काठमाडौं । सशस्त्र प्रहरी बलले आफ्नो सांगठनिक संरचनामा व्यापक फेरबदल गरेको छ । संघीय सरकारको मातहत रहेको सशस्त्र प्रहरी बलले मुलुकको आवश्यकतालाई मध्यनजर गर्दै संरचनामा फेरबदल गरेको हो ।

पुरानो संरचनामा देखिएका कमी हटाउँदै परिवेश सुहाउँदो संरचनामा सशस्त्र प्रहरी बल अगाडि बढेको प्रवक्ता डीआईजी सुरज श्रेष्ठले जानकारी दिए । संगठनको पुनर्संरचना अनुसार ५८ जिल्लामा मात्र रहेको सशस्त्र प्रहरी बललाई ७७ जिल्लामै विस्तार गरिएको छ । ६० वटा जिल्लामा सशस्त्र प्रहरी बलको उपस्थिति स्थायी रुपमा रहेको छ भने १७ जिल्लामा अस्थायी रुपमा परिचालन गरिएको हो । 

७७ जिल्लामै सशस्त्रको उपस्थितिले अपराध नियन्त्रणदेखि शान्ति सुरक्षा र अप्रत्याशित रुपमा आइपर्ने विपतमा समेत ठूलो सहयोग पुग्ने संगठनको विश्वास छ । 

यसअघि पाँच बाहिनी रहेकोमा थप तीन गरी आठवटा बाहिनी कायम गरिएको छ । पाँचवटा शिक्षालयलाई छ वटा प्रस्ताव गरी तालिम शिक्षालयको संख्या ११ बनाइएको प्रवक्ता श्रेष्ठले बताए । यसअघि २७ गण रहेकोमा नौ वटा गण थप गरेर ११ पुर्याइएको छ । श्रेष्ठले भने, ‘‘मुलुकको आवश्यकता र अवस्थाको अध्ययनपछि पुनर्संरचना गरेका हौं । यसले उपस्थिति मात्रै बढाउँदैन, काममा समेत प्रभावकारिता देखिनेछ ।’’

यस्तै, २१ वटा सीमा सुरक्षा कार्यालयलाई गणमा स्तरोन्नति गरिएको छ । ३८ गुल्ममा १८ थप गरी ५६ स्थायी गुल्म कार्यालय स्थापना गरिएको छ । गुल्ममा १६० जनशक्ति अनिवार्य कायम गरिएको छ । यसअघि गुल्ममा ७५ जना कार्यरत रहँदै आएका थिए । योबाहेक १७ वटा आश्रित गुल्म थप गरिएको छ । डीआईजी श्रेष्ठका अनुसार सीमा सुरक्षालाई संवेदनशील रुपमा लिँदै ८७ वटा बीओपीलाई बढाएर १०६ कायम गरिएको छ । 

सशस्त्र प्रहरी बलले नेपाल–भारत सीमामा मात्रै १५ हजार जनशक्ति परिचालन गरेको छ । यसअघि ९ हजार जनशक्ति सीमा क्षेत्रमा परिचालन गरिएको थियो । ‘‘सीमित स्रोतसाधनको अधिकतम प्रयोग गर्दै राज्यले प्रदान गरेको जिम्मेवारी पूरा गर्दै आएका छौं । समयानुकूल संरचना फेरबदल पनि गरिरहेका छौं,’’ डीआईजी श्रेष्ठले भने ।

व्याक्ति होइन, गण र गुल्म नै सरुवा

सशस्त्र प्रहरी बलले अब गण र गुल्मको पूरै युनिट नै सरुवा गर्ने कार्यको पहल थालेको छ । यसका लागि आवश्यक गृहकार्य सुरु गरिएको प्रवक्ता श्रेष्ठले बताए । यसअघि गण र गुल्ममा व्यक्तिको सरुवा हुँदै आएको थियो । प्रवक्ता श्रेष्ठले भने, ‘‘युनिट नै सरुवा हुँदा चेन अफ कमाण्डदेखि कार्यमा समेत सहजता हुन्छ । कमाण्डरलाई आफ्नो युनिटका राम्रा–नराम्रा सबै पक्षको जानकारी हुन्छ ।क्षमताअनुसार जिम्मेवारीमा पनि सहजता हुन्छ ।’’

सशस्त्रले गर्न लागको यो अभ्यास नेपाली सेनाजस्तै हो । नेपाली सेनामा युनिट नै सरुवा हुँदै आएको छ । सशस्त्र प्रहरीले सशस्त्र संघर्ष, विद्रोह, पृथकतावादी गतिविधि, आतंकवादी गतिविधि, दंगा नियन्त्रण, विपद् व्यवस्थापन, सीमा र औद्योगिक सुरक्षा, राजस्व चुहावट नियन्त्रण लगायतका कार्य गर्दै आएको छ ।