालीन स्क्रिप्ट राइटर प्रदीप भारद्वाज मात्रै हुन् । 

चलचित्रको कथा राम्रो पाइँदैन भन्ने हल्लाका कारण नयाँ निर्माता तथा निर्देशकहरु आफैँ कथा बोकेर आउने गरेको र अनुभव नभएका व्यक्तिले लेखेका चलचित्र राम्रो नहुने सम्भावना धेरै हुने गरेको प्रदीप बताउँछन् । नेपालकै मौलिक विषयमा चलचित्रको कथा लेखिएका तर त्यसमा विश्वास गर्ने निर्देशक र निर्माताको कमी रहेको उनी बताउँछन् । “झ्यानाकुटी र पञ्चेबाजा जस्ता चलचित्रको कथा मैले सात–आठ वर्ष अगाडि नै लेखेको हुँ । हाम्रै मौलिक विषय, परिस्थिथि र माटो सुहाउँदो ‘ओरिजिनल’ कथामा लगानी गर्न डराउने धेरै हुनुहुन्छ ।”

विस्तारै मौलिक विषयप्रधान चलचित्रमा पनि लगानी बढ्दै गएको उनी बताउँछन् । नेपाली चलचित्र, विषय र बजार बुझेको व्यक्तिले लेखेका कथामा अनुभवी निर्देशकले बनाए अहिले लेखिरहेका स्क्रिप्टमै राम्रो चलचित्र बनाउन सकिने प्रदीपको भनाइ छ । 

कलाकार तथा निर्देशक अर्पण थापा चलचित्रको कथा पनि लेख्छन् । उनले अभिनयसँगै लेखन तथा निर्देशन रहेको चलचित्र ‘घर’ साउन ३ गतेबाट रिलिज हुँदैछ । उनी पनि विभिन्न कारण स्क्रिप्टलाई हुबहु उतार्न कठिनाई हुने गरेको बताउँछन् ।

“स्क्रिप्टमा रहेको सबै पक्षलाई उतार्नुपर्छ, हैन भने कथा लेख्दा सोचे राइटरले सोचेजस्तो र निर्देशकले दिमागमा उतारेको इमेज जस्तो चलचित्र बन्दैन,” निर्देशक थापा भन्छन्, “कहिले भीएफएक्स त कहिले टेक्निकल कारणले स्क्रिप्टमा डिस्क्राइब भए जस्तो चलचित्र आइरहेको हुँँदैन ।” दक्ष प्राविधिक जनशक्तिको अभावका कारण स्क्रिप्टमा भनेजस्तो पर्दामा देखाउन कठिन हुने गरेको थापाको अनुभव छ ।

यता, चलचित्र निर्देशक तथा लेखकसमेत रहेका दीपेन्द्र के खनाल स्क्रिप्टमा रहेको कथा पर्दामा कति उतार्न सकिन्छ, त्यो निर्देशक र बजेटमा भरपर्ने बताउँछन् । “निर्देशक अनुभवी छ भने स्क्रिप्टमा रहेको कथालाई जस्ताको तस्तै पर्दामा उतार्न सक्छ, तर यसका लागि बजेटको अभाव खट्किनु हुँदैन । कति निर्माताले सुटिङमा गएको एक साता बित्न नपाउँदै कहिले सुटिङ सकिन्छ भनेर प्रेसर दिन थाल्छन् । यस्तो अवस्थामा निर्देशकले तानतुन पारेर फिल्म सक्नुपर्ने हुन्छ,” निर्देशक खनाल भन्छन्, “कतिपय अवस्थामा आफ्नो कथा नै कमजोर भएपछि राइटरले निर्देशकलाई आरोप पनि लगाउँछन् । कति स्क्रिप्ट त निर्देशक आफैँले त्यसमा सुधार गरेर खिच्नु पनि पर्छ ।”